یکی بخر دو تا ببر خودروسازی‌ها

حکایت خودروسازی‌ها هم شده داستان خرید از فضای مجازی. وقتی یک کالایی را در فضای مجازی سفارش می‌دهید پرزرق‌وبرق و زیبا است اما وقتی تحویل می‌گیرید بسیار بی‌کیفیت و زشت. اخیراً شرکت پارس‌خودرو این هفته اعلام کرده به‌جای برلیانس، پراید، تیبا یا ساینا تحویل متقاضیانی که ثبت‌نام کردند می‌دهد که حتماً افرادی که ثبت‌نام انجام دادند با بیان جمله چی می‌خواستیم چی شد از این کار پشیمان هستند. البته این موضوع تنها مربوط به پارس‌خودرو نمی‌شود زیرا خردادماه سال گذشته بود که شرکت سایپا اعلام کرد متقاضیان می‌توانند به‌جای ساندرو تندر 90 تحویل بگیرند که این موضوع با انتقادات زیادی همراه شد. در آبان سال گذشته هم سایپا اعلام کرد متقاضیانی که ساندرو و تندر 90 ثبت‌نام کردند می‌توانند دو پراید تحویل بگیرند که پس از انتقادات متقاضیان این بخشنامه لغو شد. ایران‌خودرو نیز در این مورد از این خودروساز رقیب عقب نماند و در یک سال اخیر اعلام کرده به‌جای تندر 90 و تندر پلاس خودروی اچ‌سی‌کراس تحویل می‌دهد.

در طرح جایگزینی پارس‌خودرو آمده است متقاضیان گروه برلیانس H200 می‌توانند یک دستگاه فروش فوری از خودروهای سایپا 131، سایپا 151، تیبا و ساینا و یک دستگاه خودرو از سایپا 131، سایپا 151، تیبا، ساینا و کوییک دنده‌ای به عنوان پیش‌فروش باقیمت قبل (تیرماه 97) انتخاب کنند.
متقاضیان گروه برلیانس H300 دنده‌ای هم همانند شرایط فوق می‌توانند نسبت به انتخاب مدل خودرو اقدامات لازم را انجام دهند. متقاضیان گروه برلیانس H300 اتومات و کراس می‌توانند یک دستگاه خودرو از خانواده سایپا 131، سایپا 151، تیبا و ساینا در قالب فروش فوری تحویل سی‌روزه، یک دستگاه خودرو از سایپا 131، سایپا 151، تیبا، ساینا و کوییک دنده‌ای به عنوان پیش‌فروش باقیمت قبل (تیرماه 97) تحویل شهریور 98 و یک دستگاه خودرو از سایپا 131، سایپا 151، تیبا، ساینا و کوییک دنده‌ای به عنوان پیش‌فروش باقیمت قبل (تیرماه 97) تحویل مهر 98 انتخاب کنند.
با شرکت ایران‌خودرو تماس گرفتیم که آیا این خودروساز هم قرار است اطلاعیه‌ای مبنی بر تعویض مدل خودرو ارائه کند یا خیر که مسئولان این خودروسازی اعلام کردند همه تعهدات ایران‌خودرو بر اساس قرارداد با مشتریان در حال انجام است و اطلاعیه و بخشنامه‌ای در این زمینه نداریم.
خودروساز چاره‌ای ندارد
با سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان تماس گرفتیم تا متوجه شویم در این زمینه حمایتی از متقاضیان به عنوان یک دستگاه دولتی حامی مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان دارند یا خیر که یکی از مسؤولان این سازمان به خبرنگار ما گفت: سازمان حمایت عضوی از کمیته خودرو است و بخشنامه‌ای که اعلام‌شده تصمیم نهایی مسؤولان دولت است.
وی افزود: در کمیته خودروی وزارت صنعت تصمیم‌گیری شده تا به‌جای خودروهایی که امکان تولید نیست مدل‌های دیگری به متقاضیان تحویل شود و خودروسازان هم چاره دیگری جز انجام این کار ندارند.
برلیانس شریک آلمانی دارد
یک مقام آگاه در شرکت پارس‌خودرو دلیل اقدام اخیر شرکت پارس‌خودرو را شراکت شرکت چینی برلیانس با شرکت آلمانی بی.ام.و عنوان کرد و گفت: این شرکت یک شریک آلمانی دارد و از سوی دیگر کنلون بانک چین که برای دور زدن تحریم‌های علیه ایران بنا شده بود دیگر با کشور ما همکاری ندارد. وی افزود: در تحریم‌های شورای امنیت در دولت دهم، چین همکاری خود را با ایران گسترش داد و حتی فرانسه همکاری خود را به طور کامل با ایران قطع نکرد اما اکنون که فقط آمریکا ما را تحریم کرده فرانسه به طور کامل مراودات خود را با ما قطع کرده و حتی چین هم تجارت خود را با ایران کاهش داده است.
این مقام آگاه تاکید کرد: متقاضیانی که خودروی برلیانس ثبت‌نام کردند اما دو پراید دریافت کنند سود زیادی نصیبشان می‌شود و این مبلغ به غیر از سود دیرکرد تحویل است. به عنوان مثال افراد پراید را با مبلغ 22 میلیون تومان دریافت می‌کنند و می‌توانند با قیمت 45 تا 47 میلیون تومان در بازار بفروشند که حدود 25 میلیون تومان سود فروش تنها از یک خودرو نصیبشان می‌شود و می‌توانند خودروی دلخواهشان را از بازار آزاد تهیه کنند.
وی ادامه داد: اکنون همه شرکت‌هایی که به کشورهای خارج وابستگی دارند با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند.
این مقام آگاه در مورد حضور شرکت‌های غربی پس از برجام گفت: استقبال ایران از شرکت‌های غربی اروپایی به این دلیل بود که ساختار خودروسازی ایران بر اساس دانش فنی آنها طراحی شده و با تیراژ پایینی که ایران دارد صرفه اقتصادی وجود ندارد که بخواهند ساختار خط تولید را تغییر دهند.
صنعت خودروسازی گروگان چند قطعه‌ساز است
دکتر علی خاکساری، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفت‌وگویی که با خبرنگار جام جم داشت به تخلفات قطعه‌سازان اشاره و تصریح کرد: خودروسازی قابل تحریم نیست و اکنون هم تحریمی در این زمینه نداریم و همه مشکلاتی که به وجود آمده حاصل تصمیمات چند قطعه‌ساز است که صنعت خودروسازی را به گروگان گرفتند.
وی تاکید کرد: ایران‌خودرو و سایپا سال‌هاست زیان‌ده هستند و قطعه‌سازان قصد دارند به صورت مستقیم وارد بخش خودروسازی شوند، به همین دلیل اقداماتی برای زیان بیشتر این خودروسازها انجام می‌دهند تا هزینه خودروسازشدنشان را پایین بیاورند.
این کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه قطعه‌سازان می‌خواهند خودروساز شناخته شوند تاکید کرد: چند قطعه‌ساز خاص که فقط به فکر منافع خودشان هستند با هماهنگی مدیران خودروساز، برخی نمایندگان مجلس و برخی معاونین وزیر صنعت، معدن و تجارت اقداماتی برای به انحطاط کشیدن خودروسازی‌ها انجام می‌دهند تا این کارخانجات زیان بیشتری متحمل شوند تا بتوانند خودروسازی را باقیمت پایینی خریداری کنند.
آمادگی شرکت های دانش بنیان
محمدرضا نجفی‌منش، رئیس انجمن صنایع همگن ایران هم به جام جم گفت: تا زمانی که چشممان با خارج باشد با هر تکانه تحریمی خودروسازی ما می‌لرزد.
وی افزود: در زمینه طراحی خودرو کوتاهی‌های زیادی انجام شد و بعد از سمند و تیبا به سراغ طراحی‌های جدید نرفتیم. البته پیش‌بینی هم نمی‌شد که آمریکا تا این حد ظالمانه ایران را تحریم کند و همین تحریم‌ها به دلیل تهدیدهای این کشور به شرکت‌های اروپایی باعث شد ایران را برای اینکه اموالشان در آمریکا توقیف نشود ترک کنند. این فعال قطعه‌ساز تاکید کرد: رنو کویید در هند با 97 درصد داخلی‌سازی به تولید رسید و اشتغال زیادی ایجاد کرد و ما هم از این موارد باید تجربه کسب کنیم. حرکت به سمت طراحی و قطعه‌سازی داخلی اقدامی اساسی است که می‌تواند در کاهش تأثیر تحریم‌های آمریکا نقش داشته باشد. نجفی‌منش با بیان اینکه پیش‌فرض اقتصاد ایران باید تحریمی بنا شود ادامه داد: اگر راهکاری برای اقتصادمان داشته باشیم دیگر آمریکا توان تحریم را از دست می‌دهد. همین اتفاق در مورد بنزین افتاد و توانستیم با خودکفایی تحریم بنزین را از لیست تحریم‌های آمریکا خارج کنیم و اگر هم این کار را انجام دهد می‌داند که بی‌فایده است.
وی با اشاره به اینکه تحریم‌ها ابدی نخواهد بود افزود: پیشنهادی مبنی بر اینکه قطعات وارداتی در معرض عموم قرار گیرد تا شرکت‌ها توانایی خود را برای ساخت آنها بسنجند به مرحله عملیاتی رسید و اکنون این کار انجام می‌شود. در همین راستا برخی شرکت‌های دانش‌بنیان با تحقیق و ساخت قطعات آمادگی خود را برای ساخت چند قطعه اساسی اعلام کردند و اگر این کار به نتیجه برسد تحریم خودروسازی هم بی‌اثر خواهد شد.
چینی ها خلف وعده کردند
معاون بازاریابی و فروش گروه خودروسازی سایپا در خصوص مشکل عدم تحویل خودروهای برلیانس مشمول تعهدات معوق شرکت پارس‌خودرو (زیرمجموعه سایپا) و ارائه طرح‌های جایگزین به‌ویژه سایپا برای تحویل خودروهای قابل تولید به جای برلیانس می‌گوید: با توجه به این که صنعت خودروی چین در بازار آمریکا منافع و سهمی نداشته، با آغاز تحریم‌ها، مدیران این شرکت چینی به سایپا اعلام کرده بودند که حتی با وجود اعمال تحریم نیز در بازار ایران باقی خواهند ماند و به تولید و فروش محصولاتشان با محوریت گروه سایپا ادامه خواهند داد.
حسین کاظمی ادامه داد: با وضع تحریم‌های یک‌جانبه به‌ویژه در حوزه نقل و انتقال بانکی، جریان انتقال پول از طریق سایپا به این شریک چینی، دچار اختلال شد و در ادامه نیز تحت فشارهای شدید دولت آمریکا، شرکت برلیانس از انتقال قطعات CKD محصولات خود به ایران سر باز زد. این بدعهدی شرکت برلیانس، گروه سایپا را با مشکل تأمین خودرو جهت پاسخ‌گویی به تعهدات پیش‌فروش مواجه کرد و زمینه را برای طراحی روش‌های جایگزین فراهم ساخت.
وی می‌افزاید: سایپا با توجه به ضرورت جلب رضایت مشتریان خود، اقدام به ارائه طرحی کرد که در آن در طرح تبدیل مدل خودرو،خودروهای تیبا، پراید و ساینا به جای برلیانس، تحویل مشتریان خواهد شد. در طرح انصراف نیز به مشتریان اعلام شده که در صورت تمایل می‌توانند نسبت به انصراف از دریافت خودرو اقدام کنند. در این روش، سود انصراف با نرخ ۴۵ درصد از زمان ثبت‌نام اولیه، محاسبه خواهد شد و پس از انصراف، امکان فروش فوری یک دستگاه خودرو از محصولات قابل عرضه سایپا با قیمت تیرماه ۹۸ با قابلیت خرید انصرافی برای مشتری فراهم می‌شود. در طرح پیشنهادی الحاقیه قرارداد هم مشتریان در صورت تمایل می‌توانند تا زمان آغاز مجدد تولید خودروی برلیانس صبر کنند. در این روش تا زمان آغاز مجدد تولید و تحویل خودروی برلیانس، سود مشارکت و جریمه تأخیر در تحویل طبق قرارداد به صورت درمجموع ۲۷ درصد پرداخت خواهد شد.
معاون بازاریابی و فروش سایپا همچنین تاکید کرد: بدیهی است این طرح نیز مانند روش‌های قبلی، کاملاً اختیاری بوده و مشتریان می‌توانند بسته به انتخاب خود، نسبت به اتخاذ یکی از روش‌های مذکور اقدام کنند.
کاظمی ادامه می‌دهد سایپا خود را موظف به تأمین نظر مشتریان دانسته و تلاش کرده با اجرای روش‌هایی از این دست، نظر تک‌تک خریداران محصولات خود را جلب کند.

15