سود خرید سکه بیشتر است یا سود بانکی 30 درصد؟

سه‌شنبه هفته گذشته یعنی 10ام بهمن‌ماه سال جاری بود که خبر رسید بانک مرکزی دستورالعمل انتشار گواهی سپرده خاص با نرخ سود علی‌الحساب بانکی ۳۰ درصد سالانه را با هدف تامین سرمایه در گردش واحد‌های تولیدی به شبکه بانکی ابلاغ کرد.

بر اساس این دستورالعمل، علاوه بر پرداخت سود علی‌الحساب ۳۰ درصدی که به‌صورت ماهانه پرداخت خواهد شد، در پایان دوره مشارکت، سود قطعی نیز به خریداران این گواهی سپرده تعلق می‌گیرد. «امکان بازخرید قبل از سررسید» و استفاده از این گواهی «به عنوان وثیقه جهت دریافت تسهیلات بانکی» از دیگر امتیازهایی بود که برای این نوع سپرده‌گذاری در نظر گرفته شده است.

بر اساس اعلام بانک مرکزی بانک‌ها مجاز بودند از روز چهارشنبه ۱۱ بهمن‌ماه ۱۴۰۲ به مدت ۷ روز کاری اقدام به عرضه این اوراق کنند و بر همین اساس بود که از 3 روز پیش، بانک‌های عامل اطلاع‌رسانی در این حوزه را با ارسال پیامک، شروع کردند.

صدی چند؟

اولین سوال شهروندان بعد از شنیدن این خبر یا دریافت پیامک بانک‌ها این بود که به سپرده‌های‌شان چقدر سود تعلق خواهد گرفت؟ «صدی چند؟» سوال رایج دهه‌های پیش که منظور از آن میزان سود ماهانه در ازای 100هزار تومان بود، این بار در مقیاسی دیگر مطرح شد که پاسخ پیچیده‌ای هم نداشت. اگر یک فرد در این طرح بخواهد 10 میلیون تومان سپرده‌گذاری کند، سود سالانه‌اش 3 میلیون تومان خواهد بود که به ازای هر ماه 250هزار تومان می‌شود. این عدد را می‌توان در اعداد بزرگتر ضرب کرد و سود حاصل را به دست آورد.

سکه یا سود بانکی؟

هرچند که افزایش قابل توجه سود بانکی در این نوع سپرده‌گذاری به اندازه کافی برای جذب سرمایه‌های خرد وسوسه‌کننده است، اما شهروندان با توجه به قیمت پایین سکه‌های گرمی که می‌تواند منبع خوبی برای سرمایه‌گذاری‌های کوچک باشد، این سوال را مطرح کردند که با پولشان سکه بخرند یا در بانک سپرده‌گذاری کنند؟ این سوال زمانی پررنگ‌تر شد که نوسانات قیمت ارز، طلا و متعاقب آن سکه‌ بار دیگر توجه دارندگان سرمایه‌های خرد را به خود جلب کرد. برای نمونه کسی که 20 میلیون تومان سرمایه داشت، این سوال برایش مطرح بود که کدام یک از این دو گزینه، سود بیشتری عایدش خواهد کرد؟

بر اساس فرمول بالا، اگر فردی 20 میلیون تومان را به صورت سپرده خاص با نرخ سود علی‌الحساب بانکی ۳۰ درصد سالانه سرمایه‌گذاری کند، در یک سال 6 میلیون تومان سود کسب خواهد کرد که به ازای هر ماه 500هزار تومان می‌شود.

هیچ معادله روشنی نیست که بگوید اگر این فرد پولش را صرف خرید یک سکه نیم‌بهار آزادی به قیمت حدود 18 میلیون و 800 هزار تومان کند، چه میزان سود خواهد کرد، اما روند افزایش قیمت این نوع سکه حاکی از این است که در یک سال گذشته قیمت آن 4 میلیون و 200 هزار تومان افزایش داشته است. با این تبصره که بخش زیادی از این رشد قیمت یعنی 2 میلیون و 800 هزار تومان مربوط به 6 ماه گذشته است و فقط در یک ماه گذشته 2میلیون و 600هزار تومان رشد قیمت داشته که روند قابل توجهی است. بر این مبنا اگر روند افزایش قیمت طلا و مسکوکات با همین شیب ادامه پیدا کند، سرمایه‌گذاری این حوزه منطق اقتصادی بیشتری دارد، اما ریسک آن به نسبت سپرده‌گذاری در بانک با توجه به سود 30 درصدی، بالاست.

واکنش‌ها

خبر افزایش سود بانکی در طرح 7روزه، اما علاوه بر سوالهایی درباره انتفاع سرمایه‌گذاری فردی با ابراز نگرانی‌هایی نیز همراه شد. برخی شهروندان در حساب‌های شخصی خود در شبکه «ایکس» یا توئیتر سابق، این رقم را طلیعه افزایش تورم ارزیابی کردند. در مقابل عده‌ای از کارشناسان بر این باور بودند که طرح مذکور، با هدف جذب سرمایه‌های خرد و سرگردان اجرایی می‌شود و با وجود اثر تورمی احتمالی، به دلیل هدایت آن به سمت تولید در میان‌مدت و بلندمدت به سود کشور خواهد بود. حال باید منتظر ماند و دید آیا جذابیت این عدد، به هدف غایی یعنی «تامین سرمایه در گردش واحد‌های تولیدی» منجر می‌شود و آیا این نرخ سود ویژه علاوه بر این طرح، به سوی سایر سپرده‌گذاری‌ها تسری می‎یابد یا نه؟