«موازنه حیثیت» در روابط ایران و آمریکا / واشنگتن برای فرار از بی آبرویی، باید امتیاز بدهد

مصطفی انتظاری هروی / مدرس علوم سیاسی دانشگاه - پیش از این دونالد ترامپ با خروج از برجام و تشدید تحریم ها برعلیه ایران، نوعی سیاست تحقیر کشورمان را دنبال می کرد. سیاستی که با اعلام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان گروهی تروریستی به اوج خود رسید.

طبیعی بود که در چنین شرایطی ایران هرگز حاضر به مذاکره نخواهد بود چراکه این مذاکره در موضع برابر نیست. محمدجواد ظریف و سایر مقامات کشورمان بارها تاکید کردند که در این شرایط ایران نباید وارد فاز مذاکره شود.

با این حال امروز پس از تحقیر نظامی آمریکا و در شرایطی که ایران دست بالا در معادلات نظامی منطقه را دارد، شرایط با قبل متفاوت است. امروز ایران نشان داده که نه از ناو آبراهام لینکلن می ترسد و نه از پهپال گلوبال هاوک. ایران به راحتی نیروهای آمریکایی را در تیررس قرار داده و آنقدر شجاعانه رفتار کرده است که دونالد ترامپ تنها 10 دقیقه پیش از حمله به سه نقطه ایران، فرمان توقف صادر کرده است.

البته رئیس مجلس نمایندگان گفته است که چیزی از حمله نشنیده و احتمالا همه این سناریوی حمله، یک فریب رسانه ای برای دفاع از حیثیت برباد رفته آمریکا بوده است اما همین که ترامپ مجبور می شود برای دفاع از آبروی خود، چنین دروغ هایی را سرهم کند، نشان می دهد که نوعی «موازنه حیثیت» ایجاد شده است.

برخی می گویند منظور ترامپ از حمله به سه سایت در ایران، اراک و فردو و نطنز بوده است. اما رئیس جمهور آمریکا خوب می داند که چنین حمله ای، به شدت خسارت بار بوده و دیگر نیروهای آمریکایی در منطقه را طعمه موشک های ایران خواهد کرد. شاید برای فرار از نتایج غیرقابل پیش بینی چنین حمله ای است که ترامپ تن به فشار تندروهای اطرافش نداده و همزمان با مشورت با کنگره، با منع صادرات سلاح به عربستان به ایران پیام فرستاد که آماده امتیاز دادن است.

در این شرایط، می شود درباره مذاکره فکر کرد. آن هم مذاکره ای بدون پیش شرط. اگر آمریکا ایران را تحریم کرده، ایران هم دست کم 130 میلیون دلار به ارتش آمریکا خسارت وارد کرده است. اگر آمریکا ناو جنگی به نزدیکی ایران فرستاده، تهران هم با نیروهای متحد خود، همه دوستان آمریکا در منطقه را وحشت زده کرده است.

شاید در این لحظه، مذاکره در شرایط برابر امکان تحقق داشته باشد. مذاکره ای که می تواند نوعی بازگشت به گذشته باشد. بازگشت به برجام و یا شاید توافقی که در آن آمریکا حاضر باشد برای بیرون آمدن از موقعیت آچمزی که گرفتارش شده، امتیازات بیشتر بدهد.

آزادسازی صادرات نفت ایران، پایان دادن به تحریم پتروشیمی، به رسمیت شناختن حقوق هسته ای کشورمان ساده ترین امتیازاتی است که آمریکا می تواند در مذاکرات جدید به آن تن بدهد.

شاید برای فرار از نتایج غیرقابل پیش بینی حمله به ایران است که ترامپ تن به فشار تندروهای اطرافش نداده و همزمان با مشورت با کنگره، با منع صادرات سلاح به عربستان به ایران پیام فرستاد که آماده امتیاز دادن است

واشنگتن امروز با ممنوع کردن صادرات سلاح به عربستان، در واقع یک امتیاز دیگر هم به ایران داد و شاید انصراف از معامله قرن، یک امتیاز دیگر باشد که کاخ سفید در حال بررسی اعطای آن به ایران باشد. آمریکا خوب می داند که ادامه وضعیت فعلی به سودش نیست. ایران هم نمی خواهد این وضع دوام بیاورد. واشنگتن به خروج از باتلاق تحریم از طریق مذاکره فکر می کند، ایران هم به بیرون آمدن از زیر فشار تحریم، حتی به قیمت جنگ. آنچه می تواند دو سر این خط را به هم برساند، نوعی مذاکره در شرایط برابر است. ( تحلیلی دیگر درباره سیگنال های شلیک به پهپاد آمریکایی را اینجا بخوانید )

به این ترتیب، یک پهپاد می تواند مسیر روابط ایران و آمریکا را دگرگون کند. همان طور که بمب هسته ای در پایان جنگ جهانی دوم، روابط آمریکا و ژاپن را تغییر داد، سقوط پهپاد گلوبال هاوک هم می تواند مسیر مناسبات تهران و واشنگتن را تغییر دهد.

این اولین بار نیست که آمریکا چوب خصامت های خود با ایران را خورده است و وقت آن رسیده که ترامپ چنان که به نشریه تایم گفت به اشتباهات گذشته پایان دهد. حالا وقت آن رسیده که ورق برگردد...

منبع: خبرفوری

17