یک حقوقدان و کارشناس رسانه:
«فیلترینگ» ناقض اصل نهم قانون اساسی و تجربه شکست خورده است/ مردم به پلتفرم های داخلی اعتماد ندارند
یک حقوقدان و کارشناس رسانه گفت: دسترسی به فضای مجازی بی شک جزو حقوق اساسی و مشروع ملت است. مطابق با اصل نهم قانون اساسی، حتی مجلس نمی تواند قوانینی به تصویب برساند که آزادی های مشروع ملت را از آنها سلب کند. نمایندگان مجلس باید توجه داشته باشند که نمایندگان ملت هستند و نمایندگان حکومت نیستند.
کامبیز نوروزی با تأکید بر اینکه فیلترینگ نقض گسترده حقوق ملت محسوب می شود، گفت: میزان استقبال مردم از هر پلتفرم، تابع نظام بازار است. همین الآن تلگرام، اینستاگرام و واتس آپ محبوبیت زیادی بین مردم دارند. پلتفرم های خارجی دیگری مثل ایمو، سیگنال، تیک توک، لاین، وایبر و ویچت هم هستند، اما مردم سراغ آنها نرفته اند و آنها را انتخاب نکرده اند. پلتفرم های داخلی هم همین وضعیت را دارند؛ وقتی مردم استقبال نمی کنند، اعتماد ندارند علاقه ای به آنها ندارند، نمی شود به زور آنها را به خورد مردمی داد که استفاده نمی کنند.
مشروح گفت و گو با کامبیز نوروزی را در ادامه می خوانید:
فیلترینگ شاید در دو دهه اخیر و به دلیل تکنولوژی جدید اینترنت وارد ادبیات ارتباطات شده و از مصادیق سانسور است. از طرف دیگر حق آزادی بیان، گردش اطلاعات و آزادی رسانه به شکل های مختلف در قانون اساسی کشور پیش بینی شده و بنابر این فیلترینگ مستقیم و صریح ناقض حقوق ملت است و به عنوان سانسور کلی «نقض بسیار گسترده» محسوب می شود. سانسور ممکن است موردی باشد، مثل اینکه اعلام می کنند فلان خبر منتشر نشود اما فیلترینگ شبیه آن است که بگویند کل روزنامه ها دیگر منتشر نشوند. یعنی یک سانسور کلی است و از این جهت نقض گسترده حقوق ملت محسوب می شود.
دسترسی به فضای مجازی بی شک جزو حقوق اساسی و مشروع ملت است. مطابق با اصل نهم قانون اساسی، حتی مجلس نمی تواند قوانینی به تصویب برساند که آزادی های مشروع ملت را از آنها سلب کند. نمایندگان مجلس باید توجه داشته باشند که نمایندگان ملت هستند و نمایندگان حکومت نیستند. اینکه نمایندگان ملت خلاف حقوق اساسی ملت قوانینی را تصویب کنند، اولا این قوانین طبق اصل نهم قانون اساسی مشروعیت ندارد و ثانیا خلاف مقتضای ذات نمایندگی است.
کسانی که طرفداران فیلترینگ هستند، با این دیدگاهشان یک اقرار ضمنی دارند؛ و آن هم این است که رقابت رسانه ای را به رسانه های رقیب باخته اند. اینها به جای اینکه به این نوع شیوه های خلاف قانون اساسی متمسک شوند، باید به این فکر کنند که چگونه می توانند رسانه تلویزیون داخلی را به شکلی احیا کنند که اعتماد مردم را جلب کند. در واقع راه حل افزایش توان رقابت با فضای مجازی در اصلاح گسترده تلویزیون است و در فیلترینگ نیست. ضمن اینکه فیلترینگ همواره تجربه شکست خورده ای بوده و انواع راه ها برای دور زدن فیلترینگ همیشه موجود است.
شما تأکید داشتید که فیلترینگ نشانه ضعف صدا و سیما در رقابت است. اما پس از فیلتر شدن پلتفرم های خارجی بحث تقویت پلتفرم های داخلی مطرح شد. آیا فیلتر کردن پلتفرم های خارجی می تواند باعث تقویت پلتفرم های داخلی شود؟
من بسیار بعید می دانم. از زمانی هم که تلگرام فیلتر شد، دولت امکانات گسترده ای به برخی پلتفرم های داخلی داد تا بتوانند جایگزین تلگرام شوند، ولی استقبالی از آنها به عمل نیامد. میزان استقبال مردم از هر پلتفرم، تابع نظام بازار است. همین الآن تلگرام، اینستاگرام و واتس آپ محبوبیت زیادی بین مردم دارند. پلتفرم های خارجی دیگری مثل ایمو، سیگنال، تیک توک، لاین، وایبر و ویچت هم هستند اما مردم سراغ آنها نرفته اند و آنها را انتخاب نکرده اند. پلتفرم های داخلی هم همین وضعیت را دارند؛ وقتی مردم استقبال نمی کنند، اعتماد ندارند علاقه ای به آنها ندارند، نمی شود به زور آنها را به خورد مردمی داد که استفاده نمی کنند.
کما اینکه الآن میزان استفاده مردم از تلویزیون داخلی ایرانی بسیار کاهش پیدا کرده و مردم را نمی شود مجبور کرد که جلوی فلان شبکه تلویزیون بنشینند؛ دوست ندارند و نمی پسندند. تجربه هم نشان داده که این شیوه ها همیشه شکست خورده است.
اصل نهم قانون اساسی: در جمهوری اسلامی ایران آزادی و استقلال و وحدت وتمامیت ارضی کشور از یکدیگر تفکیک ناپذیرند و حفظ آنها وظیفه دولت و آحاد ملت است . هیچ فرد یا گروه یا مقامی حق ندارد به نام استفاده از آزادی به استقلال سیاسی ، فرهنگی ، اقتصادی ، نظامی وتمامیت ارضی ایران کمترین خدشه ای وارد کند و هیچ مقامی حق ندارد به نام حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور آزادی های مشروع را، هر چند با وضع قوانین و مقررات ، سلب کند.
