کهربا و QR کد؛ تحول در روش‌های پرداخت

به گزارش روابط عمومی تجارت الکترونیک پارسیان(تاپ)، کهربا و QR کد، روش‌های نوین پرداخت الکترونیکی هستند که به‌تدریج در سراسر جهان و به ویژه در ایران به طور ویژه‌ای درحال گسترش و اجرا می‌باشند. این روش‌ها به کاربران این امکان را می‌دهد که به‌راحتی و سریع، تنها با استفاده از تلفن همراه خود مبلغ مربوطه را پرداخت کنند.

لازم است در ابتدا به یک تعریف واحد از QRکد برسیم.QR کد (Quick Response Code) یک نوع بارکد دوبعدی است که می‌تواند حاوی اطلاعات مختلفی باشد. این کدها به‌خصوص در انتقال اطلاعات مالی و پرداخت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای استفاده از QR کد، کاربر تنها نیاز به یک گوشی هوشمند و یک اپلیکیشن مناسب (یا دوربین گوشی) دارد. با اسکن کد، اطلاعات مربوط به پرداخت به‌طور خودکار برای کاربر نمایش داده می‌شود.

استفاده از QR کد برای پرداخت، ابتدا در ژاپن به عنوان یک تکنولوژی تجاری و تبلیغاتی به وجود آمد و سپس به‌سرعت در سایر کشورها گسترش یافت. از جمله مراحل مهم در گسترش این روش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. ظهور در آسیا: در کشورهای آسیایی مانند چین و هند، پرداخت با QR کد به سرعت گسترش یافت. شرکت‌هایی مانند Alipay و WeChat Pay با ارائه سیستم‌های QR کد به کاربران امکان دادند که با آسانی و سرعت پرداخت کنند. در ایران نیز با دستور‌العمل بانک مرکزی شرکت‌های ارائه دهنده خدمات پرداخت الکترونیک(PSP) مثل تجارت‌الکترونیک پارسیان موظف به اجرای طرح کهربا شدند. در این طرح با استفاده از QR کد که روی دستگاه‌های کارت‌خوان و نصب یک اپلیکشین مثل سوپر اپلیکیشن تاپ، می‌توانید بدون نیاز به کارت بانکی پرداخت را انجام دهید.
2. گسترش در اروپا و آمریکا: با توجه به موفقیت این تکنولوژی در آسیا، کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز به فکر استفاده از آن افتادند. بسیاری از بانک‌ها و اپلیکیشن‌های پرداختی به سرعت سیستم‌های QR کد را راه‌اندازی کردند.
3. مدیریت بحران در زمان شیوع COVID-19: پاندمی COVID-19 نیز به افزایش استفاده از پرداخت‌های بدون تماس در اکثر کشورهای جهان کمک کرده و مردم را به سمت استفاده از QR کد سوق داد. این روش به‌ویژه در شرایطی که حفظ فاصله اجتماعی ضروری است، بسیار کارا به حساب می‌آمد.

موضوع بسیار مهم در این راستا، بررسی منافع و مزایای آن است که در زیر به چند مورد می‌پردازیم.

1. سرعت و سهولت: استفاده از QR کدها برای پرداخت بسیار سریع و آسان است. کاربران می‌توانند با یک اسکن ساده اطلاعات مورد نیاز را دریافت کنند و پرداخت را انجام دهند.
2. کاهش هزینه‌ها: بسیاری از کسب‌وکارها با استفاده از QR کدها از هزینه‌های مربوط به دستگاه‌های کارت‌خوان و دیگر ابزارهای پرداخت به ویژه کاغذ صرفه‌جویی می‌کنند.
3. کاهش نقدینگی: پرداخت‌های آنلاین و بدون استفاده از وجه فیزیکی، روشی موثر برای کاهش استفاده از پول نقد و جلوگیری از انتقال ویروس‌ها و بیماری‌ها است.
4. دسترس‌پذیری: از آنجایی که QR کدها به راحتی تولید و توزیع می‌شوند، حتی کسب‌وکارهای کوچک نیز می‌توانند به راحتی از این فناوری استفاده کنند.
5. پیگیری پرداخت‌ها: کاربران و کسب‌وکارها می‌توانند به راحتی تراکنش‌ها و تاریخچه پرداخت‌های خود را پیگیری کنند.

وضعیت پرداخت با QR کد در ایران

ایران نیز با توجه به روند جهانی و پیشرفت فناوری، به استفاده از پرداخت با QR کد، با نام کهربا روی آورده است. در اینجا به بررسی وضعیت و نقش این فناوری در ایران می‌پردازیم:

• پذیرش گسترده این فناوری: با پیشرفت فناوری و نفوذ گوشی‌های هوشمند، پرداخت با QR کد در قالب پروژه بزرگ کهربا، در ایران به سرعت رو به گسترش و اجرا است. بانک‌ها و شرکت‌های پرداختی مانند تاپ و ... به سمت توسعه این سیستم‌ها رفته‌اند و در حال اجرایی کردن این فناوری هستند.
• همکاری با کسب‌وکارها: کسب‌وکارهای مختلف از رستوران‌ها و فروشگاه‌ها تا معامله‌گران مختلف به سرعت نسبت به استفاده از این سیستم استقبال خواهند کرد. با استفاده از QR کد، این کسب‌وکارها می‌توانند روند پرداخت را تسهیل کنند.
• چالش‌ها: با این حال، هنوز چالش‌هایی مانند ناآگاهی عمومی، زیرساخت‌های ناکافی در این زمینه وجود دارد. برای پیشرفت این سیستم، نیاز به آموزش و اطلاع‌رسانی جامع به کاربران احساس می‌شود.
• حمایت دولت و نهادهای مالی: دولت و نهادهای مالی نباید از کنار این موضوع به سادگی عبور کنند و باید حمایت‌های لازم برای توسعه زیرساخت‌های مالی و افزایش آگاهی عمومی از ابتدای اجرا تا تکمیل فرآیند آن را صورت دهند.
• طرح کهربا: مقصود از طرح کهربا، طرح کارت هوشمند همراه بانک است و در نظام بانکی به آن تراکنش‌های حضوری بدون کارت یا تراکنش‌های غیرتماسی که به اصلاح به آن  (NFC)نیز می‌گویند، با هدف بالابردن استانداردهای امنیتی شبکه پرداخت کشور و سهولت در نحوه پرداخت، اخیرا طراحی و اجرا گردیده‌است. این سیستم در پاسخ به نیازهای فزاینده شرکت‌های ارائه دهنده خدمات پرداخت الکترونیک و بانک‌ها برای به روزرسانی زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و تسهیل در روند تراکنش ایجاد شده است. این پروژه از فناوری‌های روز دنیا، با هدف بهبود خدمات مشتری و بسترسازی ایمن‌تر و کاهش هزینه‌های مرتبط با پرداخت الکترونیک طراحی شده است. در خصوص نحوه استفاده از اپلیکیشن و برنامه مخصوص طرح کهربا بانک مرکزی نیز باید گفت، فرد باید، پس از دانلود اپلیکیشن‌های معتبر مثل تاپ از بسترهای معرفی شده، آن را برروی تلفن همراه خود نصب نماید و اطلاعات کارت‌های بانکی خود را تنها یک بار روی آن، وارد کند تا بتواند، بجای کارت بانکی، از طریق تلفن همراه هوشمند و نزدیک کردن آن به دستگاه‌های کارت‌خوان تجارت الکترونیک پارسیان و یا دیگر دستگاه‌های کارت‌خوان، تراکنش‌های حضوری خود را انجام دهد. (برای مطالعه بیشتر به صفحه معرفی کهربا در سایت تجارت الکترونیک پارسیان مراجعه کنید)

آینده پرداخت با QR کد

آینده پرداخت با QR کد امیدبخش به نظر می‌رسد. با توجه به رشد تکنولوژی و تغییر در عادت‌های خرید و پرداخت مردم، می‌توان چند روند کلیدی را برای آینده این فناوری پیش‌بینی کرد:

• گسترش استفاده در تجارت الکترونیک: با فراگیری استفاده از [a1] پرداخت‌های الکترونیک در خریدهای حضوری و کمتر شدن استفاده از پول فیزیکی، پیش‌بینی می‌شود که پرداخت با QR کد در زمینه تجارت الکترونیک گسترش یابد.
• ایجاد یکپارچگی با دیگر سیستم‌های پرداخت: در آینده، ممکن است سیستم‌های مختلف پرداخت به‌ویژه QR کد با یکدیگر یکپارچه شوند و این موضوع کاربرانی که از چندین سیستم پرداخت استفاده می‌کنند را خوشحال کند.
• توسعه زیرساخت‌های امنیتی: شرکت‌ها و نهادهای مالی تلاش‌های فراوانی در جهت توسعه روش‌های امن پرداخت و افزایش اعتماد عمومی می‌کنند که توسعه شیوه‌های پرداختی چون QR کد در این راستا مورد انتظار خواهد بود.
• توجه به تجزیه و تحلیل داده: با بهره‌گیری از تجزیه و تحلیل داده‌های پرداخت، کسب‌وکارها می‌توانند درک بهتری از نیازهای مشتریان خود پیدا کنند و خدمات بهتری ارائه دهند.

سخن نهایی

پرداخت با QR کد به عنوان یک فناوری نوین، تغییرات قابل توجهی در روش‌های پرداخت الکترونیکی درجهان به وجود آورده است. با توجه به مزایای متعدد این روش و ثبت‌نام‌های کثیر آن در کشورهایی چون چین و هند،  انتظار می‌رود که این فناوری در سایر کشورها نیز از جمله کشور عزیزمان ایران به رشد و گسترش خود، به سرعت ادامه دهد. اگرچه چالش‌هایی نیز وجود دارد، اما با توجه به روندهای کنونی، آینده این روش پرداخت امیدوارکننده به نظر می‌رسد. در نهایت، برای بهره‌مندی بهتر از این تکنولوژی، نیاز به همکاری نهادهای مربوطه و آموزش صحیح به کاربران احساس می‌شود. می‌توان بر اساس توجه به موضوعات اشاره شده می‌توان اذعان داشت که پروژه کهربا که بر بستر این فناوری اجرا و تعریف شده بسیار مهم، پیشرو و محبوب در سراسر ایران عزیزمان خواهد شد.