دلایل انجام آزمایش تیروئید

آزمایش تیروئید 

از غدد درون ریز مهمی که در بدن وجود دارد می توان به تیروئید اشاره کرد.

غده تیروئید در بخش جلو و پایین گردن واقع شده و پروانه ای شکل است.

از طریق غده تیروئید فرایند های مهم در داخل بدن چون دمای بدن، عملکرد مغز و رشد آن، عملکرد مربوط به قلب، مقدار انرژی، متابولیسم بدن و همچنین خلق و خوی فرد تحت تاثیر قرار می گیرد و موجب تولید هورمون های T3، T4 میشود.

آزمایش تیروئید جزو آزمایشات تشخیصی است که بسیار پرکاربرد بوده و از آزمایشات مهم بدن محسوب می‌شود. از طریق این آزمایش عملکرد غده تیروئید مورد ارزیابی قرار می گیرد.

در صورت وجود اختلال در عملکرد غده تیروئید علائمی چون خستگی، خشک شدن پوست، ریزش مو و ... به سراغ شخص می رود و بیماری هایی چون کم کاری تیروئید و پر کاری تیروئید اتفاق می افتد.

دلایل انجام آزمایش تیروئید

با استفاده از آزمایش تیروئید اختلالات موجود در غدد تیروئید مشخص شده و با وجود آن پزشک می تواند عملکرد غده تیروئید را بررسی نماید.

به دلایل زیر انجام آزمایش تیروئید توسط ‌پزشک تجویز می گردد:

نشانه های اختلال تیروئید 

چنان چه شخصی دارای علائمی چون خستگی زیاد از حد، وجود تغییرات وزنی، خشک شدن پوست و داشتن مشکلاتی در ضربان قلب باشد، باید از لحاظ کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید مورد بررسی قرار بگیرد.

 با استفاده از آزمایش TSH پزشک می تواند اختلالات شایع تیروئید چون وجود کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید را بررسی کند.

 با انجام آزمایش TSH دیگر مشکلات تیروئیدی چون بیماری هاشیموتو،  بیماری گریوز،  تیروئیدیت و گره های تیروئیدی مشخص می گردد.

داشتن اختلال تیروئید 

با ابتلا به اختلالات تیروئیدی باید شخص بیمار به صورت منظم آزمایش تیروئید را انجام داده و وضعیت خود را کنترل نماید و از اثراتی که دارو های درمانی در روند درمان وی دارد آگاه شود.

در صورت باردار بودن شخص

با توصیه پزشکان زنان باردار باید برای بررسی کردن میزان هورمون های تیروئید موجود در بدنشان، آزمایشات تیروئید را انجام دهند.

در صورت متولد شدن نوزاد 

نوزادان تازه متولد شده باید از لحاظ کم کاری تیروئید مادرزادی مورد ارزیابی قرار بگیرند و غربالگری شوند.

در صورت وجود چه علائمی از آزمایش تیروئید استفاده می کنند؟

در ادامه به بررسی این علائم می پردازیم:

کم شدن یا افزایش یافتن وزن بدن

اگر در وزن بدن تغییر ناگهانی رخ بدهد، این امکان وجود دارد غده تیروئید با اختلال مواجه شده باشد.

هورمون تیروئید موجب کنترل شدن سرعت متابولیسم بدن میشود. زمانی که غده تیروئید دارای اختلال باشد سرعت متابولیسم بدن کاهش یا افزایش پیدا می کند و موجب کم و زیاد شدن وزن بدن می گردد.

وجود التهاب در گردن

زمانی که گردن دچار التهاب و تورم شود، تیروئید با مشکل مواجه شده است.

از عوامل ایجاد این تورم و گواتر وجود کم کاری و پرکاری تیروئید است‌ و گاهی مواقع نیز این تورم ناشی از ابتلا به سرطان تیروئید و ندول می باشد.

وجود تغییراتی در ضربان قلب

هورمون های تولید شده توسط غده تیروئید روی همه ارگان های موجود در بدن اثر می گذارد.

از جمله تاثیرات آن ایجاد تغییراتی در سرعت ضربان قلب است. کم کاری تیروئید باعث پایین رفتن ضربان قلب و پرکاری تیروئید باعث افزایش آن میشود.

ریختن موها

از نشانه های اختلال و عدم تعادل در غده تیروئید، می توان به ریزش مو اشاره کرد.

 ریزش مو می تواند ناشی از کم کاری یا پر کاری تیروئید باشد.

داشتن حس گرما و سرمای شدید

وجود مشکل تیروئید باعث بر هم خوردن تنظیمات دمای بدن میشود.

داشتن کم کاری تیروئید باعث ایجاد حس سرما و پرکاری تیروئید موجب تعریق زیاد در شخص مبتلا میشود.

علائم کم کاری تیروئید

ابتلا به کم کاری تیروئید با علائم زیر روبرو است:

• خستگی زیاد از حد
• ابتلا به یبوست
• بالا رفتن وزن بدن
• پف کردن صورت
• ایجاد گرفتگی در صدا
• خشک شدن پوست و حساس شدن به سرما
• ایجاد موهایی نازک
• بروز اختلال در حافظه
• متورم شدن مفصل ها و بروز درد در آنها
• داشتن قاعدگی های نامنظم و سنگین

علائم پرکاری تیروئید

از علائم ابتلا به پرکاری تیروئید می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اضطراب داشتن
• داشتن ضعف در عضلات
• بروز مشکلاتی در خواب
• بروز لرزش در دست ها
• بروز حرکت هایی مکرر در روده ها
• کم شدن وزن بدن
• داشتن چشم های بیرون زده
• رشد کردن ناخن ها به صورت سریع
• نازک شدن پوست
• داشتن تعریق
• نامنظم شدن ضربان قلب

شرایط انجام آزمایش تیروئید

انجام تست تیروئید نیاز به ناشتایی ندارد و در هر ساعتی از روز می توان آن  را انجام داد‌.

 برخی پزشکان بر انجام این آزمایش به صورت ناشتا تاکید دارند و بهترین زمان انجام آن صبح ها است‌.

از این رو هر زمان قصد انجام آزمایش تیروئید را داشتید از پزشک خود درمورد ناشتا بودن یا نبودن برای انجام آزمایش سوال بپرسید.

آزمایش تیروئید به صورت ناشتا نیاز به ناشتایی ۸ الی ۱۲ ساعته دارد.

پیش از انجام آزمایش، باید پزشک معالج در جریان هر گونه داروی مصرفی قرار بگیرد زیرا برخی دارو ها روی نتیجه نهایی آزمایش اثر می گذارند و باید پیش از آزمایش مصرف آنها قطع گردد.

تفسیر نتیجه آزمایش تیروئید

نتیجه آزمایش تیروئید دارای یک رنج نرمال است که چنان چه مقدار نتیجه حاصل شده، از رنج نرمال کمتر یا بیشتر شود، نشان دهنده نوعی اختلال در بدن است.

بهتر است نتیجه آزمایش انجام شده توسط پزشک بررسی شود، ولی چنان چه پیش از مراجعه به پزشک می خواهید از نتیجه آزمایش خود اطلاع پیدا کنید می توانید موارد زیر را بررسی کنید:

• مقدار نرمال آزمایش تیروئید بین ۰.۴ الی ۴ میلی گرم در لیتر است.
• اگر میزان نتیجه آزمایش بیشتر از ۴ میلی گرم در لیتر باشد نشان دهنده کم کاری تیروئید است.
• اگر میزان نتیجه آزمایش از ۰.۴ میلی گرم در لیتر کمتر باشد نشان دهنده پر کاری تیروئید است.

با توجه به نتایج حاصل شده از آزمایش های مختلف تیروئید، می توان تفسیر های زیر را انجام داد:

• در صورت بالا بودن TSH و T4 و نرمال بودن T3 شخص به کم کاری خفیف تیروئید مبتلا است‌.
• در صورت بالا بودن TSH و کم بودن T4 و T3 شخص به کم کاری تیروئید یا هایپوتیروئیدی و بیماری هاشیموتو مبتلا است.
• در صورت کم بودن TSH و نرمال بودن T3 و T4، شخص به پرکاری تیروئید به صورت خفیف مبتلا است.
• در صورت کم بودن TSH و بالا بودن T3 و T4، شخص به پرکاری تیروئید یا هایپوتیروئیدی و بیماری گریوز مبتلا است.
• در صورت کم بودن TSH،T3 و T4 شخص به نارسایی در غده هیپوفیز و بیماری کم کاری تیروئید ثانویه مبتلا است.
• در صورت بالا بودن TSH و نرمال بودن T3 و T4 شخص با پرکاری تیروئید تحت نظر روبرو است.
• در صورت نرمال بودن TSH ، T3 و T4 تیروئید دارای عملکردی نرمال است.