موز معروف در نمایشگاه هنری خورده شد!

این اثر که با عنوان «کمدین» شناخته می‌شود، اولین بار در سال 2019 در نمایشگاه آرت بازل میامی معرفی شد و به دلیل سادگی و در عین حال مفهوم عمیقش، توجه زیادی را به خود جلب کرد. این اثر شامل یک موز تازه است که با نوار چسب خاکستری به دیوار چسبانده شده و به‌عنوان یک اثر هنری با قیمتی گزاف، تا 120 هزار دلار، به فروش رفت.

اما این بار، در نمایشگاهی در موزه هنرهای معاصر لیوم در سئول، یک بازدیدکننده تصمیم گرفت که این اثر را به معنای واقعی کلمه «مصرف» کند!

گرسنه بودم موز را خوردم!

یک دانشجوی 24 ساله کره‌ای به نام نو هوئن‌سو، موز چسبانده‌شده به دیوار را از اثر کاتلان جدا کرد و آن را خورد. این دانشجو که در دانشگاه ملی سئول تحصیل می‌کند، به رسانه‌های محلی گفت که این کار را انجام داده زیرا معتقد بود «موز بخشی از اثر هنری نیست» و صرفاً به دلیل گرسنگی این کار را کرده است. او افزود که فکر می‌کرده این عمل به‌عنوان بخشی از تجربه تعاملی با اثر هنری قابل قبول است!

این اتفاق در حالی رخ داد که اثر «کمدین» به‌عنوان بخشی از نمایشگاهی با موضوع «هنر و طنز» در موزه لیوم به نمایش گذاشته شده بود. نگهبانان موزه به‌سرعت مداخله کردند و نو را از سالن خارج کردند، اما موزه اعلام کرد که قصد ندارد از این دانشجو شکایت کند. در عوض، کارکنان نمایشگاه به‌سادگی موز دیگری را جایگزین کردند، زیرا طبق دستورالعمل کاتلان، موز این اثر باید به‌صورت دوره‌ای تعویض شود تا تازه بماند!

واکنش‌ها به این رویداد

این اولین بار نیست که اثر کاتلان مورد چنین اقدامی قرار می‌گیرد. در سال 2019، دیوید داتونا، یک هنرمند پرفورمنس، در نمایشگاه آرت بازل میامی موز را از دیوار جدا کرد و خورد و این اقدام را «اجرای هنری» خود توصیف کرد. این اتفاق باعث شد که اثر کاتلان حتی بیشتر مورد توجه قرار گیرد و بحث‌های گسترده‌ای درباره ماهیت هنر معاصر، ارزش‌گذاری آثار هنری و مرزهای بین هنر و زندگی روزمره ایجاد شود. موزه لیوم در بیانیه‌ای اعلام کرد که اقدام این دانشجو «خارج از چارچوب هدف اثر» بوده، اما افزود که این حادثه به‌نوعی با روح طنزآمیز اثر کاتلان همخوانی دارد. مائوریتزیو کاتلان، که به خاطر آثار طنزآمیزش مانند توالت طلای 18 عیار معروف است، هنوز به‌صورت عمومی درباره این حادثه اظهارنظر نکرده است.

زمینه و اهمیت اثر

«کمدین» به‌عنوان یکی از بحث‌برانگیزترین آثار هنری دهه اخیر شناخته می‌شود. این اثر، که در ظاهر ساده به نظر می‌رسد، پرسش‌های عمیقی درباره ارزش هنر، مصرف‌گرایی و نقش هنرمند در جامعه مطرح می‌کند. کاتلان خود در مصاحبه‌ای در سال 2019 اظهار داشت که این اثر به‌نوعی نقدی بر بازار هنر است، جایی که اشیای روزمره می‌توانند با برچسب «هنر» به قیمت‌های نجومی فروخته شوند.

این اثر شامل یک موز، یک رول نوار چسب و یک گواهی اصالت است که به خریدار اجازه می‌دهد این اثر را بازسازی کند. در واقع، موز به‌عنوان یک شیء قابل تعویض در نظر گرفته شده و ارزش واقعی اثر در مفهوم و ایده پشت آن نهفته است. با این حال، این ویژگی باعث شده که اثر کاتلان به هدفی آسان برای اقدامات غیرمنتظره بازدیدکنندگان تبدیل شود.