دلیلی وجود ندارد که ایران و آمریکا در وضعیت تخاصم باشند/ باید تعریف خود از حضور در منطقه و نفوذ منطقه ای را بازنگری کنیم

 حسین علائی، از فرماندهان سابق نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و رئیس پیشین ستاد مشترک سپاه گفت و گویی پیرامون گفتگوی غیرمستقیم میان ایران و آمریکا داشته و ضمن آن به به موضوع تحریم ها از یک سو و نفوذ ایران در منطقه از سوی دیگر پرداخته است.

بخش هایی از این گفتگو را در ادامه می خوانید:

*به نظر من مهم‌ترین مانع توسعه اقتصادی ایران، وجود تحریم های ظالمانه آمریکا و اروپا است. دلیل آن این است که هیچ اقتصادی نمی‌تواند صرفاً متکی به بازار داخلی کشور توسعه پیدا کند؛ باید بازارهای کشورهای مختلف به هم متصل باشند. ایران باید در بازارهای کشورهای مختلف حضور فعال داشته باشد و بتواند تبادلات پولی و کالایی و فرهنگی انجام دهد.

* وقتی تحریم وجود دارد، ایران که می‌تواند به اندازه درآمد نفت از رفت‌وآمد گردشگران خارجی بهره ببرد، از این درآمد هنگفت محروم می‌ماند. وقتی گردشگر خارجی به کشور نمی‌آید و هواپیماهای ایرانی مناسبی وجود ندارد که آن‌ها را جابه‌جا کند، و آن‌ها مجبورند برای آمدن به ایران از شرکت‌های هواپیمایی خارجی استفاده کنند، طبیعتاً با سختی مواجه می‌شوند. این باعث می‌شود که صنعت گردشگری که می‌تواند برای کشور درآمد ایجاد کند، در ایران شکل نگیرد. وقتی گردشگر خارجی وجود ندارد، هتل‌ها توسعه پیدا نمی‌کنند، فرودگاه‌ها توسعه پیدا نمی‌کنند، راه‌ها توسعه نمی‌یابند و خدمات رشد نمی‌کنند. روحیه همزیستی مسالمت آمیز نیز بوجود نمی آید.

*ما نیاز به بازنگری در تمام سیاست‌هایی داریم که تاکنون نتیجه مطلوب نداده‌اند؛ چه در سیاست خارجی، چه در سیاست داخلی، چه در سیاست اقتصادی، و همچنین در حوزه رفتارهای اجتماعی به طوری که تغییر سیاست ها به افزایش سرمایه اجتماعی منجر شوند.

*ما باید تعریف خود از حضور در منطقه و نفوذ منطقه ای را بازنگری کنیم. تعریف نفوذ در منطقه الزاماً به معنای حضور نظامی نیست. اینکه نیروهایی در منطقه از نظر نظامی با ایران همسو هستند، نباید به عنوان تنها شاخص نفوذ جمهوری اسلامی ایران تلقی شوند.

*به نظر من نفوذ منطقه‌ای یعنی اینکه کالاهای ایرانی بر سر سفره زائران امام حسین و امام علی علیهماالسلام در کربلا و نجف باشد، کالاهای ایرانی در حج و به همراه زائران خانه خدا در مکه و مدینه حضور داشته باشند.نفوذ یعنی فرهنگ ایرانی در بین مردم منطقه حضور داشته باشد. یعنی نوروز و عاشورا در کشورهای مختلفی که جزو فلات قاره ایران بودند، گرامی داشته شود. نفوذ یعنی مردم کشورهای منطقه علاقه‌مند باشند تا با ایران رفت‌وآمد و ارتباط مستمر داشته باشند.

* نفوذ به مفهوم و معنای حضور صرف نظامی نیست. کسانی که از تضعیف ایران سخن می‌گویند، کاهش قدرت نظامی گروه‌های همسو با ایران را به عنوان نشانه‌ای از تضعیف ایران تلقی می‌کنند، در حالی که آن، تنها یکی از مؤلفه‌هاست و مؤلفه‌های مهم‌تری هم وجود دارد که می‌توانند نشان‌دهنده موفقیت و نفوذ باشند.

*رابطه ایران با همه دولت‌ها باید صمیمانه و برای همکاری باشد، اعم از اینکه آن دولت‌ها را قبول داشته باشیم یا نه. مهم نیست که چه دولتی در چه کشوری حاکم است. با همه دولت‌ها باید رابطه فعال و صمیمانه داشته باشیم. اما باید کاری کنیم که مردم و ملت‌ها در کشورهای مختلف طرفدار اشعار مولانا، حافظ، سعدی و زبان فارسی باشند؛ طرفدار امام خمینی باشند؛ مشتاق شنیدن صدای محبت آمیز انقلابیون ایران باشند. این می‌شود نفوذ. 

*من فکر می‌کنم هیچ دلیل مهمی وجود ندارد که ایران و آمریکا در وضعیت تخاصم به زندگی و روابط خود ادامه دهند. علت اصلی این تخاصم در منطقه، اسرائیل است. اکنون نیز شاید یکی از دلایلی که آمریکا دور چهارم مذاکرات را متوقف کرد، فشارها و نگرانی‌های اسرائیل بود.