باورهای غلط درباره سکته مغزی

رسانه‌ها به قدری درباره سکته مغزی از زاویای مختلف اطلاع‌رسانی کرده‌اند که دیگر بخوبی می‌دانید اگر شاهد بی‌حسی یا فلج ناگهانی در یک طرف صورت، دست یا پا، اختلال در تکلم، راه رفتن یا بلعیدن غذا بودید، فرد دچار سکته مغزی شده است.

در این میان شاید شما هم جزو کسانی باشید که بخواهید بیمار را با وسیله شخصی به بیمارستان برسانید و تماس با 115 (مرکز اورژانس) را اتلاف وقت بدانید. در صورتی که به گفته دکتر بابک زمانی، متخصص مغز و اعصاب این باور و اقدام به آن کاملا اشتباه بوده و اتفاقا بهترین کار، تماس با مرکز اورژانس است.

وی درباره ضرورت تماس با 115 به جام‌جم می‌گوید: توصیه ملی و بین‌المللی این است که وقتی چنین اتفاقی افتاد، بیمار با وسیله نقلیه شخصی به مراکز درمانی منتقل نشود. چون مراکز اورژانس طبق نقشه‌ای که در اختیار دارند، بیمار را به نزدیک‌ترین بیمارستانی که درمان سکته مغزی در آن انجام می‌شود، می‌رسانند. متاسفانه کمتر از 10 درصد سکته‌های مغزی حاد با اورژانس به مراکز درمانی منتقل می‌شود.

درمان سکته مغزی در 50 بیمارستان

برخلاف این که گمان می‌شود تمام بیمارستان‌ها امکان درمان بیماران سکته مغزی را دارند، اما به گفته دکتر زمانی، براساس طرح سلامت، درمان سکته مغزی در 55 بیمارستان کشور در حال راه‌اندازی و انجام است و افرادی که تحت پوشش بیمه هستند، می‌توانند از خدمات درمانی این مراکز استفاده کنند. ضمن آن که وزارت بهداشت و انجمن سکته مغزی در تلاش هستند تا تعداد بیمارستان‌ها را افزایش داده و درمان این بیماران در 750بیمارستان موجود کشور گسترش یابد.

مشکل کشور در درمان سکته مغزی

دکتر زمانی نسبت به میزان تمرکز مسئولان به مقوله سکته مغزی و نحوه اطلاع‌رسانی رسانه‌ها نسبت به این بیماری ابراز تأسف می‌کند، زیرا آنقدر که بخش‌های مختلف، بیماری‌هایی همچون ام‌اس را مورد توجه قرار می‌دهند و درباره آن اطلاع‌رسانی می‌کنند، درباره سکته مغزی و تعداد مبتلایان آن آمار شفاف و مشخصی وجود ندارد و در کل توجه به درمان این بیماری بسیار مورد غفلت قرار گرفته است.

دو تا سه برابر آمار مبتلایان به ام‌اس در سنین 20 تا 40 سالگی، افراد جوان دچار سکته مغزی می‌شوند. این نشان می‌دهد سکته مغزی تنها به سن بالا محدود نمی‌شود. از سوی دیگر هیچ یک از درمان‌های شناخته شده برای ام‌اس از قطعیت برخوردار نبوده در صورتی که درمان سکته مغزی در سه ساعت اول قطعی است و مجامع پزشکی دنیا آن را پذیرفته‌اند. 30 تا 40 درصد بیمارانی که در سه ساعت اول تحت درمان قرار می‌گیرند، کاملا بهبود می‌یابند و بقیه نیز بعد از 90 روز در مقایسه با کسانی که درمان نشده‌اند، به شکل معناداری خوب می‌شوند.

سکته مغزی ترس ندارد

پیشگیری از سکته مغزی از طریق کنترل و درمان چربی و فشار خون، کنترل قند، نکشیدن سیگار و قلیان بسیار موثر است.همان گونه دکتر زمانی تأکید می‌کند، اطرافیان در صورت مشاهده ابتلای فرد به سکته مغزی، نه‌تنها باید آرامش خود را حفظ کنند بلکه باید مراقب باشند تحت تاثیر باورهای غلطی همچون نباید به بیمار دست زد، نگهداشتن بیمار در خانه با هدف جست‌وجوی بیمارستان‌ها به دنبال پزشک آشنا یا اصرار به بستری فرد در بیمارستان‌های خصوصی به دلیل مورد تأیید نبودن بیمارستان‌های دولتی قرار نگرفته و باید بلافاصله با 115 تماس بگیرند. وی تصریح می‌کند: منظور این نیست که همه بیمارستان‌ها عالی و خوب هستند، اما موضوع این است که در رابطه با مبتلایان به سکته مغزی، زمان مهم‌ترین معیار است و حتما برای درمان باید در سه ساعت اول مراجعه کنند.

این متخصص مغز و اعصاب ادامه می‌دهد: در صورتی که بیمار در این زمان طلایی تحت درمان قرار بگیرد، با کمک آمپول وریدی که در این زمان تزریق می‌شود و استفاده از مجموعه‌ای از داروها، از هر سه نفر یک نفر کاملا خوب می‌شود و دو نفر نیز در طول زمان بیشتر سلامت خود را به دست می‌آورند. اگر داروهای وریدی موثر نباشد، در برخی مراکز درمان سکته مغزی با آنژیوگرافی لخته ایجاد شده در رگ را برطرف می‌کنند.

وی تأکید می‌کند: باورهای غلط اطرافیان بیمار که به آنها اشاره شده باعث می‌شود بسیاری از آنها تا پایان عمر با عوارض این بیماری (درد و سفتی مفصل شانه، فلج بخشی از اندام، اختلال بینایی و...) زندگی کنند؛ در صورتی که دریافت درمان‌های پزشکی در سه ساعت اول باعث بهبود اغلب آنان می‌شود.

وی خاطرنشان می‌کند: اکثر سکته‌های مغزی در اثر لخته شدن خون در مغز بروز می‌کند و تعداد کمی از آنها در اثر پارگی رگ و خونریزی در مغز است. درمان با آمپول در سه ساعت اول مربوط به سکته‌هایی است که در اثر ایجاد لخته در رگ ایجاد شده‌ است.

درمان بیماران خاص مبتلا به سکته مغزی

اطرافیان بیمار باید کادر پزشکی را در همان دقایق اولیه نسبت به ابتلای فرد به بیماری‌های خاصی مانند هپاتیت و ایدز مطلع کنند تا در شرایط ویژه تحت درمان قرار بگیرند. این بیماران نیز از قاعده زمان طلایی و تزریق آمپول در دقایق اولیه مستثنی نیستند و امکان تزریق آمپول برای آنها وجود دارد.

توانبخشی‌های بعد از سکته مغزی

بعد از این که فرد اقدامات درمانی را در سه ساعت اول سکته مغزی دریافت کرد، اقدامات توانبخشی باید به سرعت آغاز شود تا فرد توانایی خود را به دست آورد و فرآیند درمان را سپری کند تا با کمک آنها از سکته مغزی بعدی پیشگیری کند.

ابتلا به سکته مغزی در خواب

14 درصد سکته‌های مغزی در خواب رخ می‌دهد. درمان سکته مغزی در خواب به دلیل عدم امکان تشخیص دقیق زمان بروز سکته وجود ندارد. به همین دلیل ممکن است آمپول بازکننده رگ به فرد تزریق نشود.

منبع: جام جم سرا

16