ادعاهای ناتمام تندروها درباره ترور رئیسی/ اظهارات شمخانی جنجال‌برانگیز شد

۱۶ ماه از حادثه سقوط بالگرد حامل ابراهیم رئیسی و همراهانش می‌گذرد؛ حادثه‌ای غیرمنتظره که تا مدت‌ها کشور و مردم را در شوک و بهت فرو برد. با این حال، پس از بیش از یک سال و چهار ماه، هنوز ناگفته‌ها و ادعاهایی درباره درگذشت شهادت‌گونه ابراهیم رئیسی مطرح می‌شود.

این اظهارات اخیر کافی بود تا بار دیگر ادعاها درباره ترور رئیس‌جمهور فقید در رسانه‌ها جای خود را باز کنند. به بیان دیگر، با گذشت ۱۶ ماه از این حادثه و با وجود بیانیه‌های مکرر ستاد کل نیروهای مسلح درباره علت وقوع آن، اخیراً ادعاهایی از سوی برخی چهره‌های سیاسی درباره ترور رئیس‌جمهور مطرح شده است؛ ادعاهایی که عمدتاً از سوی یک طیف سیاسی خاص بیان می‌شوند و حتی بر خلاف نظر ستاد کل نیروهای مسلح قرار دارند. 

روایتی از سقوط بالگرد حامل رئیس جمهور فقید

ابراهیم رئیسی صبح یکشنبه ۳۰ اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۳، برای بهره‌برداری از سد مشترک «قیزقلعه‌سی» بر روی رودخانه مرزی ارس، همراه با الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور دولت آذربایجان، در نوار مرزی بین دو کشور حاضر شده بود. در حالی که تصاویر این سفر در رسانه‌ها دست‌به‌دست می‌شد، خبری فوری در ساعت ۱۵:۳۵ بعدازظهر سرخط رسانه‌ها شد: «بالگرد حامل رئیس‌جمهور و همراهانش دچار حادثه شده است.» 

در پی سانحه برای بالگرد حامل رئیس‌جمهور فقید در جنگل‌های ارسباران، در محدوده پیر داوود، تیم‌های امدادی، جست‌وجو و واکنش سریع، امدادگران هلال‌احمر، تکاوران ارتش، نیروهای سپاه و مردم محلی، به دلیل شرایط جوی و تاریکی هوا، پس از ساعت‌ها تلاش توانستند به محل سقوط بالگرد برسند. در نهایت، در نخستین ساعات صبح روز ۳۱ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳، با اعلام خبر درگذشتِ شهادت‌گونه ابراهیم رئیسی و همراهانش، جمهوری اسلامی برای دومین بار سیاه‌پوش رئیس‌جمهور مستقر خود شد. 

آیت‌الله آل‌هاشم، امام‌جمعه تبریز، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه، مالک رحمتی، استاندار آذربایجان شرقی، سردار سیدمهدی موسوی، فرمانده یگان حفاظت رئیس‌جمهور، و همچنین سرهنگ خلبان سید طاهر مصطفوی، سرهنگ خلبان محسن دریانوش و سرگرد فنی بهروز قدیمی، همراهان ابراهیم رئیسی در این سانحه تلخ بودند. 

ادعاهای تندروها درباره درگذشت رئیس‌جمهور فقید

زمزمه‌ها درباره ترور ابراهیم رئیسی مربوط به امروز و دیروز نیست و تقریباً از همان ماه‌های ابتدایی درگذشت او، از سوی برخی چهره‌ها و جریان‌های تندرو مطرح شد. به بیان دیگر، برخی از چهره‌های سیاسی که عمدتاً از طیف اصولگرا و تندرو بوده و در سال‌های اخیر به دنبال حاشیه‌سازی و جلب توجه با گفته‌های شاذ هستند، در طی یک سال گذشته تلاش کردند با طرح ادعای ترور رئیس‌جمهور فقید، بهره‌برداری‌های سیاسی خود را داشته باشند. 

اقدامی که ابتدا از سوی علی‌اکبر رائفی‌پور، مدیر موسسه مصاف و فعال سیاسی تندرو، آغاز شد. او در گفت‌وگویی با خبرفوری درباره سقوط بالگرد رئیس‌جمهور فقید و همراهانش بیان کرده بود: «یک بخشی‌اش اصلاً فارغ از اینکه کار چه کسی بوده؛ این اتفاق بوده یا مثلاً یک حادثه بوده یا یک عملیات تروریستی یا هرچیزی، قصد و نیتی پشت‌سرش بوده. قصور بوده یا تقصیر؟ کوتاهی بوده یا عمد؟ ببینید من فعلاً پیش‌فرض اول را بر این می‌گذارم که یک حادثه‌ای بوده.

واقعاً این پذیرفتنی نیست که شخص دوم کشور، این اتفاق برایش بیفتد و تمهیداتی اندیشیده نشده باشد. آن‌موقع خیلی اتفاق بدی افتاد. یعنی کسانی که این‌کاره بودند، من با آن‌ها تماس گرفتم، با چندین خلبان خودم به‌طور شخصی صحبت کردم. از خلبان‌های ارتش، سپاه، خلبان‌هایی که حالا در فضای نظامی نیستند.

برای آن‌ها هم سؤال بود؛ یعنی برای خودشان عجیب بود که آقا چطور چنین اتفاقی ممکن است! یعنی آن هلی‌کوپتر دستگاه فرستنده‌ای ندارد؟ جی‌پی‌اسی ندارد؟ خیلی حرف‌ها هست.» البته که بعد از مدتی دادستانی علیه رائفی‌پور اعلام جرم کرد. 

محمد منان رئیسی، نماینده قم و رئیس ستاد انتخاباتی سعید جلیلی، پس از شهادت اسماعیل هنیه، درگذشت شهادت‌گونه ابراهیم رئیسی را «کاملاً مشکوک» خواند. 

پس از آن، خبرگزاری اصولگرای فارس مدعی شد که اطلاعاتی از نتایج بررسی پرونده سقوط بالگرد رئیس‌جمهور فقید در اختیار دارد و نوشته بود: «بالگرد حامل شهید رئیسی دو نفر بیش از پروتکل‌های امنیتی را حمل می‌کرد و زمانی که خلبان توده مه را مشاهده کرد و خواست بالگرد را در ارتفاع پروازی مناسب تنظیم کند، قدرت بالگرد کشش کافی برای این اقدام را نداشت و در محدودیت دید حاصل از مه، با کوه برخورد کرد.» این ادعا توسط ستاد کل نیروهای مسلح تکذیب شد. 

اظهارات کامران غضنفری و حمید رسایی که در سال گذشته مدعی ترور و حذف ابراهیم رئیسی بودند، هم با واکنش ستاد کل نیروهای مسلح همراه شد. با این حال، علی‌رغم صدور بیانیه‌ها و گزارش‌هایی از سوی ستاد کل نیروهای مسلح درباره علت سقوط بالگرد حامل رئیس‌جمهور فقید، از جمله تکذیب «جنگ الکترونیک»، «مورد مشکوک»، «بمب‌گذاری با خرابکاری» و «اصابت گلوله»، تندروها همچنان بر ادعای خود پافشاری می‌کنند. خاصه آنکه میثم نیلی، برادر داماد ابراهیم رئیسی، نیز در شبکه اجتماعی ایکس از تعابیر متفاوتی مانند «شهید ترور» درباره رئیسی استفاده کرد. 

در روزهای گذشته، کامران غضنفری با انتشار ویدیویی مدعی شد: «آن صحبتی که یک مقام آمریکایی در هفته اول اردیبهشت کرده بود که اسرائیل بنا دارد یک مقام ارشد ایرانی را ترور کند، سند اطلاعاتی است؛ سند سری پنتاگون که به طریقی به دست نیروهای اطلاعاتی افتاده. این حدس و گمان نیست و سند اطلاعاتی است.» سندی که البته جایی منتشر نشد و مراجع رسمی هیچگاه اشارتی به آن نداشتند. 

از سوی دیگر، یکی از نکات قابل توجه این است که پس از آنکه محمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، در گفت‌وگویی اینترنتی مدعی ترور ابراهیم رئیسی توسط اسرائیل شد، دادستانی تهران علیه وی اعلام جرم کرده و پرونده قضایی برای او تشکیل شد. با این حال، در طول یک سال گذشته، دادستانی علیه برخی چهره‌های تندروها اعلام جرم نکرده و یا در محافل رسمی و قضایی چنین موضوعی مطرح نشده است. 

از خوشحالی رجانیوز تا هجمه‌ها علیه شهید سرلشکر باقری

اما فارغ از ادعاهای تندروها و خلاف نظر ستاد کل نیروهای مسلح، انتشار سخنان اخیر علی شمخانی، عضو شورای دفاع و دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی، درباره سانحه برای ابراهیم رئیسی بار دیگر پای این موضوع را به تیتر رسانه‌ها کشاند. او که در برنامه «ماجرای جنگ» حاضر شده بود، سوال درباره درگذشت رئیس‌جمهور فقید را «سوالی سخت» دانست. 

با این حال، او پاسخ داد: «ستاد کل تا لحظه آخر با توجه به هیئت‌های بررسی‌کننده اعلام کرد که هیچ اتفاقی در داخل پرواز رخ نداده است. پس از جنگ دوازده‌روزه، این سوال قوت گرفت که آیا ترور شهید رئیسی می‌تواند به اسرائیل مرتبط باشد. با توجه به توان فنی بررسی‌کنندگان، هیچ نشانه‌ای از دخالت خارجی در شهادت شهید رئیسی مشاهده نشده، اما احتمال دارد این اتفاقات فراتر از توان فنی ما باشد.» 

در این میان، اگرچه پاسخ شمخانی به نوعی تکمیل‌کننده بیانیه‌های ستاد کل نیروهای مسلح بوده و حتی اگر زمان بیشتری برای بررسی ماوقع حادثه وجود داشت، با قاطعیت بیشتری ادعای ترور تکذیب می‌شد؛ اما رجانیوز، رسانه مربوط به تندروها و نزدیک به سعید جلیلی و جبهه پایداری، در کانال تلگرامی خود آن را نوعی تایید تلویحی ترور اعلام کرد. 

اما طرح ادعا درباره ترور ابراهیم رئیسی و پافشاری تندروها بر آن، تنها یک بخش از اقدامات آنان علیه بیانیه‌های ستاد کل نیروهای مسلح است. در یک سال گذشته، با توجه به ریاست شهید سرلشکر محمدباقری بر ستاد، هجمه‌هایی علیه او مطرح شد تا طبق برخی تحلیل‌ها به نوعی تسویه حساب کرده باشند. به بیان دیگر، از آنجایی که ستاد کل نیروهای مسلح به ریاست شهید باقری به ادعاها و تلاش‌های آنان برای جلوه دادن ترور ابراهیم رئیسی توجهی نشان نمی‌داد و حرف آنان را منعکس نمی‌کرد و حتی تکذیب هم می‌کرد، به همین سبب مورد کینه حلقه تندروها قرار گرفت. کینه‌ای که با شهادتش در حمله اسرائیل به تهران هم پایان نیافته و همچنان ادامه دارد. 

تندروها چه می‌خواهند؟ 

در واقع، حادثه سقوط بالگرد حامل ابراهیم رئیسی، علاوه بر شوک اولیه برای تندروها، همچنان به صحنه‌ای برای رقابت‌ها و منازعات سیاسی تبدیل شده است. بررسی‌های رسمی ستاد کل نیروهای مسلح نشان می‌دهد که هیچ عامل خارجی یا عملیات تروریستی در کار نبوده است. با این حال، برخی جریان‌ها و رسانه‌های تندرو با پافشاری بر ادعاهای خود، تلاش کردند از این حادثه برای اهداف سیاسی خود بهره‌برداری کنند؛ اقدامی که نشان می‌دهد حتی پس از روشن شدن جزئیات یک حادثه، برخی افراد می‌توانند آن را به ابزار فشار و تبلیغ سیاسی تبدیل کنند. 

از سوی دیگر، تاکنون ستاد کل نیروهای مسلح به ریاست سرلشکر موسوی و نهادهای رسمی چون قوه قضائیه و هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان، واکنش جدیدی به ادعاها درباره ترور ابراهیم رئیسی نشان نداده‌اند. باید دید در روزهای آینده، آیا بیانیه‌ای تازه علیه ادعاهای جدید جریان‌های تندرو صادر خواهد شد یا خیر.