واکاوی یک تصمیم اشتباه؛

پشت پرده بن بست بنزینی

ماجرای قیمت بنزین در ایران همیشه محل بحث و حاشیه فراوان بوده، اما چه کسانی و چه عواملی باعث شدند تا افزایش قیمت بنزین به این بن بست بزرگ برسد؟ چه کسی فکرش را می‌کرد موضوعی که با عنوان عیدی به مردم نزدیک به دو دهه قبل مطرح شد، حالا یک بحران بزرگ بنزینی بسازد؟

پشت پرده بن بست بنزینی

بن بست بنزینی از چه زمانی آغاز شد؟ در پشت پرده سیاست ایران چه کسی تلاش کرد با عوام فریبی کشور را در باتلاق دستوری کردن قیمت بنزین فرو ببرد؟ چه کسانی منافع ملی را فدای منافع حزبی خود کردند فقط به این خاطر که دولت وقت را تحت فشار قرار دهند؟

شنبه 18 آذر 1402، در این روزهای بی بارش پاییزی تقریبا روزی نیست که خبری پیرامون تغییرات احتمالی قیمت بنزین به گوش نخورد. اخباری که برآیند همه آنها نشان از یک سردرگمی در لایه تصمیم‌گیر حاکمیت دارد که به نظر می‌رسد با چاشنی هراس نیز همراه است.

اما چه شد که نرخ‌گذاری بنزین در ایران به چنین وضعیت بغرنجی رسید؟ بررسی قیمت‌گذاری بنزین در سال‌های پس از انقلاب نشان می‌‌دهد که باتوجه به تورم مزمنی که اقتصاد ایران با آن دست و پنجه نرم می‌کرده، دولت‌ها همواره همراه با بودجه، طرح افزایش قیمت حامل‌های انرژی ازجمله بنزین، گازوئیل و هفت حامل انرژی دیگر را نیز به مجلس می‌آوردند.

تا اینکه در 26 اسفند 1383 مجلس هفتم در نقش یک سوپرمن وارد می‌شود و در برابر دولت خاتمی می‌ایستد تا قیمت بنزین تغییر نکند. در حقیقت مجلس هفتم به دنبال اجرای سیاست تثبیت قیمت‌هایی رفت که برخی معتقدند پیش از این در شوروی سابق تحت عنوان سوسیالیسم امتحان خود را پس داده بود و این حکومت عریض و طویل را بدون دخالت خارجی به فروپاشی درونی رسانده بود.

آن موقع حداد عادل در جلسه علنی مجلس از این طرح به عنوان عیدی به مردم یاد می‌کرد و وعده می‌داد مردم زین پس دیگر نگران افزایش قیمت  سایر کالاها با گرانی بنزین، گازوئیل و دیگر حامل‌های انرژی نخواهند بود.

نسخه‌ای که مجلس هفتم آن زمان برای بنزین تجویز می‌کرد و از یک مسئله ساده، برای کشور یک بحران همیشگی ساخت را امروز هم برخی از تصمیم‌سازان در مورد قیمت ارز تجویز می‌کنند. یعنی با وجود اینکه این نظریه در دنیای علم اقتصاد منسوخ شده است اما در ایران همچنان برخی اعتقاد دارند که کنترل تورم از مسیرتثبیت قیمت دلار می‌گذرد لذا دولت باید به هر قیمتی که شده قیمت دلار را ثابت نگه دارد.

البته راه حل رئیس مجلس هفتم برای نگران نکردن مردم همان زمان هم بیشتر از 3 سال دوام نیاورد و در تاریخ 3 مرداد 1385 و پس از تغییر دولت از خاتمی غیر هم سو به احمدی نژاد هم سو و خارج شدن حداد عادل از حالت پوپولیسم‌گرایی، او شخصا  اذعان کرد که سیاست تثبیت قیمت‌ها برای ابد طراحی نشده تا به نوعی از قانونی که خود محور آن بود ابراز پشیمانی کرده و دولت احمدی نژاد که مطبوع جریان اصولگرایی بود را از مهلکه این تصمیم خارج کند. 

اما فقط حداد عادل نبود که از تصمیم مجلس هفتم تلویحا عقب نشینی کرد بلکه الیاس نادران یکی دیگر از طراحان اصلی طرح تثبیت قیمت‌ها، در دی ماه سال 86  یک گام رو به عقب برداشت و عنوان کرد: زمانی که قیمت واقعی کالایی ۵۰۰‌تومان است، اما ما آن را با یک‌پنجم قیمت به دست مصرف‌کننده می‌رسانیم و انتظار داریم با توصیه‌های اخلاقی، مصرف کنترل شود، این سیاست شکست می‌خورد و باید از کنترل‌های واقعی و سیاست‌های قیمتی برای کنترل مصرف استفاده کرد.

حالا قریب به 20 سال است که هر تغییری در قیمت بنزین تبدیل به یک بحران می‌شود. نماینده مجلس از افزایش مصرف بی رویه گلایه می‌کند و خبر از توزیع بنزین بی کیفیت برای جبران تقاضا را می‌دهد. احمد وحیدی، وزیر کشور امروز به همان الیاس نادران 16 سال پیش تبدیل شده و از ارزان بودن قیمت بنزین شاکی است.

 به عبارت دیگر یک تصمیم پوپولیستی در مجلس هفتم، کشور را درگیر یک سیکل معیوب و تکراری کرده است که گویی اراده‌ای هم برای خارج شدن از این چرخه وجود ندارد.

 

منبع: خبر فوری
شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 32
  • ناشناس
    0

    اینقد روضه نمیخواد هر بلایی عشقتونه سر ملت بیارید کما فی السابق ما بخار نداریم .

    نظرات شما -
    • حسین
      0

      >>>ب ناشناس اول و دوم>>>44سال است که هر بلای سرمان میآورند حرفی نداریم بزنیم چیزی هم نمیتوانیم بگوئیم اگرهم بگویم گویند خودتان مارا خواستین ولی خوب نوشتین دمتون گرم .....

    • ناشناس
      0

      یک جایی نوشته بود ملت بی غیرت و غم پرور !!!!

    • ناشناس
      0

      ملت بیخیال خرافاتی غم پرست

  • ناشناس
    0

    البته فکر کنم آقای توکلی هم تاثیر زیادی در این تصمیم داشت، کاش این آقایون یکبار میامدن و به خاطر این تصمیم مخرب که خسارات وحشتناک و عمیق بلند مدت بر کشور گذاشت توضیح و از ملت عذر خواهی میکردن تا حداقل سیاستمداران بعدی بدونن که نباید چنین مصوباتی رو به خاطر منافع خود به ملت تحمیل کنن، اگرچه در مجالس بعدی هم در مسائل دیگر و با شدت بدتری تکرار شد.
    این هم از مضرات عدم وجود احزاب سیاسی است، کسی مسئولیت تصمیمات غلط و مخرب را بر عهده نمیگیرد و در صدد جبران بر نمی آید، اشخاص میان و میرن

  • ناشناس
    0

    اینها میدانند که اگر بنزین را گران کنند چه خواهد شد در عوض به فکر افزایش مالیات و قیمت دلار
    هستند

  • محمد گلکار
    1

    باسلام
    تا قبل از سال 1383 هر سال 20٪به قیمت بنزین اضافه میشد و اگر به همین منوال پیش می‌رفت بهتر از آن بود که بیزین دو نرخه 100تومان و 400 تومان شد در سال 1386 و افراد مقصر را که بدون کارشناسی طرح تثبیت قیمت ها را مطرح و تصویب کردند را محاکمه کنید و دولت همان طرح گذشته را و تک نرخی را انجام دهد و این در دکان کارت سوخت جمع کنید.
    مملکتی که نفت روی خوابیده که نباید بیزین و گازوئیل سهمیه بندی شود.!!!!!!

    نظرات شما -
    • ناشناس
      4

      در کشور ترکمنستان گاز رایگان به مردم داده میشود .

    • ناشناس
      0

      ب آقای محمدگلکار>>>>>دوست عزیز بنزین دو نرخی شدن هم دست گلی از احمدی نوزادی د

  • امیر
    0

    تحیل صحیح این است چه کسی عامل از بین رفتن ارزش ریال شد واضح و روشن است تا سیستم اقتصادی تغییری نکند هر سال نیاز به افزایش قیمت بنزین است کمی تامل کنید اگر بعد از اصلاح قیمت بنزین دلار قیمت دلار ثابت بماند آیا نیازی به افزایش قیمت هست ؟

  • ناشناس
    0

    فعلا که همین بنزینو هم طالبان داره بهشون پس میده چون بی کیفیته این آشغالهارو فقط میتونن به مردم ایران با قیمت نجومی تحمیل کنن

  • ميلاد
    0

    تا زماني كه زمام امور تماما در دست دولت باشد و دولت نتواند هزينه هاي بي رويه خود را مديريت نمايد هيچ چيزي درست نخواهد شد.

    در يك اقتصاد بيمار تغيير يك عامل مي تواند موجب افزايش ثروت ثروتمندان و فقر بيشتر افراد جامعه شود.

    نظرات شما -
    • ناشناس
      0

      دست دولت نیست. بانکهای دولتی را خصوصی کردند . تورم و احتکارکالاها و این بلاها را سر مردم آوردند.

  • بهرام
    2

    شما همیشه دنبال راحت‌ترین راه حل که گرانی و افزایش تورم بر قشر ضعیف جامعه هست می روید من یک مثال می زنم به عنوان یک شهروند عادی
    آخرین افزایش قیمت بنزین سال ۹۸ بود به قیمت سه هزارتومان اگر مانند دولت اصلاحات هر سال بیست درصد به قیمت بنزین افزوده می شد همزمان با تورم سالیانه می شد و کمتر به چشم می آمد و امروز در سال ۱۴۰۲ قیمت بنزین حداقل پنج هزار تومان بود که بهتر از یه هزارتومان می شد مورد بعدی در کشور روزانه صد میلیون لیتر بنزین مصرف می شود اگر دولتی ها و سردمدارانش دست از لجاجت و رانت و حمایت از فرغون سازهای داخلی بر می داشتند امروز به جای اشغال های سایپا و ایران‌خودرو با مصرف بنزین صدی هشت لیتر خودروهای به روز با مصرف چهار لیتر در صد کیلومتر پنجاه میلیون لیتر صرفه‌جویی می شد یعنی ۱۲۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان در روز خیلی ساده گفتم

    نظرات شما -
    • ناشناس
      0

      مهمتر از همه اینها این است که شهرسازی اشتباهی دارند و مردم را به شهرکهای دورافتاده می برند و قیمت بنزین را میخواهند بالا ببرند.

  • ناشناس
    0

    مردم به قیمت بنزین خیلی خیلی خیلی ...... حساس هستند . هرکسی افکارش افزایش بنزین باشد قطعا از سر و صدا مردم سود می برد ند

  • Amir
    0

    اصل مطلب کشورنیاز به مغز اقتصادی داره،باافکار پوسیده چون حداد و......که چیزی ازعلم اقتصاد سر درنمی اورند وقصدی هم ندارند که دست ازسر مملکت بردارند،انتظاربیشتری نبایدداشت

  • ناشناس
    14

    هیزم برای اتش دشمن جمع نکن
    این تحلیل غلط عواقب خطرناکی دارد
    صاحبین این تحلیل بواسطه تنویر افکار عمومی باید پاسخ بدهند
    چهره های خدمت را بدنام نکنید

  • علی
    0

    تازمانی که دستمزدهاواقعی نشوندهرطرحی جزتورم وشکست چیزدیگری نیست.

  • 🐜
    0

    بنزین لیتری صدهزار تومان بشه مهم نیست فقط یارانه بنزین باید ب خانوارهای ایرانی تعلق بگیرد و کارگردان و کارمندان از مالیات معاف شوند و نرخ کالاهای اساسی خودرو مسکن ب قبل از انقلاب برگردد!!! بقیه حرفهاتون صوت است نه اجرایی!!!

    نظرات شما -
    • ناشناس
      0

      همه قیمتها را به قیمت قبل از انقلاب برگردانند. شر نرسانند خیرشون پیشکش.

  • هادی
    0

    با شیخ از شراب حکایت مکن که شیخ تا خون خلق هست ننوشد شراب را

  • ایرانی
    0

    بیچارگی ملت ایران ازهمین سیاستمدارای آبدوغ خیاری،مثل حدادعادل،نادران،باهنر،واحمد وحیدی ها است،،،،،

  • ناشناس
    0

    از نویسنده‌ی این تحلیل خیلی ممنونم، چند وقت پیش در جواب آقای باهنر که گفته بود بنزین باید بشه ۵۰ هزار تومن اونوقت ۱۰ میلیون یارانه بدیم!!! بنده در پاسخ ایشون خلاصه ای از همین تحلیل را نوشتم که ظاهراً مسئولین خبر فوری صلاح ندونسته بودند که اون کامنت درج بشه ولی حالا که این تحلیل را دیدم خوشحال شدم که حداقل کامنتها خونده میشه

  • محمد
    2

    ۱۰ میلیون افغانی از کشور بیرون شوند مصرف بنزین کاهش می یابد و نیازی به افزایش قیمت آن نیست.

  • علی
    0

    کاملا تحلیل درستی هست.
    واقعی کردن قیمت ها یکی از عوامل پیشرفت هر جامعه میباشد.
    آری قیمت ها در تمام زمینه ها باید واقعی شود،بهمین ترتیب دست
    مزد ها و حقوق ها.
    متاسفانه سالهاست حقوق و دستمزد ریالی (آنهم ریال بسیار بی ارزش
    و ناتوان )است وبعد مسئولین هزینه ها و قیمت ها را دلاری محاسبه
    میفرمایند.
    اختلاس و ارتشاء که دیگر نگو و نپرس.
    هر روز پرونده‌ای رو میشود ,مختلسی دستگیر میگردد وبعد از مدتی
    از بلاد کفر سر در میاورد.
    مردم بخوبی همه موارد را می‌دانند چه کنیم دستمان زیر سنگ که نه
    زیر ساطور گیوتین هست.
    اطمینان دارم
    چنان نماند و چنین هم نخواهد ماند.

  • پدر
    1

    بنزين ؟؟؟؟؟؟ در اين 44 سال دولت هاي مختلفي روي كار آمدند و چون دانش و علم لازم را نداشتند همه چيز روندي نزولي را در پيش گرفت .ما در كدام مورد پيش رفت داشتيم ؟؟؟؟ اقتصاد ؟ امنيت ؟ درآمد ؟ ايجاد شغل ؟ رفاه اجتماعي ؟ محيط زيست ؟عدالت اجتماعي ؟ فساد زدايي ؟ نابرابري ؟ تبعيض ؟ و.... متاسفانه ما فقط روي بنزين حساسيت داريم ولي همه چيزمان نابود شده است و مسئولين نمي خواهند از روي اين صندلي ها بلند شوند و كار را بدست افرادي كاردان و اقتصاد دان بدهند ما نياز به تغييرات كلي داريم وگرنه اين ره كه مي رويم به تركستان است .

  • ناشناس
    1

    آقایان بیایید اهان کنید نمیخادبنزین وارد کنید یا گران کنید ببنید حرف حساب تمام آفغانی هامهاجم قانونی غیر قانونی فرقی نداره فقط ببیندروزانه اینجانب میلیون لیتر تو موتور سواری وسایلشون میریزند والله این وحشی هانصف یارانه بنزین ایرانو در داخل وخارج ایران میدزدند اینارو بهشون بنزین ندید به قیمت روز دنیا بدید ببینید گوردون از ایران گم میکنند یا نه دولت برای رای الکی حرف میزنه چرا ما به این اشغالا باید یارانه بدیم به اینا ندید خودش کلی است گرونم نکنید بارش پس ایرونی ها است

    نظرات شما -
    • پدر
      0

      ناشناس گرامي از اينكه كلمه آشغال و وجشي و مهاجم را به مهاجرين افغاني نسبت مي دهيد براي شما متاسفم . دوست گرامي اگر مرزهاي ما بي در و پيكر است ؟ اگر ورود و خروج مهاجرين افغاني بدون حساب و كتاب است اگر حضور اين مردم ستم ديده باعث مشكلات عديده اي براي مردم ما شده است دليلي جز سياست هاي غلط حكومتي كشور خودمان ندارد . و اين خواسته مسئولين ماست و چه منافعي در كنار اين مهاجرت هاي غير منطقي مي برند بماند .... البته خيلي ها بدشان نمي آيد تا مردم را به جان اين مهاجرين افغان بيندازند و خودشان به اختلاس و فساد هاي گذشته بپردازند . پس لطفا آدرس غلط ندهيد و از كمك و همدلي با اين مردم گرفتار دريغ نكنيد .

    • ناشناس
      0

      حرف حساب جواب ندارد

  • ناشناس
    0

    خداروشکر خداروشکر . از نتایج بزدلی

  • ناشناس
    0

    خدایا ببین مملکت رو کیا اداره می کنند

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها