زیان ۲ میلیارد دلاری ماینرهای غیرمجاز به اقتصاد برق کشور
شرکت «توانیر» به تازگی اعلام کرده که «قطع اینترنت در هفته‌های گذشته، ۲۴۰۰ مگاوات از بار شبکه برق ایران کم کرده است.» آنگونه که این شرکت عنوان کرده این میزان مصرف، ناشی از فعالیت بیش از ۹۰۰ هزار دستگاه ماینر غیرمجاز در شبانه‌روز بوده که معادل حدود ۱۵ درصد ناترازی شبکه برق در نیمه اول تیر است.
یکی از مواردی که منجر به ناترازی و خسارت به صنعت برق شده حضور ماینرهای غیر مجاز در کشور است.
با وجود اینکه دولت یک تعرفه صنعتی برای ماینرهای مجاز مشخص کرده اما میزان قابل توجهی ماینینگ به صورت غیر قانونی در کشور صورت می‌گیرد که از برق یارانه‌ای بهره برده و به اقتصاد کشور آسیب می‌رسانند. بررسی‌ها نشان می‌دهد در حال حاضر بسیاری از ماینرها با استفاده از برق یارانه‌ای که برای مصارف خانگی یا صنعتی در نظر گرفته شده، به استخراج رمزارز می‌پردازند.
این دستگاه‌ها به علت ماهیت محاسباتی که دارند برق قابل توجهی را مصرف می‌کنند. برخی از فعالان این صنعت تخلف کرده و اقدام به مصرف برق یارانه‌ای می‌کنند که وزارت نیرو مدعی است سهم بالایی از ناترازی انرژی به دلیل فعالیت شبانه‌روزی چنین ماینرهایی است.
یکی از مشکلاتی که ماینرهای غیر مجاز ایجاد می‌کنند مربوط به خسارتی است که به شبکه برق وارد می‌شود؛ به گونه‌ای که استفاده از برق یارانه‌ای برای ماینینگ، باعث تحمیل هزینه‌های اضافی به شبکه برق و ایجاد خسارات به تأسیسات می‌شود.
با وجود جریمه‌های سنگینی که دولت برای متخلفان این حوزه در نظر گرفته است اما باز هم آمار نشان می‌دهد حدود یک میلیون دستگاه در کشور به صورت غیر قانونی فعالیت می‌کنند. میزان مصرف برق این ماینرها به اندازه‌ای است که چندی پیش توانیر اعلام کرد برق مصرفی این دستگاه‌ها معادل برق مصرفی یک کلانشهر همانند مشهد است.
در واقع استفاده از برق یارانه‌ای برای ماینینگ پیامدهایی همچون ناترازی انرژی، خسارات اقتصادی، افزایش قیمت برق و... را به همراه داشته است. از سوی دیگر این دستگاه‌ها معمولاً در مکان‌های غیراستاندارد به منظور استفاده از برق یارانه‌ای مانند انبارها، منازل مسکونی یا واحدهای صنعتی متروکه نصب می‌شوند که به دلیل عدم نظارت فنی، باعث گرمایش بیش‌ازحد ترانس‌ها و افزایش تلفات شبکه می‌شوند.
سهم ماینرهای غیر مجاز در ناترازی
در همین راستا معاون تجارت خارجی و انتقال شرکت توانیر و مجری طرح رمز ارزها در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه ایران عنوان کرد: هر ماینر به طور متوسط ۳.۵ کیلو وات در هر ساعت برق مصرف می‌کند که در یک شبانه‌روز تقریباً ۸۰ کیلو وات ساعت می‌شود. با توجه به اینکه ماینرهای غیر مجاز از برق یارانه‌ای استفاده می‌کنند بررسی‌ها نشان می‌دهد این دستگاه‌ها حداقل ۲ میلیارد و حداکثر تا ۳ میلیارد دلار در سال زیان اقتصادی برای کشور به همراه دارند.
محمد اله داد افزود: قطعی چند روزه اینترنت در هفته گذشته موجب شد ۲ هزار و ۴۰۰ مگاوات به شبکه برق کشور اضافه شود که این امر نشان دهنده حضور ۹۰۰ تا یک میلیون دستگاه ماینر غیر مجاز در کشور است.
وی در خصوص میزان ناترازی که این دستگاه‌ها ایجاد می‌کنند بیان کرد: در حال حاضر بین ۱۵ تا ۲۰ درصد ناترازی موجود در برق کشور مربوط به این دستگاه‌هاست.
اله داد اظهار کرد: به منظور مقابله با این دستگاه‌ها در حال حاضر تلاش می‌کنیم با همکاری دستگاه‌های قضایی، انتظامی و امنیتی آنها را شناسایی کنیم که در این زمینه نیز رشد قابل توجهی داشته‌ایم. او همچنین از هموطنان درخواست کرد تا هرگونه موارد استخراج غیرمجاز رمزارز را به سامانه پیامکی ۳۰۰۰۵۱۲۱ اطلاع داده و از یک تا ۲۰۰ میلیون تومان پاداش بهره‌مند شوند.
وی تأکید کرد: در حال حاضر که در فصول گرم سال قرار داریم و مصرف برق بالا است؛ در هیچ نقطه‌ای از کشور ماینرهای دارای مالک حقیقی و حقوقی فعال نیستند و تنها ماینرهای غیر مجاز در کشور فعالیت دارند. این ممنوعیت نیز تا پایان شهریور ماه ادامه دارد تا از زمان پیک مصرف برق عبور کنیم.
تنها ماینرهای دارندگان نیروگاه‌های خورشیدی فعال است
دولت می‌تواند با اقدامات نظارتی، فنی و قانونی به صورت تقویت نظارت بر شبکه برق، افزایش آگاهی عمومی، تشویق ماینرهای مجاز و برخورد قانونی با متخلفان از فعالیت غیرمجاز آنها جلوگیری کند. از سوی دیگر پیاده‌سازی الگوریتم‌های تشخیص الگوهای مصرف برق برای شناسایی ماینرهای غیرمجاز و افزایش دقت ردیابی نیز یکی دیگر از اقداماتی است که باید صورت گیرد.
علاوه بر آن توانیر می‌تواند با نصب کنتورهای هوشمند و پایش دقیق مصرف برق توسط شرکت‌های توزیع و انتقال نیرو اقدام به شناسایی مصارف غیرمجاز کند. در حال حاضر یکی از اقدامات وزارت نیرو در این راستا ایجاد یک سامانه گزارش‌دهی مردمی و در نظر گرفتن هدایای نقدی به منظور تشویق شهروندان به اعلام فعالیت‌های مشکوک ماینینگ غیرمجاز است. علاوه بر آن وزارت نیرو اعلام کرده افرادی که از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده می‌کنند می‌توانند در پیک مصرف برق نیز ماینرهای خود را فعال کنند.
مجاز و غیر مجاز ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟