لذت آفتاب کویر در خنکای باغ و عمارت شوکت‌الملک+عکس
عمارت و باغ اکبریه، یکی از بناهای تاریخی شهر بیرجند است. باغ اکبریه در دوره قاجاریه و توسط شوکت‌الملک در دو طبقه ساخته شده است.
باغ اکبریه با گسترش شهری بیرجند اکنون در داخل شهر قرار گرفته است این باغ در نشست سی و پنجم یونسکو در سال ۲۰۱۱ میلادی به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
باغ اکبریه در ۲۰ خردادماه سال ۱۳۷۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
باغ اکبریه شامل چند قسمت است که قدیمی‌ترین آن عمارت دو طبقه‌ی حشمت‌الملک در منتهی‌الیه شرقی این باغ است.
دو بخش دیگر عبارتند از طبقه همکف که دارای دو دالان و راهرو نسبتا طویل است و ارتباط میان سه بخش مهم مجموعه، یعنی باغ اصلی، باغ جنوبی و اصطبل را برقرار می کند و عمارت مرکزی با عملکرد تشریفات و پذیرایی از مهمانان که تقریبا به عنوان هسته مرکزی باغ به حساب می آید و از تزیینات و چشم‌انداز بسیار عالی برخوردار است.
این کوشک در دو طبقه ساخته شده است و دارای تزئینات منبت، مشبک و نیز ارسی با شیشه‌های رنگی، تزیینات گچی با طرح‌های اسلیمی و هندسی می باشد. وجود درختان بلند قامت کاج در دو طرف خیابان و نیز خیابان‌های منتهی به خیابان اصلی عمارت مرکزی بر زیبایی و طراوات باغ و نمای آن افزوده است.
باغ جنوبی واقع در جبهه جنوبی و کوچک‌تر از باغ شمالی است. این باغ بوسیله فضاهایی چون فضاهای خدماتی، عمارت مرکزی و دیواره غربی اصطبل احاطه شده است.
یکی از عناصر مهم، استخر نسبتا بزرگ با طرح مربع است که بخش عمده فضای باغ را به خود اختصاص داده است. استخر در وسط دارای سکویی مربع شکل است. باغ اکبریه که در خیابان معلم بیرجند واقع شده است، هم اکنون در اختیار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است.
باستانشناسی با قدمت 5000 سال
در بخش باستانشناسی می‌توان با اشیایی با قدمت 5000 سال از جمله عتیقه‌ها، کوزه‌های سفالی، سکه‌ها و اسلحه‌ها آشنا شد .
موزه باستانشناسی شامل سه قسمت پیش از تاریخ، دوره تاریخی و دوره اسلامی است.
در بخش پیش از تاریخ، اشیایی از دوره نوسنگی یعنی هزاره سوم قبل از میلاد به نمایش درآمده که برخی نشان‌دهنده تکامل هنر و صنعت پنج هزار سال پیش این منطقه است.
بیشتر این اشیای تاریخی، وسایل کاربردی مردم در گذشته مثل ظروف سفالی و سکه‌ها محسوب می‌شده‌اند.
قدمت بسیاری از این اشیاء به دوره‌های سلوکی، اشکانی و ساسانی بازمی‌گردد، اما جذاب‌ترین بخش موزه باستانشناسی بخش فلز آن است.
آثار فلزی مربوط به قبل از اسلام نیز از دیگر دیدنی‌های این بخش هستند، مثل پیکان‌ها، خنجرها و تعدادی وزنه تبادل کالا، "در دوره اسلامی نیز می‌توان اشیایی از قبیل ظروف مسی مثل ابریق، قهوه جوش و بوته‌های ذوب فلزات را دید ".
این مجسمه‌ها که در آن مجسمه‌هایی از اهالی بیرجند به چشم می‌خورد که در حال کار و زندگی هستند.
این موزه در سال 1372 و پس از موزه باستانشناسی از سوی سازمان میراث فرهنگی، در طبقه همکف عمارت مرکزی اکبریه راه‌اندازی شد و در آن مشاغل و حرفه‌های منطقه جنوب خراسان، که در گذشته‌ای نه چندان دور مرسوم بوده و اکنون منسوخ شده، به نمایش گذاشته شده است.
قدمت بعضی از اشیای این موزه مثل شیشه‌های عطاری، قیچی و شانه آرایشگر، وسایل کفاشی و ... به بیش از یک قرن می‌رسد. هدف از ایجاد این موزه، آشنایی مردم به خصوص نسل جوان با سنت‌های گذشته، شناساندن فرهنگ‌ها و سنت‌های بومی منطقه است.
موزه مشاهیر در میراث جهانی باغ اکبریه
در سال 1392، طراحی و اجرای موزه مشاهیر استان در محل عمارت زندیه این باغ آغاز شد.
این موزه شامل معرفی مشاهیر استان در قالب تندیس چهره، آثار منقول متعلق به مشاهیر، آثار مکتوب و تالیفات و همچنین خدمات علمی و معنوی آنان است که در معرض دید عموم قرار خواهد گرفت.
مجموع اعتبار هزینه شده برای طراحی و راه اندازی این موزه در سال مالی 1392 بالغ بر 200 میلیون ریال است که از محل منابع ملی تامین شده است.
موزه مردم شناسی در طبقه اول کاخ موزه اکبریه و به منظور نمایش آداب و رسوم و نوع پوشاک مردم، مشاغل و حرف و هنرهای سنتی منطقه جنوب خراسان، در سال 1374 بوجود آمد.
قدمت اشیای موزه مردم شناسی به 100 سال پیش بر می‌گردد. اشیاء این موزه، حکایت از اعتقادات خاص مردم بیرجند است.
مجسمه‌های که در این موزه به نمایش گذاشته شده اند عبارتند از: قالیبافی، پارچه‌بافی،گمانه‌زنی سفالگری، عطاری، حکیم باشی، آرایشگری، مراسم عروسی، جلک زنی، حلاجی، کفاشی، آهنگری، سبد بافی، برداشت محصولات کشاورزی، کاشت، داشت، برداشت و … که در قالب 28 عدد مجسمه به نمایش در آمده است.
منبع: ایسنا
15
