یک جامعه شناس: سقط های زیرزمینی با محدود کردن وسایل پیشگیری از بارداری بیشتر شده/ ویدئو

*به‌نظر می‌رسد در جوانی جمعیت قانون فقط آن بندهایی که مربوط به‌جلوگیری از تبلیغ یا توزیع رایگان وسایل پیشگیری از باروری است یا مثلاً محدودیت‌های مربوط به سقط درمانی اجرا شده است، و سایر بندهای تشویقی اثرگذاری خوبی نداشته؟

معمولاً در دولت جمهوری اسلامی هر قانونی که جنبه‌ی ایذایی و بگیر و ببند داشته باشد زودتر اجرا می‌شود، مثلاً همین محدود کردن وسایل پیشگیری از بارداری را درنظر بگیرید، این محدودیت فقط برای مراکز بهداشتی دولتی است، چند درصد مردان و زنان ما از مراکز دولتی این وسایل را تهیه می‌کنند؟ شاید ۸۰ درصد مردم خودشان این وسایل را خریداری می‌کنند. شما وقتی این محدودیت را ایجاد می‌کنید نتیجه‌اش برای افرادی که دسترس‌شان به وسایل قطع می‌شود  افزایش فرزند ناخواسته است، بعد متعاقب آن آمار می‌دهند سقط جنین زیاد شده است، چراکه ممکن است خانواده از نظر مالی و موقعیتی امکان به دنیا آوردن آن فرزند را نداشته باشد و سراغ سقط جنین می‌رود.

*سقط جنین هم که در ایران قانونی نیست جز در مواردی خاص که تشخیص داده شود.

از قبل از انقلاب سقط جنین در ایران ممنوع بوده، الان هم ممنوع است، بنابراین سقط‌ها غیرقانونی و به‌صورت زیرزمینی انجام می‌شود.

*آماری درباره تعداد سقط‌های زیر زمینی دارید؟

سقط جنین یا طبیعی است یا عمدی، خیلی از زنان باردار ممکن است در هفته‌های اول بارداری جنین‌شان سقط شود، حتی ممکن است خودشان هم متوجه نباشند و جنین سقط شود یعنی عمدی در کار نیست، به‌همین دلیل عددی برای سقط تا حدود ۶۰۰ هزار مورد در سال اعلام می‌شود اما بخشی از آن مربوط به سقط‌های طبیعی است. سقط‌های عمدی تابعی از باروری است، هرچه تعداد باروری بیشتر باشد بارداری ناخواسته بیشتر خواهد بود و تعداد سقط هم بیشتر می‌شود، سقط جنین عمدی در ایران حدوداً ۱۵۰ هزار مورد در سال است.

*در مطب‌ها انجام می‌شود؟

هم به‌صورت علمی برخی پزشکان برای این افراد انجام می‌دهند، هم الان داروهایی برای سقط جنین وجود دارد که افراد تهیه می‌کنند.

*برخی معتقدند برخی بندهای قانون جوانی جمعیت مانند محدودیت‌های غربالگری منتج به دنیا آمدن فرزندان دارای بیماری یا معلولیت می‌شود، این‌طور نیست؟

در همه جای دنیا حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد از زنان باردار غربالگری می‌شوند، اما غربالگری در ایران شبیه یک آسیب شده بود، یعنی به هر دلیلی مانند درآمدهایی که از این طریق حاصل می‌شود و موارد دیگر این آمار به ۳۰ درصد رسیده بود، شما حساب کنید یک زن تا جواب غربالگری بیاید دچار چه استرسی می‌شود. این قانون تلاش کرد این حالت بیمارگونه محدود شود، و سازوکاری تهیه شود که همان حدود ۱۰ الی ۱۲ درصد زنان باردار به سمت غربالگری سوق پیدا کنند. ایرادش این است که اگر همان ۱۰ ال ۱۲ درصد غربالگری هم انجام نشود احتمال تولد فرزندان معلول وجود دارد.

*ولی گمان می‌کنم اگر همین الان از زنان باردار بپرسیم، آن‌ها استرس انتظار برای جواب غربالگری را به استرس دنیا آوردن فرزند معلول یا دارای بیماری ترجیح می‌دهند، چون اگر غربالگری نشان دهد جنین شرایط مناسب ندارد می‌شود با سقط درمانی مانع رشد بیشتر جنین شد.

هر زنی که باردار است این نگرانی را دارد، قدیم‌ها هم که زنان تعداد زیادی فرزند دنیا می‌آوردند همین نگرانی را داشتند. امروز هرچه سواد آدم‌ها بیشتر می‌شود این نگرانی‌ها هم بیشتر می‌شود، یک زن بی‌سوادی که بارها زایمان می‌کرد اصلاً به این‌طور چیزها فکر نمی‌کرد.

*برای همین هم آن روزها تعداد مرگ‌ومیر موالید یا تولد فرزندان دارای معلولیت و بیماری‌های بدو زایمان بیشتر بوده، حالا که علم این امکان را به ما داده چرا استفاده نکینم تا یک جمعیت باکیفیت، حداقل از حیث مبتلا نبودن به بیماری و معلولیت داشته باشیم؟

این‌ها یک پروسه است، این‌طور نیست که هر خانمی که باردار است جنین‌اش چنین مشکلاتی داشته باشد.

*اما ما در کشوری زندگی می‌کنیم که مخاطرات آن زیاد است، خود وزارت بهداشت اعلام کرده که سالانه حدود ۵۰ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا داریم، حالا اگر ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که آلودگی هوا آدم می‌کشد و ما می‌دانیم همین آلودگی روی جنین تاثیر منفی دارد، بهتر است متناسب با جامعه خودمان قانون بگذاریم، شاید جوامعی که فقط ۱۵ درصد زنان باردار غربالگری می‌شوند قبل از آن عواملی مثل آلودگی هوا و تغذیه بی‌کیفیت را رفع کرده‌اند.

قبول دارم، اما استدلال آن‌ها این است که غربالگری هم می‌تواند خطا داشته باشد و یک فرزند سالم در نتیجه غربالگری اشتباه سقط شود. این شبهات وجود دارد.