موهبتی که آشتی ایران و عربستان نصیب خاورمیانه می‌کند

ایران و عربستان سعودی دو کشور مهم دارای نفوذ در خاورمیانه هستند که بر اثر عوامل مذهبی، ژئوپلیتیکی و ... اختلافات طولانی مدتی دارند. اگر دو کشور بتوانند واقعاً به تفاهم برسند، مسلماً منفعت بزرگی برای صلح و ثبات منطقه خواهد بود. معتقدیم این همان چیزی است که همه کشورهای صلح دوست در جهان از دیدن آن خوشحال می‌شوند.

از ماه آوریل سال گذشته، مقامات ایران و عربستان سعودی مذاکراتی را در بغداد برای بهبود روابط دوجانبه آغاز کرده‌اند که تاکنون پنج دور آن برگزار شده است. «سعید خطیب زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران چندی پیش با بیان اینکه گفت‌وگوها رو به جلو و مثبت است، گفت: «در صورتی که این گفتگوها  به سطح سیاسی درجه یک ارتقاء پیدا کند، می‌توان انتظار داشت که به سرعت شاهد پیشرفت‌های جدید در حوزه‌های مختلف مورد گفتگو در چهارچوب این مذاکرات  باشیم.»

ایران و عربستان سعودی همسایگان نزدیکی هستند که در دو سوی خلیج فارس  قرار دارند و بنا بر این تقویت گفتگو و مدیریت اختلافات به نفع دو کشور است. «محمد بن سلمان»، ولیعهد سعودی گفته بود که برای هر دو طرف خوب است که عربستان و ایران راه حلی بیابند که بتوانند در کنار هم زندگی کنند.

«حسین امیرعبداللهیان»، وزیر امور خارجه ایران نیز چندی پیش اظهار داشت که اگرچه  ایران و عربستان سعودی دیدگاه‌ها و عملکردهای متفاوتی در مورد مسائل منطقه دارند، اما مدیریت اختلافات سازگار با منافع دو کشور است.

شایان ذکر است که تقویت گفت‌وگو و ارتباط بین دو طرف نه تنها به توسعه دو کشور کمک می‌کند، بلکه باعث بهبود فضای امنیتی در خاورمیانه، تضعیف تقابل اردوگاه‌های منطقه، افزایش فراگیری و آشتی و ایجاد یک توافق می‌شود و پایه‌ای برای توسعه مشترک همه طرف‌ها ایجاد می‌کند.

البته برخی طرف‌ها تمایلی به دیدن این وضعیت ندارند برای مثال آمریکا به عنوان تخریب‌کننده صلح در خاورمیانه یکی از آنهاست. مدت‌هاست که ایالات متحده راهبرد «جانبداری از یک جناح و سرکوب جناح دیگر» را در خاورمیانه اتخاذ کرده است؛ ایالات متحده فقط می‌خواهد به آشتی بین جهان عرب و اسرائیل کمک کند و نمی‌خواهد شاهد آن باشد که ایران و کشورهای عربی دست دوستی به یکدیگر می‌دهند. ایالات متحده طبق استاندارد «طرفدار ایران یا ضدایران» و «طرفدار آمریکا یا ضد آمریکا»،  اردوگاه‌ها را تاسیس می کند و با بذرافشانی درگیری‌ها و سپس مداخله در امور منطقه سود می‌برد. ایالات متحده پیوسته «تهدید ایران» را تبلیغ می‌کند و هدف اصلیش  فروش تسلیحات به عربستان سعودی و دیگر کشورهای خاورمیانه است.

با این حال، اخیراً وضعیت اساساً تغییر کرده است. در ماه مارس سال جاری، «بشار اسد»، رئیس جمهور سوریه از امارات متحده عربی بازدید کرد که این اولین سفر اسد به یک کشور عربی از زمان آغاز بحران سوریه در سال 2011 بود. اخیراً یک سریال تلویزیونی سوری در عربستان پخش شد و ناظران معتقدند که این کار برای ایجاد بستر لازم افکار عمومی برای بهبود روابط بین دو کشور است. بر اساس گزارش رسانه‌های آمریکایی، پس از آغاز  درگیری بین روسیه و اوکراین، رهبران عربستان سعودی و امارات متحده عربی درخواست‌های «جو بایدن»، رئیس جمهور آمریکا برای گفتگوی تلفنی را رد کردند. با توجه به این حقایق، معلوم است که کشورهای خاورمیانه حاضر به رقصیدن با ایالات متحده نیستند و در انتظار همکاری و توسعه هستند.

با این حال، کشورهای منطقه نیز باید در خصوص سنگ‌اندازی آمریکا هوشیار باشند. آمریکا در حرکت کشورهای خاورمیانه به سوی آشتی بی‌تفاوت نخواهد بود. از نظر برخی از سیاستمداران آمریکایی، اگر عربستان و امارات با ایران و سوریه آشتی کنند، به معنای شکست سیاست خاورمیانه آمریکا خواهد بود. در مواجهه با شرایط در حال تغییر، آمریکا کشورهای عربی را با وعده‌های دروغین و ابزارهای دیگر جلب می‌کند و تلاش‌های خود را برای برهم زدن اوضاع افزایش می‌دهد تا پیشرفت دیپلماتیک نادر کشورهای منطقه را تضعیف کند.

خاورمیانه متعلق به مردم خاورمیانه است. قدرت حفظ امنیت و توسعه خاورمیانه باید به طور کامل در اختیار مردم خاورمیانه قرار گیرد. جامعه جهانی باید از کشورهای خاورمیانه حمایت کند تا با همبستگی به صلح دست یابند و با خوداتکایی به ثبات برسند و درنهایت رفاه بلندمدت در خاورمیانه تحقق یابد.

در آخر باید گفت حقه بازی و سنگ اندازی آمریکا در منطقه محکوم به شکست است و نتیجه‌ای جز ناکامی ایالات متحده در بر نخواهد داشت.