به نیروی ماهر نیازمندیم؛ وضعیت کارگاه ها بعد از اخراج افغانستانی ها

دهنوی از افغانستانی‌هایی می‌گوید که سال‌ها در مشاغل تولیدی فعالیت داشتند و حتی در برخی رشته‌ها تبدیل به نیروی کار ماهر شده بودند: خیلی‌ از این افراد برای مهارتشان سال‌ها تلاش کردند، کارگاه زدند، یا در ساخت‌وساز، کشاورزی و دامداری نقش داشتند. حالا آنها را دستگیر می‌کنند.

به نیروی ماهر نیازمندیم؛ وضعیت کارگاه ها بعد از اخراج افغانستانی ها

خیابان و کوچه‌پس‌کوچه‌های منطقه «سیاه‌سنگ» ساکت است. کرکره بیشتر کارگاه و مغازه‌ها را کسی بالا نداده و همه تعطیل‌اند. کمتر رهگذری در این آفتاب تیز به چشم می‌خورد. خلوتی اینجا، برای آدم‌های این منطقه کارگاهی هم عجیب به نظر می‌رسد. آن‌ها می‌گویند خیابان‌های سیاه‌سنگ از شلوغی همیشه ترافیک بوده ولی حالا در روز شنبه، پرنده در خیابان پر نمی‌زند و بیشتر مغازه و کارگاه‌ها کاری برای انجام‌دادن ندارند. 

آگهی‌های استخدام روی در و دیوار این محله زیاد است. از تکه‌های کاغذ روی تیر چراغ برق تا میله‌های پل هوایی و بنرهای تبلیغاتی که همه به کارگر ساده یا با تخصص‌های مختلف نیاز دارند. مرد جوانی که کارگاه مبل‌سازی دارد، توضیح می‌دهد بعد از ماجرای اخراج افغانستانی‌ها، این آگهی‌ها در منطقه هم افزایش پیدا کرده، چون بیشتر کارگاه‌ها نیروهای خود را از دست داده‌اند. 

جلوی یکی از کارگاه‌های چوب که به دلیل قطع برق موتور برقی روشن کرده، تعداد زیادی آگهی استخدام چسبیده شده. صاحب کارگاه که حوصله چندانی برای صحبت ندارد، به این آگهی‌ها اشاره می‌کند و فقط یک جمله می‌گوید: «بنویسید وضع کار ما خراب است، نه نیرو داریم، نه فروشی در کار است». روی کرکره‌های پایین کشیده‌شده چند کارگاه دیگر هم بنرهای بزرگی برای استخدام نصب شده که کسادی بازار این روزهای منطقه را عیان‌تر می‌کند.

آگهی‌های استخدام بعد از اخراج افغانستانی‌ها بیشتر شده

«خیلی از کارگرها و نیروهای ماهر ما که افغانستانی بودند، در این چند ماه و چند هفته اخیر یا دستگیر شدند یا به خواست خودشان رفتند. همین باعث شده‌ با کمبود نیرو مواجه شویم و کار بیشتر ما خوابیده است. حتی آنهایی که قانونی اینجا کار می‌کردند هم از ترس فضای موجود رفتند. هنوز کسی برای جایگزین‌کردن آنها پیدا نکردیم و هیچ‌کس هم برای آگهی‌های استخدام زنگ نمی‌زند». این صحبت بسیاری از صاحبان کارگاه در منطقه بومهن است.
 
کارگاه‌های نیمه‌تعطیل این منطقه و وفور آگهی‌های استخدام از کارگر ساده تا ماهر در تخصص‌های مختلف گواه این است که بیشتر آنها با کمبود نیرو مواجه شده‌اند. کاهش نیرو فشارهای اقتصادی بر صاحبان این کارگاه‌ها را شدت داده است. صاحبان این کارگاه‌های کوچک و بزرگ امیدوارند‌ به‌زودی نیروهای جایگزینی در بازار پیدا شود.
 
تاکنون طبق گفته‌های وزیر کشور بیش از 800 هزار نفر مهاجران افغانستانی از کشور خارج شده که 70 درصد به صورت خود‌معرف بودند. با این‌ حال بر‌اساس اظهارات رئیس نمایندگی وزارت امور خارجه خراسان رضوی، زمان نهایی خروج اتباع از کشور تا پانزدهم شهریور تعیین شده و پس از آن خروج بدون هماهنگی مشمول جریمه خواهد شد.

در این چند ماه کارگرها هر روز کمتر شدند

شیشه‌ها در قواره‌های مختلف کنار هم ردیف شده‌اند. هرکدام اندازه و شکلی دارند که بر‌اساس سفارش‌های مشتری گوشه‌ای از این کارگاه به دیوار تکیه داده شده‌اند. کارگاه خلوت است و هیچ دستگاه برشی روشن نیست. میز و بوفه‌های چوبی که شیشه‌ها باید داخل آن نصب شود، گوشه‌ای دیگر روی هم سوار شده‌اند و صاحب کارگاه که مردی میان‌سال است توضیح می‌دهد که کارشان چند ماهی می‌شود که راکد شده و این واژه را بارها در صحبت‌هایش تکرار می‌کند: «شاید بیش از 25 سال است کارگاه دارم و هیچ‌وقت وضعیتم مثل حالا نبوده. شش کارگرم به دو نفر رسیده و همه آنها از ایران رفتند. در دو ماه اخیر چهار نفرشان به افغانستان برگشتند.
 
کارگرهایم کم شده و به همان اندازه هم کار کم شد. مشتری‌های من رنگ‌کار و نجارند، نیروی آنها هم در این مدت کم شده و وقتی کار آنها به مشکل خورد، مستقیم بر روی کار ما هم اثر گذاشت. الان بیشتر این کارگاه‌ها دنبال کارگر ایرانی‌اند اما نیرویی برای جذب نیست و من هم شرایطم مثل بقیه همکاران است. خیلی از مشتری‌های من از کارگاه‌هایی بود که افغانستانی‌ها آن را می‌گرداندند، ولی آنها یا کارگاه را جمع کردند و به افغانستان رفتند‌ یا در حال جمع‌کردن کارند. برای همین در این بازار خیلی ضرر کردیم. اثر این روزها به نظرم، تا دو ماه دیگر خود را نشان می‌دهد، وقتی که همین جنس‌ها در فروشگاه با قیمت نجومی به فروش برسد. در آن صورت واقعا فقط قشر خاصی می‌تواند این اجناس را بخرد.
 
 دو سال قبل در همین کارگاه ماهی چهار هزار متر شیشه خالی می‌کردیم، روی آن کار می‌کردیم و برای مشتری ارسال می‌کردیم که الان به هزار متر در ماه رسیده است. یعنی از اسفند ماه این عدد به زیر 15 تا 20 درصد کاهش پیدا کرده است. در این منطقه تعداد کارگاه‌های ایرانی که همین کارها را انجام دهند و ما با آنها کار کنیم، کم است. بیشتر آنها افغانستانی بودند که حالا تعداد آنها هم خیلی کم شده است. دیگر نجار افغانستانی وجود ندارد تا این کارها را تحویل ما دهد.
 
این وضعیت از حالا به بعد قیمت نیروی کار را هم افزایش خواهد داد، چون بازار کمبود نیرو دارد. دیگر کسی زیر 30 تا 40 میلیون تومان کار نمی‌کند. مگر آنکه افغانستانی‌هایی که رفتند دوباره با مدرک قانونی وارد ایران شوند، کارگاه‌ها را راه بیندازند و مشغول کار شوند که این هم به زمان نیاز دارد. البته نیروهایی که به افغانستان رفتند هم می‌گفتند آن‌قدر سفارت شلوغ است که برای گرفتن پاسپورت و برگشت به ایران کسی جوابشان را نمی‌دهد».

کارگرهای ماهری رفتند

دیوارهای این کارگاه آهنگری با مجسمه‌های فلزی و آهنی تزیین شده است. علامت عزاداری با 12 تیغه به دیوار بزرگی تکیه داده شده که صاحب این کارگاه با ظرافت روی هر تیغه را طراحی کرده است. تمام دستگاه‌های کارگاه خاموش است و مرد با چهره‌ای در‌هم و کلافه از این روزهای کارش می‌گوید که عوامل مختلفی شرایط را برایش سخت‌تر کرده است: «20 سال است این کارگاه را دارم. الان بیشتر روزها در ساعت‌های طولانی برق منطقه می‌رود و این موضوع کاسبی‌ها را فلج کرده است. از طرف دیگر اخراج نیروهای افغانستانی هم همه چیز را بدتر کرده.
 
ما کارگر رنگ‌کار خانمی داشتیم که رنگ کوره‌ای می‌زد و در همین چند هفته اخیر به افغانستان برگشت. ما فلج شدیم چون دیگر کسی نیست تا این کارها را انجام دهد. نیروی افغانستانی دیگری داشتم که هر کار می‌گفتم انجام می‌داد، در همین مدت، پنچ بار او را دستگیر کردند و الان از ترسش در باغی سمت دماوند مانده و بیرون نمی‌آید تا دوباره دستگیر نشود. این بنده خدا هم مدارک دارد ولی موقع دستگیری کسی کاری ندارد تو مدارک داری یا نه.
 
الان اگر بگویم به کارگاه بیاید یا با هم برای نصب و تحویل وارد تهران شویم، ایست و بازرسی دوباره او را می‌گیرد. بنابراین دیگر نمی‌توان با این نیرو کار کرد. خوبی این نیروها این بود که هیچ‌کدام دزد نبودند و از این رو می‌شد به آنها اعتماد کرد. امیدوارم کم‌کم نیروی ایرانی جای آنها را پر کند. چون کار خوابیده، وقتی من کار ندارم یعنی بیش از صد شغل دیگر کار ندارد چون کار من وابسته به کار دیگران است».
 
در بین صحبت‌هایش میله‌های بلندی را نشان می‌دهد که شاسی‌های اتاقک سیار است. توضیح می‌دهد که روز قبل خودش به‌تنهایی همه را اندازه زده و یکی‌یکی جوش داده است: «همه کارها را خودم به‌تنهایی انجام می‌دهم، ولی چند نیروی ماهر افغانستانی برای من کار می‌کردند که مهارت آنها را کمتر کسی دارد. امیدوارم به‌زودی جای آنها را افراد دیگر در بازار پر کنند».

سفارش مشتری قبول نمی‌کنم، چون نیرو ندارم

تکه‌های بزرگ و کوچک چوب همه جای این کارگاه دیده می‌شود. براده‌های قهوه‌ای چوب کامل روی زمین را پوشانده و تعدادی میز و ویترین‌هایی بدون رنگ کنار هم ردیف شده است. اینجا کارگاه نجاری است. صاحب آن مرد میان‌سال افغانستانی است که بیش از 30 سال در ایران کار کرده و به شکل قانونی کارگاه دارد. حالا بسیاری از همکارانش از ایران رفتند‌ یا در حال تحویل کارگاه و سفارش‌های مشتری هستند تا به افغانستان بروند. کاسبی او هم مانند دیگر کارگاه‌ها در یک وضعیت مشابه قرار گرفته است:
 
«امسال چند سفارش کار به کارگاه‌های دیگر داده بودیم که هر کدام یا کارگاه را جمع کردند و رفتند یا در حال رفتن به افغانستان هستند. در همین کارگاه باید حداقل هشت نیرو کار کند ولی الان با دو نیرو کار می‌کنم. الان فقط کار می‌کنم تا بتوانم هزینه‌های جانبی کار مثل اجاره کارگاه را دربیاورم. تعدادی از نیروها به صورت خودمعرف از ایران رفتند و برخی دیگر زمان گرفتند تا در تاریخ مشخصی به افغانستان بروند. بسیاری از نیروها که در همین یک تا دو ماه اخیر سفارش قبول کرده بودند یا دستگیر شدند یا خودشان رفتند. الان یک نفر هفته قبل دستگیر شده و کارهایی که باید تحویل مشتری می‌داد همه مانده، از افغانستان با من تماس گرفت تا در کارگاه آنها را تکمیل کنم، به مشتری تحویل دهم و پولش را به افغانستان بفرستم. دو نفر دیگر هم در شرف رفتن هستند و وقت تکمیل سفارش را ندارند، آنها هم قرار است سفارش‌های نیمه‌کاره خود را به کارگاه من بیاورند تا تکمیل کنم. تا پانزدهم مرداد بیشتر آنها، مخصوصا کسانی که خانواده دارند باید از ایران بروند و کار همه آنها نیمه‌کاره مانده است».
 
این مرد میان‌سال حرف‌هایش را ادامه می‌دهد: «چون من به صورت قانونی در ایران زندگی می‌کنم، اگر در پرداخت پول مشتری‌ها به مشکل بربخورم می‌توانم اقدامات قانونی انجام دهم ولی نیروهای افغانستانی که برگه آمایش ندارند، در این شرایط دستشان به جایی هم بند نیست. در حال حاضر قرار است چند نفر قول‌نامه‌های خود را به اسم من بزنند و بعد از ایران خارج شوند. به طور کل شرایط سخت است، در همین چند روز چون نیرو ندارم به خیلی از مشتری‌ها گفتم نمی‌رسم سفارش قبول کنم. می‌توان گفت که الان از صددرصد کارگاه با 20 درصد آن کار می‌کنیم».

کارگاه خوابید

تکه‌های برنز با طرح‌های مختلف روی میز کار کنار هم قرار گرفته، آن طرف هم میزهای بزرگ و کوچک که بعضی رنگ شده، دیده می‌شود. این کارگاه رنگ‌کاری در بخش‌های مختلف کار می‌کند که حالا به دلیل نبود نیرو کم‌کار شده است.
 
صاحب آن جوانی است که در همین چند هفته اخیر چهار کارگر خود را از دست داده و آنها به افغانستان برگشتند: «در این چند ماه که بحث اخراج مهاجرها بیشتر شده کارگرهای ما ترسیدند، حتی آنهایی که مدارک قانونی هم دارند از ترس اینکه امکان دارد در خیابان دستگیر شوند به افغانستان رفتند. برای همین تعداد نیروهای ما کم شده، یک نفر مانده و ما در بحث کارگر به مشکل برخوردیم. الان خودم و نیرویی که کارت آمایش دارد با هم کار می‌کنیم. می‌توانم بگویم چرخه تولید ما خوابیده و برای خیلی از بخش‌ها دیگر نیرو نداریم. خودم در کارگاه فقط رنگ‌پاشی می‌کردم، الان همه کار می‌کنم، مثلا رنز می‌زنم. برای مونتاژکاری، برنزکاری، خال‌گیری و بتونه‌گیری نیرو داشتیم که همه رفتند. چهار بخش خالی شده. بقیه کارگاه‌ها هم شرایط‌شان شبیه به ما شده است. من در منطقه چند جا آگهی زدم و می‌دانم اصناف دیگر هم همین کار را کردند ولی کسی برای کار به ما زنگ نمی‌زند. در این چند روز که 15 آگهی به دیوار و بنرهای منطقه چسباندم فقط یک نفر تماس گرفت که آن هم مهاجر بود. واقعا کارگر نیست، برای من کارگر ایرانی و افغانستانی مهم نیست، اگر نیروی افغانستانی قانونی باشد، او را بیمه هم می‌کنم ولی شرایط این روزهای کار ما خوب نیست».

غیر‌قابل دفاع

کارشناسان و متخصص‌های حوزه مهاجرت باور دارند که بی‌برنامه‌گی در موضوع اخراج افغانستانی‌ها از ایران شوکی به جامعه و بازار کار وارد کرده است. هرچند که بسیاری از آنها به دلیل نداشتن مدارک قانونی با کمترین دستمزد کار می‌کردند، اما خیلی از آنها مهارت‌هایی داشتند که حذف یکباره آنها در این بازار خسارت‌هایی به بار آورده است.
 
از طرف دیگر بسیاری هم سال‌ها به صورت قانونی در ایران کسب‌وکار داشتند که یا دستگیر شدند یا به خواست خودشان به افغانستان باز گشتند، ولی در پروسه بازگشت به نوعی با رفتارهای غیرانسانی روبه‌رو شدند که محمدرضا دهنوی، فعال اجتماعی آن را زیر پا گذاشتن کرامت انسانی می‌داند و توضیح می‌دهد، آنها در این سال‌ها شخصیتی داشتند و بسیاری‌شان کارفرما یا ماهر در حوزه‌ای شده بودند که با چنین رفتارهایی روبه‌رو شدند: «ظاهرا هیچ طرح مدونی برای این اخراج‌ها وجود نداشته.
 
صرفا تصمیم گرفته‌اند که مهاجران افغانستانی باید بروند؛ بدون آنکه به ملاحظات انسانی، اقتصادی، یا حتی امنیتی واقعی فکر شده باشد. نتیجه‌اش شده روندی غیرانسانی و از نظر ساختاری هم معیوب». او با تأکید بر اینکه حتی اگر پیش‌فرض‌هایی مثل نقش منفی مهاجران در اقتصاد یا امنیت کشور را بپذیریم، باز هم نحوه اجرای این طرح قابل دفاع نیست، می‌گوید: «این‌ افراد انسان هستند. گرفتن پول برای خروج و بعد رهاکردن‌شان در شرایط تحقیرآمیز، از بین بردن عزت‌ نفس انسانی‌شان است. مهاجران به چشم می‌بینند که هم‌وطنان‌شان در کشور همسایه با بی‌حرمتی روبه‌رو می‌شوند. این تجربه، هم برای کسانی که اخراج می‌شوند و هم برای کسانی که هنوز در ایران زندگی می‌کنند، یک زخم عمیق انسانی‌ است».
 
 به گفته دهنوی، یکی از خطرناک‌ترین تبعات این طرح، شکل‌گیری نوعی دشمنی عمیق است: «ما با این رفتار، داریم دشمن برای خودمان تولید می‌کنیم. وقتی کسی را تحقیر می‌کنی، وقتی با او نه به عنوان انسان، که به‌عنوان تهدید برخورد می‌کنی، او اگر هم امروز برود، در آینده علیه تو موضع خواهد گرفت. چه بخواهد به کشور خودش خدمت کند، چه بخواهد برایت کار کند؛ دیگر همراهی نخواهد کرد».
 
دهنوی از مواجهه شخصی‌اش با جوانی ۲۰، ۲۵‌ساله می‌گوید؛ جوانی افغانستانی که سابقه منفی نداشته، اما اکنون به دلیل شرایط جدید مورد توهین و بی‌احترامی قرار گرفته است: «آدمی که شأن و شخصیتش زیر سؤال رفته، ممکن است به‌سادگی به سمت آسیب‌های اجتماعی برود؛ از اعتیاد گرفته تا بزهکاری. کانتکست فعلی این افراد را به خلاف سوق می‌دهد، بدون اینکه خودشان بخواهند. ما قبلا حضور افغانستانی‌ها را به‌عنوان مسئله اجتماعی نمی‌شناختیم، ولی الان با این رفتارها داریم تضاد میان ایرانی و افغانستانی را تبدیل به مسئله‌ای اجتماعی می‌کنیم».
 
بخش مهمی از حرف‌های دهنوی به حوزه کار و تولید مربوط می‌شود. او از افغانستانی‌هایی می‌گوید که سال‌ها در مشاغل تولیدی فعالیت داشتند و حتی در برخی رشته‌ها تبدیل به نیروی کار ماهر شده بودند: «خیلی‌ از این افراد برای مهارتشان سال‌ها تلاش کردند، کارگاه زدند، یا در ساخت‌وساز، کشاورزی و دامداری نقش داشتند. حالا آنها را دستگیر می‌کنند، حتی اگر مدرک داشته باشند، با آنها رفتار تحقیرآمیز می‌شود. حتی کسانی که داوطلبانه رفتند، در شرایط فجیعی نگهداری شدند. چهار روز زیر آفتاب، بدون آب و غذا، بدون سرویس بهداشتی. خانواده‌هایی با کودک، نوزاد، یا سالمند که نگران‌کننده است».
 
به گفته دهنوی، اخراج افغانستانی‌ها فقط مسئله مهاجران نیست. کارفرماهایی که حالا نیروی کاری ندارند، دچار فروپاشی روانی شده‌اند: «وقتی با صاحبان کارگاه صحبت می‌کنیم، می‌بینیم ناامیدی شدیدی دارند. خیلی‌ها کارگاه‌ها را جمع کردند، بعضی‌ها هم در آستانه تعطیلی هستند. صنایع کوچک در ایران ستون فقرات اقتصادند، ولی همین حالا، صرفا با اخراج مهاجران، ستون‌ها دارند یکی‌یکی فرو می‌ریزند». دهنوی بر اهمیت بررسی «عوارض جانبی» طرح‌های اجتماعی تأکید می‌کند. به ‌گفته او، در این مورد خاص، عوارض بسیار سنگین‌تر از هدف اعلامی است: «در تمام طرح‌های اجتماعی باید به پیامدها توجه کرد. اینجا پیامدها به‌شدت پررنگ‌تر از فایده‌ها هستند. فکر می‌کردیم مشکلی را حل می‌کنیم، ولی ناخواسته ده‌ها بحران اجتماعی، اقتصادی و روانی به‌ وجود آوردیم».
 
 محمدرضا دهنوی تأکید می‌کند که مواجهه ایران با مهاجران افغانستانی، فقط مسئله‌ای مهاجرتی نیست: «ما از افغانستانی‌ها گروهی فرودست ساختیم و این تمرینی خواهد شد برای فرودست ساختن دیگر گروه‌ها، بنابراین دیر یا زود این تمرین بر روی بقیه هم اجرا خواهد شد». او تنها راه برون‌رفت را در سیاستی انسانی و فراگیر می‌بیند: «ما راهی جز ادغام نداریم. این مرز ساختگی بین ایرانی و مهاجر باید برداشته شود. اگر همزیستی انسانی شکل نگیرد، بحران‌ها بزرگ‌تر خواهند شد. جنگ الزامی ندارد حتما با اسلحه باشد؛ رنج و تحقیر روزمره هم نوعی جنگ خواهد بود».
منبع: شرق
شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 59
  • ناشناس

    دندون طمع رو بکنید کارگر ایرانی هست. کارگر افغانی ارزان و مسئولیت نداره بهش عادت کردید سخته واستون. کار تو ایران حق ایرانیه اگر درست فکر کنید آینده کشور رو هم بزاریم کنار برای آینده بچه هاتون این روال غلط خانمان سوز بود.

    نظرات شما -
    • ناشناس

      بس دیگه افغانی نه الان مسله امنیت ملی بعد تو اگر کار گر ایران بگیر درست حقوق بدی اون هم استاد میشه

  • ناشناس

    الکی اینقدر شلوغش نکنید هیچ خبری نشده اینقدر جونهای خودمون بیکار هست که سریع میان جایگزین میشن

  • ناشناس

    به نیروی کار بدون بیمه با حقوق کم در شرایط غیر استاندارد عادت کردید کم کم یاد میگیرید
    نگران توان خرید مردم بعد از افغانها هم نباشید

  • معصوم نژاد

    چندین دهه هست که بخاطره افغانی مردم ایران بیچاره شدن الانم همه رو اخراج کنن کارگره ایرانی هم پیدا میشه. شما سرمایه دارها دنبال کارگره بی دردسرمیگردین. حقوق درست بدین کارگرشم هست

    نظرات شما -
    • ساره

      اخه کارگرای ایرانی که نمیرندتوکارگاه کارسخت بکنن فقط پشت میزنشستن خوب بلدن

  • ناشناس

    چه حرفها، اینا اکثرا زمان دولت سیزدهم اومدن کی فرصت کردن اینقدر ماهر بشن، به هموطنت اعتماد کن، اینا امروز جای کاگر رو گرفتن، فردا جای دکتر مهندسامون، تا بلاخره سر شما کارفرمایان بی فکر رو زیر آب کنند و چیزی از ایران نمونه

  • سمیه پرن

    خبر فوری چرا این مطلب چاپ کردی چقدر مملکت ما بی قانون هست کارگر خلاف و بدون مجوز داخل کارگاهش کار می‌کرده
    حالا به جای اینکه طبق قانون باهاش برخورد بشه
    جریمه بده 6 ماه زندانی بشه
    میاد حرف میزنه
    این مملکت ایرانه

    نظرات شما -
    • احسان

      اگه هرکارفرما یاکارگاهی به فکر جوانهای وطنش نیست بره دنبال کارگرهای ماهرش تو افغانستان ، اونجا گارگاه بزنه!.... وطنم پاره طنم.جانم ایران

  • ناشناس

    مگه کارگر برده هستش تو کارفرما چطورهزینه کردی کارگاه زدی همینجوری هم هزینه کن کارگر واسناد کار با قیمت روز تهیه کن .کارگرر مفتی تعطیل

  • ناشناس

    الان اینها با تخصص و حرفه ای که دارند میرند افغانستان را می سازند و کالای ساخت افغانستان را ما باید بخریم

  • علیرضا

    آنقدر بفکر جیب خودتان نباشید افغانها تخصص را از ایرانی وعلیه ایرانی استفاده میکنند ولی ایرانی حق این آب و خاک هستند اعتماد به ایرانی غیرت هست اعتماد به افغانی خیانت هست وطنفروشی وهموطن فروشی

  • ناشناس

    اینا همه بهانه‌ است به خاطر کارگر ارزان واسه کارفرمایان، مگر شرایط اقتصادی وکمبود انرژی واب را نمی بینید مردم ماندن نمی تونند منابع واقتصاد بی رمقشون با اتباع تقسیم کنند.

  • تاتارها

    هیچ نیازی به افغان‌ها نیست ملت همه بیکار هستن این سرمایه دارهای وطن فروش هستن این حرفها میزنند که پول کمتر بدن بیمه هم نکنن

  • ناشناس

    اون افراد که میگفتن ایرانی کاری تره باهوش تره دلسوزتر کجان برن سر کار

  • ناشناس

    از همون اول ایرانی میگرفتید
    افغانی حق نداره تو ایران بمونه تماممممممم

  • ارش

    کدام کشوراتباع بیگانه میره مغازه میزنه وازاب. گاز.برق اون کشور استفاده شخصی میکنه

    نظرات شما -
    • کوروش محمدی

      از حقیقت فرار نکنید هیچ کشوری مثل ایران اینقدرفشار به مهاجر نمیاره کشور مثل مگه کفار نیستند ولی هم ایرانی و هم افغانستانی ارزش داره

  • ناشناس

    اینا باید برن کشور خودشون کار فرماها فقط میخوان مفت واسشون کار کنی

  • ناشناس

    کسی که این متالب رو نوشته میشناسم افقانیه

  • رضا

    وقتیکه دنبال نیروی کار ارزان بودند باید فکر می کردند باید از نیروی ایرانی استفاده می کردند تا امروز مشکل نیروی کار ماهر نداشته باشند

  • مدیر دفتر دادگاه

    شماها کارگر ایرانی را با تیپا مینداختید بیرون ودنبال کارگر بدون بیمه وارزان بودید فکر نکردید یه روزی نیازمند همین کارگر ایرانی می‌شید.

  • ابراهیم حمیدی

    پول خوب بدید حق کارگروبدید گارگرایرانی بهتر از افغانی باجون‌ودل میاد سرکار افغانی اخراج فوری از دمممم

  • ناشناس

    به درک عوضش امنیت داریم چونه خودتو نزن

  • ناشناس

    تمام جوونهای ایرانی بدبخت شدن این سرمایه دارها فقط به فکر خودشونن،جوونهای ایرانی از فرط بیکاری همه معتاد شدن،لعنت به کسی که این افغانیها را وارد ایران کرد،تمام مشاغل را از ایرانیها گرفتن

    نظرات شما -
    • ناشناس

      تو فقط بلدی زیر بزنی الان کل کارگاهها خوابیده پس چرانمیری کار کنی عرضه کار کردن نداری

  • ناشناس

    یه جوری حرف میزنین که انگار نمیدونین 22 میلیون ایرانی تو کشورهای دیگه مهاجرن.
    همه ی کشورها مهاجر دارن

    نظرات شما -
    • شهروند

      عقل کل ۲۲ میلیون که تو یه کشور نیستن تو کل دنیا هستن اینو می فهمی یا نمیخوای بفهمی؟

  • ناشناس

    ایرانیها اهل کارنیستن بخوروبخواب

  • کارشناس علوم قران

    خدا لعنت کنه ایرانیکه جوانهای مابیکارهستند می روند کارگر افغانستانی می آورند به اونا پول ومهارت دادید رفت چرا همین کارراباجوان ایرانی نکردی جوان های ایرانی کار کنید دنبال کار حتی سخت باشه بگردید

  • کارشناس علوم قران

    جوان های عزیز ایرانی بروید به دنبال کارهای سخت روزی حلال در بیاورید ونشون بدهید که پاک سرشت هستید تا افغانی ها شمارا مشروب خور وتنبل وعلاف خطاب نکنند کشور خودتون را بسازید مهارت کسب کنید

  • کارشناس علوم قران

    واقعا تا این حد شکاف در جامعه بود واقعا مردم ایران خیلی صبوری کردند جوان های ما بیکارند اونوقت شما مهارت را به افغانستانی یاد می‌دهید شماها دشمن ایران هستید جوان اگر کارداشته باشه چقد مشکل حل میشه

  • کارشناس علوم قران

    لعنت به سرمایه دار های بی فکر که فقط به فکر پول جیبشون هستند وطن فروشها همین هاهستند که به جای یاد دادن مهارت به جوان ایرانی به بیگانه مهارت یاد می دهند جوان های ایران بدانند باید کارکنند

  • ناشناس

    جمع کنید این نبلیعات مسخره تون رو هنوز یک هزارم افغانی ها هم از گسور خارج نشدن هو جنجال راه انداختید یعنی ما قبل از افغانها اصلا نیرو نداشتیم ؟ شما فکر کردی مهاجر افغان برای شما ارزون کار کرده نه عزیزم اون مزوس رو از اسراییل و امریکا گرفته تا تو ایران جاسوسی و خرابکاری بکنه ما اجازه نمی دیم بخاطر زیاده خواهی شما اپنیت مملکت به خطر بیفته درضمن شما که از کارگر افغان بدون بیمه استفاده کردید چرا هرسال به بهانه بیمه و دستمزد کارگر قیمت اجناستون رو چندبرابر کردید؟

  • متعصب به وطن

    اینهایی که دنبال اشغالگران اجنبی و بیگانه و انگل و طفیلی و پرخطر و مزاحم و سربار ملت و کشورند اول خائن به ملت و کشورند .دوم افرادی سودجو و فرصت طلب و مال اندوز و حریص ودنیا پرستند.

  • ناشناس

    اگه افغانی ها نبودن چیکار میکردین.مگه ۹۰ میلیون جمعیت کارگر نیست.شما کارگر نمیخواهید کارگر مفت مبخواهید که حقوق کتر بدهید در عوض کل مردم را بیچاره میکنید.این جوان ایرانی بیکار..کارگرایرانی هست اگربخواهید.مگر ۱۰۰ سال پیش افغانی ها بودن که ایران این همه افتخار باستانی داره همش به دست ایرانی ها ساخته شده

  • ناشناس

    ما اگر نسبت به ملت و کشورمان غیرت و تعصب داشته باشیم هیچ اشغالگر اجنبی و بیگانه و انگل و طفیلی و مزاحم و سربارملت و کشور برای یک لحظه در کشورما نفس نمیکشد وفیلم مجاز و غیرمجاز راهم راه نمی اندازیم و ازبین میبریم مجاز بی مجاز.سگ و شغال برادرند و همه از یک قماشند.

  • ناشناس

    چرا نیرو پیدا میشه اگر حقوق عادلانه داشته باشه و همچنین قوانین انسانی

  • ناشناس

    آنهایی که میگن کارگر افغانی خوب کار می‌کنه و قابل اعتماد تره و .....خیلی شکر خوردن اولا اینکه نسل فعلی شون بسیار زیرکار در رو پدرسوخته و قالتاق شدن و همچنین خطرناک سر یک میلیون تومان جنایت میکنن دوما کارفرما و سرمایه دار حقوق درست بده بیمه کنه و کارگر رو استسمار نکنه بخدا اینقدر آدم بیکار هست که از خداشونه مثل انسان کار کنند و حقوق عادلانه بگیرن .....

  • ایران وطنم

    معلومه خودت هم افغانی هستی اشک تمساح نریز نیروی کار فراوان هس نمیخواد پول و بیمه بده برن کشور خودشونا آباد کنن تو هم اگه ایرانی هستی سنگشون را به سینه نزن اینها هیچ فرهنگ وسنخیتی با ما ندارن و خیلی بی حساب و کتاب وارد کشور شدن تولید مثل بالا و در آینده ایی نزدیک مدعی

  • پیام

    چرادروغ میگویید واین همه هم هندی بازی درمی‌آورد پس چرا مایکدانه ازآن آگهی هارا نمی بینیم

  • ناشناس

    الکی با این حرفا به اتباع رو ندید کارگر ایرانی زیاده حق واقعی شونو بدید خیلی بهتر از افغانیا کار میکنن اخراج تمام اتباع بیگانه افغانی مطالبه مردمی اخرااااااااااج

  • ناشناس

    سلام اقایون کارگاه دار دنبال کارگر مفتی میگردن که غذا تخم مرغ بخوره بیمه هم نخواد فقط سود باشه بر تو جیب مبارک

  • ناشناس

    مگر زمانی افغانی ها آمدن تخصص داشتند ؟؟؟
    یک مشت آدمهای که کارگری ساده انجام می دادند.فقط یک مشکل هست ایرانی ها برای دیگران ودر کشور دیگر مثل افغانی ها در ایران هر کاری را می کنند .
    در ایران جیب خالی پز عالی .چون خرجشان رو پدر ومادر می دهد

  • ناشناس

    آنقدر جوان بیکار داریم که نگو .برن کشور خودشان اباد بکنن

  • ناشناس

    اگه عدالت رعایت بشه که بعیده بشه و حقوق کارگرها بدن ایرانی ها خودشون کار میکنن ولی متاسفانه هیچ قانونی وجود نداره

  • آرش

    طرف میگه الان زیر ۳۰ و۴۰ میلیون نمیاد کار کنه یعنی تا الان به اون کارگر ۱۵ تا ۲۵ میلیون میداده خدا نگذره ازتون که کارگر مفت میخاینشرایط نا عادلانه

  • ناشناس

    شماچراکار،وبه هم وطن خودت انتقال نمیدی آموزش بدیدافغان کارمیکنه ولی خیانت،جاسوسی اونافقط اینجا،راسرمنزل کردن چون ایران میزبان خوبی ست ایران جای خائن ودزد،وچندموردکه نگی بهتره به کارخودرسیگی کنیدکمترافغان وتکرارکنید،

  • ناشناس

    امیدوارم از این هم بدتر بشه.

  • غیوی

    لعنت بر ان کسانی که خواهان افغان هستن چقدر جوان بی کار ما داریم شرم کن از خودت اسم افغان را نیار

  • اسدی

    سلام انشاءالله کی موفق باشی واقیت هارا بیان کردی کاش همگی این ترظ فکررامیداشت کی خوب بدباهم نسوزد

  • ناشناس

    کارگر افغانی که به قول خودتون ماهر شده رو بفرمایین اولا از شکم مادر در اومده ماهر بوده یا کارو از خود ایرانی ها یاد گرفته

  • ناشناس

    آقا بس کن کم دروغ بگو شما میخوای که ایرانی با حقوق کم کار کند اصلا ما ایرانی ها چقدر بیکار داریم شما یک مشت لاشخور خائن به وطنی

  • یاس

    کارفرما دیگه بسه توهین مگر کارگرهای ایرانی دزد وکلاهبردارن که اینقد مغلطه میکنید کارگر ایرانی دزد نیست این شما کارفرماها هستید که حق کارگر رامیخورید ودزدی کارشماست نه کارگر ایرانی خجالت بکشید اینقد توهین به هموطنامون نکنید

  • رضا

    بیخود بهانه نگیرید پرداخت‌های قانونی انجام بدهید نیروی کار هست بله شما رنگکار افغان آورده ای وپول کارگر ساده داده اید باید در طرز فکر و طرز پرداخت حقوق بازنگری شود انشالله مشکلات حل خواهد شد

  • ناشناس

    این تعداد از اتباع در سراسر شهرهای ایران متاسفانه نشان از اینه که ایران در طول ۲۰ سال گذشته بی کفایت‌ترین دولت‌ها و مرزبانان را بخود دیده ...

  • ناشناس

    آقایان مسئول بودجه کشور را خرج اتباع نکنید ... درک نمیکنم چرا مسئولین اصلاً دربست در خدمت مردم افغانستان هستند در حالی که رای را از مردم ما جمع میکنند و با وعده‌های رفع مشکلات مسکن و معیشت و بیکاری و ازدواج جوانان به مقام و منصب میرسند ... در آینده باید در انتخاب نماینده دقت بیشتری شود تا آنهایی که به وطنشون و مردمشون عِرق ملی ندارند به مجلس راه پیدا نکنند.

  • ناشناس

    کولبرها و کارگران جوان ایرانی را جایگزین اتباع کنید و طبق قانون کار حقوق دهید و بیمه کنید ... کارگر اتباع با زاد و ولد بی رویه به جامعه ایرانی ضربه میزنه چون اتباع خارجی برای آبادانی کشور ما کار نمیکنه بلکه بخاطر نیازش مجبوره اینجا کار کنه ...آنها از آب و نان اینجا میخورند ولی هوای وطن خودشان را در سر می‌پرورانند و این یک امری طبیعی هست که هر کس به خاک و پرچم و کشورِ خودش عشق بورزه.
    خیلی مسخره هست ایرانی‌ها به نمایندگان و رئیس جمهور رای میدن ولی اتباع خارجی از اشتغال و مسکن استفاده میکنند ... تا مادامی که یک جوان جویای کار از بیسواد گرفته تا تحصیل کرده در وطن هست هیچ نیروی خارجی حق نداره در ایران مشغول کار باشه ... آقایان نماینده و رئیس محترم جمهور بالاخره دوره‌ی چهار ساله شما به پایان میرسه و بازم پیر و جوانِ همین کشور باید پای صندوق‌های رای بیان ... پس از مردم خودتون حمایت کنید و مشکلات ازدواج و مسکن و بیکاری جوانان این مرز و بوم را با اخراج تمامی اتباع افغانی و عراقی و هندی و پاکستانی محاز و غیرمجاز برطرف نمایید.
    ضمناً به بهانه اربعین دوباره مرزها را به روی جاسوسان زائر نما باز نکنیدکربلای الان غزه است و کل جمعیت به جای رفتن به کربلا باید بطرف غزه بروند و به فریاد انسان‌هایی که توسط یهودیان صهیونیسم در حال قتل عام هستند برسند ... ندای هل من ناصر حسین علیه‌السلام امروز از سمت غزه می‌آید.

  • Eeisa. K

    افغان ها برن کشور خودشون رو آباد کنند. ایرانی تو معدن کار کرده که سخت ترین شغل دنیاس..