سرازیری پول داغ بازار خودرو را به آتش کشید/ افزایش قیمت خودرو قبل از جهش ارز استارت خورد

فاطمی امین وزیر صنعت، معدن و تجارت اخیراً در گفت‌وگویی ضمن برشمردن دلایل رشد قیمت خودرو در بازار آزاد عنوان داشته بود: افزایش نرخ ارز از جهات مختلفی بر قیمت کالاهای تولید داخلی اثرگذار است، اولین و مهم‌ترین نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که افزایش نرخ ارز سبب افزایش نرخ مواد اولیه می‌شود و از این جهت قیمت خودرو افزایش پیدا می‌کند که در این صورت قیمت کارخانه باید افزایش پیدا کند اما شاهد افزایش قیمت خودرو در بازار آزاد هستیم.

وی ادامه داد: از طرفی وقتی شاهد افزایش قیمت ارز هستیم، افراد برای حفظ ارزش پول خود رو به سمت کالاهایی همچون خودرو آوردند چرا که به‌عنوان مثال اگر ماشین لباسشویی یا یخچال می‌خریدند، تولید این محصولات متناسب با میزان تقاضا وجود داشت و شاهد افزایش‌های این‌چنینی در بازار نبودیم، بنابراین این‌طور می‌توان گفت که چنین جهش‌هایی را در کالاهایی شاهد هستیم که کسری عرضه نسبت به تقاضا برای آنها وجود دارد.

بررسی صحبت‌های فاطمی امین، این نکته را القا می‌کند که جهش‌های ارزی، سبب تغییر دیدگاه مردم به خودرو، از یک کالای مصرفی به یک کالای سرمایه‌ای است و چون تولید خودرو نمی‌تواند مازاد تقاضایی را که صرف نگاه سرمایه‌ای که مردم به‌جهت حفظ ارزش پول خود به آن پیدا کردند پوشش دهد، بنابراین قیمت خودرو در روزها و ماه‌های گذشته به این مقدار جهش کرده است. نکتۀ مغفولی که به‌نظر می‌رسد وزیر صمت چندان توجهی به آن نکرده است، این است که همان‌طور که در جدول زیر مشخص است شروع افزایش قیمت خودروها از شهریور ماه آغاز شده است، اما مشخصاً افزایش و جهش نرخ ارز از آذر ماه آغاز شده است.

بنابراین در پاسخ به کسانی که معتقدند جهش ارزی اخیر، عامل اصلی رشد نرخ‌ها در بازار خودرو است، باید این نکته را ذکر کرد که جهش ارز بازار آزاد در آذر ماه صورت گرفت اما موج افزایش قیمت خودرو از شهریور 1401 آغاز شد و ارتباط اولیه با جهش بازار ارز نداشته است، اگرچه در موج بعدی افزایش قیمت ارز بازار خودرو مجدداً ملتهب شد و در نهایت برخی خودروها نسبت به سال قبل تا سه برابر نیز افزایش قیمت را تجربه کردند که بی‌سابقه است اما حداقل موج اول افزایش قیمت خودرو ارتباط خاصی به افزایش نرخ ارز نداشت.

سرازیری پول داغ عامل اصلی به آتش کشیدن بازار خودرو

سرازیری پول داغ بازار خودرو را به آتش کشید متأسفانه پدیده‌ای که به‌نظر به اولین چالش اقتصاد ایران در این روزها تبدیل شده است، موج سنگین تبدیل شبه‌پول یا سپرده‌های بلندمدت به پول (اسکناس و حساب جاری) در نهایت منجر به سرایت پول داغ به بازارهای مصرفی شد.

متأسفانه بازار خودرو در مهرماه پذیرای پول داغی بود که در نتیجه بحران در نظام تسهیلات‌دهی بانکها و افزایش نرخ بهره در بازار آزاد شکل گرفته بود. نکته‌ای که می‌توان ریشۀ افزایش بی‌سابقه قیمت خودرو را (که در بعضی مدل‌های آن به بیش از 300 درصد افزایش می‌رسد) در آن دید، دقیقاً همین پول داغ است که از اوایل زمستان سال گذشته به‌سمت این بازار سرازیر شده است.

گفتنی است امروز که به بررسی دلایل رشد نرخ ارز می پردازیم، نمی توانیم سخنی از اضافه برداشت بانک هایی که به واسطه ی حذف ارز 4200 با انبوهی از درخواست تسهیلات، به منظور تامین مالی سرمایه در گردش بنگاه‌های اقتصادی روبرو شدند، اشاره نکنیم، طبیعتا تحمیل پرداخت تسهیلات سنگینی که به واسطه ی حذف ارز 4200 به بانک‌ها وارد شد، ترازنامه‌ی آن‌ها را به شدت تحت تاثیر قرار داده بود و سبب افزایش نرخ ارز در بازار ازاد شده بود.