عجیبترین «منقارها» در دنیای پرندگان
در دنیای حیوانات، منقار پرندگان مانند چاقوی سوئیسی است؛ ابزاری چندکاره که مطابق نیازهای منحصربهفرد هر پرنده تکامل یافته است. اما گاه، تکامل مسیری غیرمنتظره در پیش میگیرد و منقارهایی پدید میآورد که هم عجیب و هم کارآمد هستند.
از شکلهای پیچخورده گرفته تا ساختارهای قاشقمانند، این سازگاریهای عجیب شاید در نگاه نخست غیرعملی به نظر برسند، اما نقشهای شگفتانگیزی در حیات جانور ایفا میکنند.
لکلک نیل یا نوککفشی
بهراحتی میتوان فهمید چرا این پرنده چنین نامی دارد، چون منقار بلند و کفشمانند آن (میان ۱۸/۸ تا ۲۴ سانتیمتر) کاملا برای شکار ماهی در پوشش گیاهی آبزی سازگار شده است. همین منقار به ظاهر پرنده حالتی ماقبلتاریخی بخشیده است.
مرغمگس نوکشمشیری
![]()
نوکشاخ
![]()
توکان
![]()
چه کسی منقار بزرگ و رنگارنگ توکان را دوست ندارد؟ نام «بزرگترین منقار پرنده» به توکان توکو تعلق دارد که منقار بسیار برجستهاش تا یکسوم سطح بدنش را تشکیل میدهد.
پلیکان استرالیایی
![]()
این منقار با کیسهی گلویی بزرگش، در حالت باز شدن کامل میتواند تا ۱۳ لیتر آب را در خود جای دهد! این منقار که ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر طول دارد، بسیار حساس است و به پرنده کمک میکند در آبهای تیره بهراحتی ماهی بیابد و قلابی در انتهای فک بالا به گرفتن شکارهای لغزنده کمک میکند.
کفچهنوک
![]()
همه میدانیم قاشقها چقدر برای خوردن آخرین لقمهی دسر مفیدند؛ منقار قاشقمانند قاشقمنقارها هم عملکردی مشابه دارد. شکل منحصربهفرد منقار به آنها کمک میکند در کف آبهای گِلآلود طعمه را بیابند و لقمههای خوشمزه را قاشقوار جمع، الک و صاف کنند.
سهره نوکقیچی
![]()
در بسیاری از گونهها، منقاری با این شکل بهعنوان ناهنجاری تلقی میشود که توانایی پرنده برای خوردن و زنده ماندن را به خطر میاندازد. اما در سهره نوکقیچیِ سرخ، این ویژگی یک امتیاز است زیرا به آنها کمک میکند دانهها را از مخروطهای کاج بیرون بیاورند.