جذابیت داعش برای اروپایی‌های بازگشته از سوریه رنگ می‌بازد

به نوشته روزنامه واشنگتن پست، داعشی سابقی که زمانی با نام «ابو عائشة» شناخته می‌شد، از زمان آزادی از زندان در دو سال پیش، نمایش چشمگیری از چرخش زندگی خود نشان داده است. این بلژیکی ۲۷ ساله که سال ۲۰۱۳ به سوریه سفر کرد، می‌گوید داعش را رد کرده و ترجیح می‌دهد به جای جنگیدن مطالعه کند. او توصیه‌ای به دیگر جوانان مسلمان کنجکاو درباره این گروه دارد: از آن دوری کنید.

این داعشی سابق با توصیف زمانی که از نام مستعار استفاده می‌کرد و در منطقه تحت محاصره داعش در شمال سوریه سکونت داشت، می‌گوید: «با چشمان خودم دیده‌ام که داعش چه کار می‌کند.»

او از ترس اقدام تلافی‌جویانه طرفداران داعش حاضر نیست نام واقعی‌اش فاش شود. او می‌گوید:‌ «از میان تمام کسانی که از سوریه بازگشتند و من آن‌ها را از زمان بازگشت به خانه دیده‌ام، اکثرا نمی‌خواهند دیگر کاری به داعش داشته باشند.»

کلمات او مشابه دیگر افراد بازگشته در اروپاست و همین مساله خوش‌بینی محتاطانه‌ای در سراسر قاره‌ای ایجاد می‌کند که هزاران تن از شهروندانش برای پیوستن به این گروه به خاورمیانه سفر کردند. تا همین دو سال پیش که مردان و زنان جوان، خلافت خودخوانده این گروه را برای بازگشت به خانه ترک می‌کردند و معمولا هم از زندان‌های مملو از دیگر داعشی‌ها سر در می‌آوردند، مقام‌های اروپایی برای موج‌های جدیدی از حملات تروریستی آماده می‌شدند.

حال، مطالعات تحقیقی آنچه را که ماموران اجرای قانون به طور تجربی دریافتند، تایید می‌کنند: با وجود نگرانی‌های اولیه، به نظر می‌رسد اکثریت قریب به اتفاق افراد بازگشته تاکنون انگیزه‌های افراطی را ترک کرده باشند و بسیاری داعش و تاکتیک‌های خشونت‌بار آن را رد می‌کنند.

توماس رنارد، محقق بلژیکی حوزه تروریسم و نگارنده تحقیقی در مورد رادیکالیزاسیون زندان می‌گوید: «یک سری از علائم، به سرخوردگی در میان مبارزان بازگشتی و متخلفان آزاد شده اشاره دارند. به نظر نمی‌رسد که آن‌ها دوباره به شبکه‌های پیشین خودشان مرتبط شوند یا به فعالیت‌های افراطی خشونت‌بار روی آورند. ما گزارش‌هایی از سرویس‌های امنیتی داریم که این مساله را تایید می‌کند.»

در صورت ادامه یافتن این روند، این‌ها خبرهای واقعاً خوبی برای منطقه‌ای هستند که از سال ۲۰۱۵ یک سری بمبگذاری‌ها و تیراندازی‌های مرگبار از سوی طرفداران داعش را تجربه کرده است. به گفته مقام‌ها، هیچ نوع حمله مرتبط با داعش در خاک اروپا از سال ۲۰۱۷ رخ نداده است و تعداد حوادث کلی مرتبط با گروه‌های افراطی از جمله حملات تک‌روها، به شدت کاهش یافته است.

به‌رغم این آرامش، مقام‌های اروپایی نگرانند که این دستاوردها شکننده باشند. در سایر نقاط جهان، به نظر می‌رسد این روند به نفع افراطی‌ها در حال تغییر باشد. با توجه به تعداد و بزرگی حملات تروریستی داعش در ماه‌های اخیر در پایگاه‌های سابق آن، این گروه در عراق و سوریه در حال قدرت گرفتن است. در سراسر آفریقا، شبه‌نظامیان افراطی در حال ظهور هستند و گروه‌های متحد با القاعده و داعش برای گرفتن کنترل اراضی روستایی از شاخ آفریقا تا ساحل رقابت می‌کنند.

مقام‌ها و کارشناسان حوزه تروریسم معتقدند، احیای یک خلافت یا نمایان شدن یک رهبر جدید کاریزماتیک، می‌تواند انگیزه‌ای برای حامیان جهانی باشد، درست مانند آنچه داعش انجام داد و همچنین برخی از کسانی که سابقا خشونت را تقبیح می‌کردند، جذب کند. رکود اقتصادی بلندمدت ناشی از پاندمی ویروس کرونا هم کار گروه‌های خشونت‌طلب برای جذب نیرو را راحت‌تر می‌کند.

منبع: ایسنا

66