دغدغه‌های اجتماعی باید در تولید نوحه‌ها لحاظ شوند
اهمیت شعر آیینی و توجه‌ای که رهبر انقلاب بر آن دارند بر آن شدیم تا سلسله گفتگوهایی پیرامون شعر آیینی و تأثیر و رویکردهای این جریان شعری کشور با اساتید و تاریخ دانان و محققان این حوزه داشته باشیم از این رو یکی از کسانی که می تواند در این حوزه از نگاه نوحه و تصانیف آیینی به ما کمک کند امیرحسین الفت شاعر و تصنیف سرای آیینی است که در ادامه گفت و گوی تسنیم با او را با هم می خوانیم:
تسنیم: جهش‌های جریان شعر و هیئت‌های مذهبی تا چه حدی تحت تاثیر انقلاب اسلامی و امام راحل است؟
تا آنجایی که به یاد دارم اصل انقلاب با این جریانها و گروهها شکل گرفته است. قبل از انقلاب هیئت‌های مذهبی جایگاهی برای رساندن پیام‌های سیاسی و ضد رژیم شاه بود که در نوح‌ها به سمت تظاهرات سوق داده می‌شد و بعد از پیروزی انقلاب در زمان جنگ نوحه‌های آقای آهنگران به سمت حضور در جبهه سوق می‌داد. بنابراین، این گروهها و هیئت‌های مذهبی می‌توانند جامعه را به هر سمتی که فرهنگ آن جامعه می‌خواهد سوق بدهد.
تسنیم: با توجه به هجمه‌های فرهنگی در این سالهای اخیر نوحه‌ها جقدر در خدمت جنگ نرم بودند؟
زمانی که جبهه مخالف دارد با تلاش کار می‌کند وظیفه ما یان است که مردم را به سمت اهل بیت و هیئت‌های سوق بدهیم چرا که اهل بیت نور واحد هستند و زمانی که از ظلمت وارد نور شویم بدی‌ها خنثی می‌شود به خصوص جوانان دهه 80 و 90 که در زمان دفاع مقدس نبودنا باید با این نوحه‌ها شور و شوقی در آنها ایجاد شود.
تسنیم: به نظر شما آیا ؟؟ در نوحه‌ها و سبک با مضامین اجتماعی در عرصه امروز وجود دارد؟
زمانی که در هیئت‌ها سخنران و مداحان درباره خانواده اهل بیت صحبت می‌کنند در مورد کانون گرم اهل‌بیت صحبت می‌کنند اما تا به حال به طور کامل و جامع در مورد این دغدغه صحبت نشده است و نوحه‌ها چنین قالبی نداشته‌اند که این ضعف در میان تمامی نقاط مثبت هیئت‌ها محسوب می‌شود.
تسنیم: اصلا به نظر شما آیا مضامین اجتماعی یک از رسالتهای نوحه هست یا خیر؟
بنده خودم تا به حال از این منظری که شما نگاه می‌کردید نگاه نمی‌کردم اما هدف این بوده است تغذیه و خوراک امام حسین(ع) به کسانی که جذب هیئت‌ها می‌شوند بدهیم. زمانی که سخنران یا مداح‌ها می‌گویند وقتی رسیدی خانه دست و پای مادرت را بوسه بزن در صحبت گفته می‌شود و اما خودم به یاد ندارم دغدغه‌هایی را که شما می‌گویید که دغدغه‌های ماهم است در نوحه یا اشعار دوستان دیده باشم.
تسنیم:به نظر شما در عصر حاضر رابطه مردم با هیئت‌های خوب است؟ و اینکه هیئت‌ها محدود به یکسری مضامین خاص شده را قبول دارید؟
بالاخره نوحه در بارب شادی و یا عزای اهل بیت دست یا سینه می‌زنند اما به نظر شما می‌شود در مورد رباخواری شعری بگویم تا با آن سینه بزنند من فکر می‌کنم مستمع نمی‌تواند ارتباط برقرار کند بنده ؟؟ این است که مضامینی که حضرت آقا درباره اشرافیگری می‌فرمایند به شعر بسرایم اما دوستان مداح هم باید جرات این را داشته باشند که در هیئت اینگونه اشعار را بخوانند.
باید از سبک زندگی سیدالشهداء‌ب رای اینگونه مضامین کمک گرفت می‌توان گریزی زد به ماجرای سیدالشهداء شکم‌های اینها از مال حرام پر نشده است و به سبک و فرم یک زاویه است.
شعر گفتن بعد از انقلاب یک حالت ترانه‌گونه پیدا کرده است و از نوحه‌های قدیم و فاخر آن زمان فاصله گرفته است و زبانی محاوره‌ای دارد و دغدغه‌اش این است که مردم را به واقعه فاطمیه و عاشورا نزدیک کنیم و کسی بیشتر از این فکر نکرده است که می‌توان دغدغه‌های جامعه را در اشعار گنجاند. بنابراین باید با استفاده از همان سبک زندگی اهل‌بیت یک خوراک در قالب دغدغه‌های اجتماعی به جوانان خوراند. طوری نباشد که مضامینی آورده شود که حرمت و شان هیئت که متعلق به اهل بیت است شکسته شود و به سخره گرفته شود.
تسنیم: اتفاقا بحث را به جای خوبی سوق دادید به نظر شما نوحه‌ها و سبک‌هایی که ریشه‌اش به کارهای قلبی یا کارهایی که فاخر نیستند برمی‌گردید در شان اهل بیت است یا خیر؟
ما باید به روز حرکت کنیم زمانی که جوانان ما موسیقی‌های غربی را می‌شنوند و جا افتاده است نمی‌توانیم به نوحه‌های سال 1300 بیاییم و بخواهیم با این موسیقی‌های مقابله کنیم به همین دلیل دوستان ما که در زمینه سبک و نوحه کار می‌کنند باید به روز شوند تا جایگزینی باشد برای کسانی که به موسیقی‌های دیگر روی می‌آورند. در مقابل از نظر شعری محتوا طوری باشد که بگوید بهترین چیز امام حسین و اهل‌بیت است.
تسنیم: بهتر است سوالم را اینگونه بپرسم که چه مقدار از آن تقلیدی از یک موسیقی غیرفاخر است؟
در حال حاضر 60 الی 70 درصد کارهای دوستان ما تولیدی است یعنی ملودی را گوش می‌دهند، تغییرش می‌دهد و مضامین بهتری می‌آورند و در کل آهنگ و سبک اینگونه ساخته می‌شود البته ممکن است کارهایی شنیده شود که در شان اهل بیت نیست. در همه جا هست و در شعر هم گاهی اوقات دیده می‌شود.
شعر و آهنگ و ملودی باید مکمل هم باشند و ای کاش نگاه کنیم که آیا سبکی که می‌خواهیم روی آن شعر بسازیم در شان اهل بیت است یا خیر هم سکب باید قوی باشد وهم شعر تا مردم بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند.
تسنیم: به نظر شما با توجه به انواع و شاخه‌های سبک نوحه ؟؟ حد چقدر جا دارد که بر روی اینها کار پژوهشی انجام دهیم؟
من با شما موافق هستم هنوز که هنوز است بعضی نوحه‌های ما برای مداحان خیلی قدیمی می‌باشد بعد از انقلاب و دفاع مقدس مردم وجوانان بیشتر به سمت شور تمایل پیدا کرده‌اند و نوحه غریب واقع شد. اما تنها کاری که توانستیم انجام بدهیم این ایده بود که در یک نوح و سربند برای ده شب محرم درست بکنیم که در هیئت‌ها خوانده شود مثل نوحه «سلام آل یاسین، سلام آل‌طه به سالار زینت حسین‌جان» و این شد سرود جلسه و از آن سال به بعد همه منتظر هستند که نوحه امسال چه خواهد بود. متاسفانه نوحه در جلسات فراموش شده بود و زمینه جای آن را گرفته بود. اما با این کار نوحه زنده شد و ؟؟ حضرت زهرا کار خوبی شکل گرفت.
تسنیم:به نظر شما کسی که سبک و شعر می‌نویسد باید چه حالی داشته باشد که هم کار، کار محکمی باش دو هم اینکه به دل مخاطب بنشیند؟
به نظر من در مقابل شعر خوب همه تسلیم هستند حتی اگر شما روی آهنگ ملودی کسی یک شعر خوب بگذارد مطمئنا می‌تواند بیشتر از خود آن کار شنیده شود. شعر خوب وقتی روی کار بنشیند می‌تواند روی دل مخاطب هم بنشیند.
به نظرم روی این مطلب هم صحبت کنیم در این سالها و حوزه موسیقی کسانی که سبک و ترانه‌سرا هستند در کنار کارهای خوانندگان به چشم می‌آیند اما در حوزه سبک این طور نیست یعنی مداحی که معروف‌تر است اگر سبکی را بخواند خیلی‌ها فکر می‌کنند خود مداح این را گفته است و نباید به حوزه هیئت اینگونه باشد.
در واقع باید زمینه‌اش فراهم شود و برادران مداحل صحبت کنند اسم شاعر نوحه‌ها و سبک‌هایشان را بگویند.
تسنیم: از میان سبک‌ها و نوحه‌های مختلفی که نوشته‌اید کدام سبک را بیشتر می‌پسندید و چه کسی بیشتر خوانده است؟
بیشترین کاری همه مداحان خواننده؛ «بهار خزان شده‌ای» که برای حضرت زهرا سروده‌ام و شعر گفتنم را مدیون ایشان هستم. از میان نوحه‌ها نوحه 12 سال پیش را که اولین نوحه‌‌‌ی فاطمیه‌ام بود را می‌پسندم.
تسنیم: اینکه ذاکری بگوید این سبک را به غیر از من به کسی نده تا بخواند این مناسبت‌ها بین ذاکرین و شاعران وجود دارد یا خیر؟
یکسری جریانات اینگونه وجود دارد بالاخره شاعرانی جوان هستند که علاقه دارند به یک مداح خاصی شعر داده و نزدیک او شوند منتظر آن مداح و سلیقه‌ای شده تا به امام حسین نزدیک‌تر شده‌اند و به زم من و شما شاید زیاد خوشایند نباشد و در حوزه اهل بیست شاید خیلی زیبا نباشد.
تسنیم: شما غیر از حوزه سبک و نوحه شعر غزل کلاسیک همکاری می‌کنید.؟
به طور کلی در این قالب کم‌کاری می‌کنم اما یک غزل برای امیرالمومنین گفته‌ام و دوست ندارم شعری گفته بشود صرف اینکه خوانده بشود دوست دارم اثر بماند و اینکه غزلی برای 10 سال پیش در باره حضرت زهرا(س) دارم.
شعر نوشته شود.
تسنیم: و اما صحبت پایانی؟
امام حسین(ع) رحمت واسعه است سعادت دنیا و آخرت و گره‌های وانشده در خانه حضرت سیدالشهداء است. توصیه می‌کنم همه دوستان و جوانان به خانه اهل‌بیت که همان هیئات است بیایند.
منبع: تسنیم
10
