اکنون تصمیم با اروپا است؛ اروپا برجام را حفظ خواهد کرد یا مرعوب آمریکا خواهد شد؟

گزارش زیر خلاصه ای از تحلیل رویترز بر آینده‌ی برجام بدون حضور آمریکا و امکان تداوم آن است:

با جدی تر شدن خطر نابودی برجام، جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه اروپا را تهدید به خروج از برجام کرد و اعلام نمود که اروپا باید تمام تلاش خود را برای حفظ برجام بکند.

اکنون اوضاع اروپا به شدت به هم ریخته است و هر لحظه امکان نابودی برجام وجود دارد. با اعلام تحریم آمریکا، شرکتهای نفتی بزرگی مثل توتال فرانسه قرار است واردات نفت از ایران را متوقف کند.

در حال حاضر، کشورهای باقی مانده در برجام - اعضای اتحادیه اروپا بریتانیا، فرانسه و آلمان به همراه چین و روسیه - برای جلوگیری از فروپاشی این توافقنامه به شدت در حال مبارزه هستند، زیرا واشنگتن گفته است که هر شرکتی که با تهران تجارت کند، توسط ایالات متحده آمریکا تحریم خواهد شد.

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران اقدامات اروپا را ناکافی و کند دانست و گفت که اروپایی ها و دیگر امضاکنندگان این معامله تلاش دارند برجام را حفظ کنند، اما این روند بسیار کند و آهسته است و اقدامات اروپا و چین باید تسریع شود.

با این وجود، دولتهای اروپایی در مورد ادامه تجارت با ایران در حال تردید هستند و مطمئن نیستند که از طریق تجارت با ایران به اندازه کافی مزایای اقتصادی خواهند داشت یا نه. غیر از این، واشنگتن تحریم های جدیدی را علیه ایران در ماه اوت تحمیل کرد و تجارت طلا و دیگر فلزات گرانبها، خرید دلار آمریکا و صنعت خودرو ایران را هدف قرار داد. این شرایط باعث شده است اروپا در شرایط خاصی قرار بگیرد و در مورد ادامه توافق هسته ای یا تبعیت از آمریکا مردد باشد.

دولتهای اروپایی، چین و روسیه می‌گویند که با ایران همکاری خواهند کرد و به تشویق کسب و کار شرکتهای خود در جهت مشارکت با ایران ادامه خواهند داد، با این حال، تهدید تحریم های ایالات متحده باعث شده است که بسیاری از شرکت های بزرگ از ایران خارج شوند.

بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران، گفته است که شرکت نفت فرانسوی، قرارداد توسعه گاز پارس جنوبی را ترک کرده است و ایران در حال حاضر، به دنبال جایگزینی برای این شرکت است.

شرکتهای بزرگ خودرو سازی مانند رنو و دایملر نیز از جمله شرکتهایی هستند که پس از برجام برنامه‌ سرمایه گذاری در ایران داشتند اما با خروج آمریکا از توافق هسته ای و تهدید ترامپ، از تصمیم خود برگشته اند.

اتحادیه اروپا برای حفظ کانال‌ها و روابط مالی با تهران و تسهیل صادرات نفت ایران اقدامات لازم را انجام داده است. با این حال، به نظر می‌رسد که واشنگتن در مورد تحریم ایران و کسانی که با ایران معامله انجام دهند، جدی است. واشنگتن گفته است که تنها شانس ایران برای اجتناب از تحریم ها، پذیرفتن پیشنهاد ترامپ برای مذاکره در مورد یک توافق هسته ای دیگر(غیر از برجام) است اما مقامات ایرانی این پیشنهاد را رد کرده اند.

تحریمهای ایالات متحده علیه ایران در ماه نوامبر سخت تر خواهد شد. در این ماه، بخش نفت و بخش بانکی ایران هدف قرار خواهد گرفت. در حال حاضر، واحد پولی ایران یعنی "ریال" به علت ضعف اقتصادی و مشکلات مالی در بانک های داخلی و تقاضای زیاد دلار از طرف ایرانیانی که از اثر تحریم ها ترس دارند، حدودا نصف ارزش خود را از دست داده است. به همین دلیل، تضمین برجام از طرف اروپایی ها می‌تواند آرامش روانی بازار را برگرداند و این دقیقا علت اصرار مقامات ایرانی مبنی بر تسریع اقدامات اروپایی ها است.

حالا باید دید که در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد و اروپا عزم و قدرت این را دارد که برجام را ادامه داده و آن را تضمین کند یا نه، مرعوب آمریکا خواهد شد و دست از حمایت برجام خواهد کشید؟

منبع: رویترز

38