نقاشی شاه چارلز سوم توسط یک ربات کشیده شد
ربات انسان‌نمای هنرمند و محبوب دنیای هنر،آی ـ دا بار دیگر خبرساز شده است؛ این بار با یک پرتره از شاه چارلز سوم، پادشاه بریتانیا.
این نقاشی با عنوان «شاه الگوریتمی» (Algorithm King)، این هفته در نمایندگی بریتانیا در ژنو و در جریان رویداد «هوش مصنوعی برای آینده بهتر» سازمان ملل متحد رونمایی شد.
آی ـ دا با بیانی رباتیک درباره‌ی این اثر گفته است: «ارائه پرتره‌ای از اعلی‌حضرت شاه چارلز سوم، تنها یک حرکت هنری نیست، بلکه بیانیه‌ای است درباره نقش در حال تحول هوش مصنوعی در جامعه ما؛ فرصتی برای تأمل بر اینکه چگونه هوش مصنوعی دارد چشم‌انداز فرهنگی ما را تغییر می‌دهد.»
این اولین تجربه پرتره‌سازی سلطنتی آی ـ دا نیست. پیش از این، او پرتره‌ای از ملکه الیزابت دوم فقید با عنوان «ملکه الگوریتمی» خلق کرده بود.
آی ـ دا که ایده اولیه‌اش از سوی گالری‌دار آکسفوردی، ایدن ملر مطرح شد، اکنون یکی از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های هنری در زمینه هوش مصنوعی است. او در نوامبر گذشته رکورد گران‌ترین اثر هنری خلق‌شده توسط یک ربات را شکست؛ نقاشی «خدای هوش مصنوعی: پرتره‌ای از آلن تورینگ» در حراج ساتبیز نیویورک، با قیمتی بیش از یک میلیون پوند فروخته شد.
این ربات هنرمند که هویت زنانه به او نسبت داده شده، با کمک دوربین‌هایی در چشم‌ها و بازوهای مکانیکی‌اش نقاشی می‌کشد. البته فعالیت‌های آی ـ دا فقط به هنر محدود نمی‌شود؛ در سال ۲۰۲۲، او به عنوان یکی از سخنرانان در جلسات تحقیقاتی مجلس اعیان بریتانیا درباره آینده صنایع خلاق این کشور نیز حضور پیدا کرد.
آی-دا یک ربات مجهز به هوش مصنوعی است که توانایی طراحی، نقاشی و ساخت مجسمه دارد. این ربات که در سال ۲۰۱۹ تکمیل شد، توسط خالقش به‌عنوان «اولین ربات انسان‌نمای فوق‌واقع‌گرایانه‌ی هنرمند در جهان» توصیف شده است. نام این ربات برگرفته از آدا لاولیس، نخستین برنامه‌نویس تاریخ است. آی-دا زمانی به شهرت جهانی رسید که توانست با کمک دوربین‌های نصب‌شده در چشمانش و یک دست بیونیک، پرتره‌هایی با مداد طراحی کند.
در سال ۲۰۱۹، آی ـ دا به‌عنوان یک پروژه‌ی هنری-فناورانه توسط آیدن ملر، گالری‌دار بریتانیایی، متولد شد. سخت‌افزار این ربات با همکاری شرکت روباتیک Engineered Arts در کورن‌وال ساخته شد. الگوریتم‌های گرافیکی که امکان طراحی را برایش فراهم می‌کردند، توسط محققان هوش مصنوعی دانشگاه آکسفورد توسعه یافتند. بازوی طراحی آی ـ دا نیز به‌دست دو دانشجوی مهندسی برق و الکترونیک از دانشگاه لیدز، صلاح‌الدین العبّاد و زیاد عبّاس طراحی شد.
در آوریل ۲۰۲۲، آی ـ دا به بازویی جدید مجهز شد که امکان نقاشی با پالت رنگ را برای او فراهم کرد. این ویژگی نخستین بار در کتابخانه بریتانیا به نمایش درآمد.
نمایشگاهی با عنوان «آی ـ دا پرتره‌ای از یک ربات» در موزه طراحی لندن، مجموعه‌ای از آثار این ربات از جمله «خودنگاره»های او را نمایش داد؛ خودنگاره‌ای که در مورد یک ربات (که «خود» ندارد) پارادوکسی جالب ایجاد می‌کند و پرسش‌هایی درباره‌ی هویت در عصر دیجیتال و تأثیر هوش مصنوعی بر آینده‌ی هنر را مطرح می‌سازد. آی ـ دا همچنین اولین ربات انسان‌نمایی است که فونتی ویژه طراحی کرده است.
در سال ۲۰۲۲، الگوریتم‌هایی نیز به سیستم آی ـ دا افزوده شدند که امکان خلق مجسمه‌های مشترک را فراهم می‌کردند.
آی ـ دا می‌تواند در حالت نشسته یا ایستاده به نمایش گذاشته شود. با اینکه دارای پا است، قابلیت راه رفتن ندارد. دو دوربین در چشم‌هایش به او اجازه می‌دهد همزمان با برقراری تماس چشمی، محیط اطرافش را ببیند و با استفاده از الگوریتم‌های بینایی ماشین و بازوی رباتیک، طراحی‌هایی انجام دهد. یکی از توسعه‌دهندگانش سبک طراحی آی ـ دا را «تکه‌تکه، انتزاعی، ناآرام و چندپاره» توصیف کرده است.
در گذشته، نقاشی‌هایی که به آی ـ دا نسبت داده می‌شدند توسط هنرمندان انسانی و بر اساس طراحی‌های او کشیده می‌شدند، اما امروزه این ربات به نرم‌افزار و سخت‌افزاری مجهز شده است که توانایی نقاشی مستقل را دارد.
