حذف ارز ترجیحی انسولین: کمبود، افزایش قیمت، عوارض بلند مدت دیابت

ایشان وضعیت حال حاضر کشور و چالش‌های پیرامون صنعت سلامت در صورت عدم بازنگری در سیاست عدم اختصاص ارز ترجیحی را اینگونه تشریح نمودند:

در ایران بین ۶ تا ۸ میلیون بیمار دیابتی و بین ۴ تا ۶ میلیون بیمار پیش‌دیابتی داریم که در سال‌های آینده دیابتی خواهند شد و این آمار به‌شکل قابل توجهی رو به افزایش است.
 پیش‌بینی‌ها برای سال ۲۰۳۰ میلادی حاکی از این است که بین ۱۰ تا ۱۲ میلیون بیمار دیابتی خواهیم داشت. این آمار به این معناست که ما در آینده‌ی نزدیک به‌اندازه‌ی کل جمعیت دو کشور اروپایی، بیمار دیابتی خواهیم داشت.


ده درصد از بیماران دیابتی، تیپ ۱ هستند که از ابتدا نیازمند انسولین هستند. نود درصد از بیماران دیابتی، تیپ ۲ هستند که ۷۵ درصد از این افراد بعد از مدتی نیازمند تزریق انسولین خواهند بود. بهترین انسولین برای این بیماران انسولین‌های طولانی اثر یا ترکیبی و یک تزریق در روز است. ما پزشکان برای بیماران تیپ ۲ هرگز از ابتدا چهار یا پنج انسولین در روز تجویز نمی‌کنیم، ترجیح بیمار هم این است که با حداقل یک تزریق در روز کنترل شود.

 
اولین انسولین ترکیبی دنیا که دو قلم با هم ترکیب شده است، رایزودگ است که خوشبختانه از چهار، پنج سال پیش به همت شرکت نوونوردیسک پارس در ایران تولید می‌شود. در زمان وزارت دکتر هاشمی قراردادی به ارزش میلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری منعقد شد بنده خاطرم هست در آن زمان این امکان وجود داشت که کارخانه در ترکیه تاسیس شود. خوشبختانه به همت وزارت بهداشت و ایرانی‌هایی که در رده‌های بالای مدیریتی این شرکت بودند، این کارخانه در ایران راه‌اندازی شد. هدف از تاسیس کارخانه این بود که بیماران دیابتی در ایران از انسولین‌های روز دنیا بتوانند استفاده کنند. 
سال‌هاست که ما با انسولین رایزودگ با یک یا حداکثر دو تزریق در روز در حال کنترل بیماران هستیم. آمارها نشان می‌دهند بیش از ۹۰ درصد از بیمارانی که از رایزودگ استفاده می‌کنند، کنترل بسیار مناسبی دارند. افت قند خون ندارند و کیفیت زندگی بسیار خوبی دارند. نکته‌ی بسیار مهم در درمان دیابت این است که بیمار دیابتی طوری درمان شود که افت قند خون نداشته باشند و کیفیت زندگی ایده‌آلی مثل یک فرد عادی داشته باشد و این انسولین جزو انسولین‌هایی هست که به‌خوبی این کار را انجام می‌دهد.


بسیاری از بیماران دیابتی بعد از مدتی دیگر به قرص جواب نمی‌دهند، لاغر و نحیف می‌شوند، عضله از دست می‌دهند، دچار افسردگی می‌شوند و با این انسولین و با یک تزریق در روز، کاملا کنترل می‌شوند.


اگر این انسولین در ایران نباشد و یا به دلیل مسائل ارزی با افزایش قیمت مواجه شود چه اتفاقی می‌افتد؟ با توجه به اینکه اکثر بیماران دیابتی طبقه‌ی متوسط هستند و نمی‌توانند انسولینی که یک دفعه به سه برابر قیمت قبل افزایش پیدا می‌کند را تهیه کنند بنابراین مجبور است برگردد به تزریق‌های مکرر، حملات افت قند و کیفیت زندگی پایین. بسیاری از تصادف‌های رانندگی می‌تواند مربوط به افت قند باشد. بسیاری از زمین‌خوردن‌های ناگهانی بیماران که منجر به ضربه‌ مغذی می‌شود مربوط به افت قند ناشی از تزریق‌های مکرر روزانه‌ی انسولین است. عوارض حاد و مزمن مثل عوارض کلیوی، چشمی و عصبی ریشه در همین موضوع دارد. بنابراین نبود یا گران شدن چنین دارویی ما را برمی‌گرداند به دوران‌های قدیم و انسولین‌های قدیمی.


اخیرا ارز انسولین رایزودگ حذف شده و دارو با ارز آزاد وارد کشور می‌شود. این اقدام قیمت این دارو را به ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزارتومان افزایش خواهد داد. دو راه برای این چالش وجود دارد:

راه اول بازنگری دوباره در این تصمیم است. همکارانی که در وزارت بهداشت و سازمان‌های بیمه‌گر هستند باید با اساتید رشته‌ی غدد و دیابت، صحبت کنند در این جلسات ما به صورت علمی توضیح خواهیم داد که این تصمیم، مردم را از چه انسولین خوبی محروم می‌کند. این افزایش قیمت باعث می‌شود بسیاری از بیمارن توان خرید این انسولین را نداشته باشند. بنابراین باید قیمت ارز این دارو برگردد به قیمت قبل. 
محرومیت از این دارو یک فاجعه است، فاجعه تنها زلزله و بمباران و جنگ نیست. اینکه بیمار دیابتی تنواند به انسولین خوب دسترسی داشته باشد هم فاجعه است. کور شدن، دچار حمله‌ی قلبی شدن و دیالیزی شدن بیمار تاثیر مخربی بر بیمار، خانواده‌ی بیمار و جامعه دارد.


در صورتی که واقعا این راه‌حل یعنی بازگشت نرخ ارز این دارو به قیمت قبلی مقدور نیست، باید یک سری از سازمان‌ها و ارگان‌ها بودجه به این موضوع اختصاص دهند که مریض لازم نباشد مابه‌التفاوت قیمت قبل و قیمت جدید را خودش بپردازد. سازمان برنامه و بودجه، وزارت بهداشت، مجلس شورای اسلامی و سایر ارگان‌ها باید حمایت کنند تا فشار چند برابر شدن قیمت دارو بر بیماران تحمیل نشود.


من به‌عنوان مسئول انجمن دیابت ایران، دکتر استقامتی به‌عنوان مسئول انجمن دیابت گابریک، دکتر نیکوسخن مدیرعامل انجمن دیابت ایران دائما در حال رای‌زنی و گفت و گو هستیم. کمک و حمایت از بیماران دیابتی وظیفه‌ی شرعی و اخلاقی ماست و ما امیدواریم بتوانیم مسئولان وزارتخانه را توجیح کنیم تا بدانند چقدر این موضوع حیاتی است. تنها داروهای سرطان نیستند که حیاتی هستند، انسولین هم برای بیماران دیابتی حیاتی است.