پروتئین عنکبوت امیدی برای درمان سرطان

پروتئین "پی۵۳" (p۵۳) از سلول‌های ما در برابر سرطان محافظت می‌کند و هدف جالبی برای درمان سرطان است. اما مشکل آنجاست که این پروتئین به سرعت در سلول تجزیه می‌شود. اکنون محققان موسسه "کارولینسکا" (Karolinska) در سوئد راهی غیرمعمول برای تثبیت این پروتئین و قوی‌تر کردن آن یافته‌اند.

به گزارش فیز، محققان نشان دادند که با افزودن پروتئین ابریشم عنکبوت به پروتئین "پی۵۳" می‌توان آن را پایدارتر کرد به طوری که قادر به کشتن سلول‌های سرطانی باشد.

"پی۵۳" نقش مهمی در دفاع از بدن در برابر سرطان ایفا می‌کند. این پروتئین جهش‌های ژنتیکی که باعث ایجاد سرطان می‌شوند را کشف و از آن‌ها جلوگیری می‌کند. اگر سلولی فاقد "پی۵۳" کاربردی باشد به سرعت تبدیل به سلولی سرطانی می‌شود و به طور غیر قابل کنترل تقسیم می‌شود. بنابراین محققان سراسر جهان در تلاشند تا با هدف قرار دادن "پی۵۳" درمانی برای سرطان ایجاد کنند.

"مایکل لندر"(Michael Landreh)، محقق دپارتمان میکروبیولوژی، تومور و زیست شناسی سلولی، کارولینسکا، می‌گوید: مشکل اینجاست که سلول‌ها، مقادیر کمی از "پی۵۳" تولید می‌کنند و سپس به سرعت آن را تجزیه می‌کنند زیرا این پروتئین بسیار بزرگ و بی‌نظم است. ما از چگونگی تولید پروتئین‌های پایدار در طبیعت الهام گرفته‌ایم و از ابریشم عنکبوت برای تثبیت "پی۵۳" استفاده کردیم. ابریشم عنکبوت از زنجیره‌های طولانی پروتئین‌های پایدار ساخته شده است و یکی از قوی‌ترین پلیمرهای طبیعت است.

محققان بخش کوچکی از پروتئین ابریشم مصنوعی عنکبوت را به پروتئین "پی۵۳" انسان وصل کردند. زمانیکه آن‌ها این پروتئین را به سلول منتقل کردند دریافتند که سلول شروع به تولید تعداد زیادی از آن کرد. پروتئین‌های جدید پایدارتر از "پی۵۳" معمولی بودند و می‌توانستند سلول‌های سرطانی را نابود کنند. محققان با استفاده از میکروسکوپ الکترونی و شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای و طیف‌سنجی جرمی نشان دادند که احتمالا پروتئین عنکبوت به بخش‌های بی‌نظم "پی۵۳" نظم داده است و همین موضوع باعث ثبیت آن شده است.

اکنون محققان قصد دارند ساختار پروتئین و نحوه تعامل بخش‌های مختلف آن برای جلوگیری از سرطان را به طور دقیق مطالعه کنند. آن‌ها همچنین امیدوارند که دریابند پروتئین "پی۵۳" جدید چه تاثیری بر سلول‌های می‌گذارد و چگونه سلول‌ها ترکیبات ابریشم عنکبوت را می‌پذیرند.

"دیوید لین"(David Lane)، یکی از نویسندگان و پروفسور ارشد در موسسه کارولینسکا، می‌گوید: ایجاد یک گونه پایدارتر از "پی۵۳" رویکردی امیدوارکننده برای درمان سرطان است و اکنون ابزاری برای این کار داریم که ارزش بررسی کردن دارد. ما امیدواریم که در نهایت یک واکسن سرطان مبتنی بر آران‌ای پیامرسان تولید کنیم، اما قبل از انجام این کار باید بدانیم که این پروتئین چگونه در سلول‌ها کار می‌کند و آیا مقادیر زیاد آن می‌تواند سمی باشد یا خیر.

 "دیوید لین"یکی از کاشفان پروتئین "پی۵۳" در اواخر دهه ۱۹۷۰ است. این پروتئین، نگهبان ژنوم نامیده می‌شود زیرا قادر است از تبدیل شدن سلول‌های آسیب دیده دی‌ان‌ای به سلول‌های سرطانی جلوگیری کند.

این مطالعه در مجله‌ی Structure منتشر شده است.