دو سال پس از فاجعه غزه؛ ضرورت اقدام جهانی برای صلح عادلانه

خاورمیانه بهایی سنگین پرداخته از جان‌های از‌دست‌رفته و ویرانی اجتماعی و اقتصادی گرفته تا فرسایش امید برای چرخه‌های درگیری‌ای که دشمنی آغازگر آن بوده است. اینکه جامعه بین‌المللی پس از گذشت بیش از دو سال هنوز برای متوقف کردن خونریزی در نوار غزه تلاش می‌کند، یادآور تلخی از شکنندگی حکومت جهانی در برابر بی‌عدالتی و سکون ژئوپلیتیکی است.

هزینه‌های انسانی این خصومت طولانی‌مدت میان اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها بسیار سنگین بوده است. نسل‌هایی از فلسطینیان در شرایط محاصره، بی‌ثباتی و محرومیت رشد کرده‌اند، در حالی که اسرائیلی‌ها نیز با ناامنی و ترس زندگی کرده‌اند. هر آتش‌بسی که با زحمت مذاکره شده، کوتاه‌مدت بوده و هر روند صلحی دست‌نیافتنی باقی مانده است.

واقعیت تلخ این است که بدون پرداختن به ریشه‌های درگیری  اشغال سرزمین‌های فلسطینی توسط اسرائیل، انکار موجودیت دولت فلسطین و شکست سازوکارهای عدالت بین‌المللی صلح همچنان دور از دسترس خواهد بود.

اکنون که بحران غزه وارد سومین سال خود می‌شود، چین بر موضع ثابت و اصولی خود تأکید می‌کند: آتش‌بس فوری، جامع و پایدار باید بی‌درنگ برقرار شود؛ کمک‌های بشردوستانه باید تضمین شود؛ و حقوق ملی مشروع مردم فلسطین باید احیا گردد. چین قاطعانه از تشکیل کشور مستقل فلسطین بر اساس مرزهای 1967 و با پایتختی قدس شرقی حمایت می‌کند. این موضوع نه فقط مسئله‌ای مربوط به عدالت، بلکه مسأله‌ای مرتبط با کرامت انسانی و انصاف است.

خواست چین برای صلح، ریشه در دیدگاه جامع‌تر آن نسبت به امنیت و حکمرانی جهانی دارد. «ابتکار امنیت جهانی» که از سوی چین مطرح شده، از معماری امنیتی نوینی پشتیبانی می‌کند که بر پایه احترام متقابل، امنیت غیرقابل‌تقسیم و توسعه مشترک بنا شده است.

این ابتکار، ذهنیت جنگ سرد و سیاست بلوک‌بندی را که بارها مانع تلاش‌های میانجی‌گرانه بین‌المللی در خاورمیانه شده، رد می‌کند. همچنین «ابتکار حکمرانی جهانی» که چین به‌ تازگی پیشنهاد داده، بر ضرورت چندجانبه‌گرایی فراگیر، متعادل و اصلاح‌محور تأکید دارد، جایی که کشورهای در حال توسعه، از جمله کشورهای عربی، نقشی واقعی در شکل‌دهی به صلح و عدالت ایفا کنند.

فاجعه انسانی در غزه ناکارآمدی سازوکارهای موجود در حکمرانی جهانی را آشکار ساخته است. این سازوکارها نتوانسته‌اند از بروز بحران انسانی گسترده در منطقه جلوگیری کنند. همان‌طور که چین یادآور شده است، صلح پایدار تنها از طریق گفت‌وگو در شرایط برابر حاصل می‌شود، نه از مسیر اجبار یا تحمیل برنامه‌های یک‌جانبه.

چین در سازمان ملل متحد و دیگر نهادهای چندجانبه، نقشی فعال در ترویج صلح و عدالت ایفا کرده است. روز دوشنبه، شصتمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد با اجماع کامل، قطعنامه‌ای با عنوان «ترویج و حمایت از حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در چارچوب مقابله با نابرابری‌ها» تصویب کرد.

چین پیش‌نویس این قطعنامه را به نمایندگی از نزدیک به 70 کشور ارائه داد. این اقدام بیانگر اجماعی فزاینده است مبنی بر اینکه نابرابری و ناامنی یکدیگر را تقویت می‌کنند و رفع شکاف‌های توسعه برای تحقق صلح پایدار ضروری به حساب می‌آید. این موضوع نشان می‌دهد که ابتکارات چین صرفاً مفاهیمی انتزاعی نیستند، بلکه چارچوب‌هایی عملی با هدف بهبود رفاه بشری در سراسر جهان به‌شمار می‌روند.

بحران غزه به‌روشنی ثابت کرده که صلح بدون توسعه و توسعه بدون صلح پایدار نخواهد بود. بنابراین، بازسازی غزه باید در چارچوب چشم‌اندازی گسترده‌تر برای احیای منطقه‌ای انجام شود؛ چشم‌اندازی که شامل بازسازی اقتصادی، ایجاد فرصت‌های شغلی و تقویت نهادها باشد، نه اینکه فلسطینیان را در چرخه وابستگی گرفتار نگه دارد.

دومین سالگرد درگیری غزه، تنها یادبودی برای سوگواری نیست؛ بلکه هشداری اخلاقی برای وجدان جهانی است. هرچه جهان در برابر وضعیت موجود سکوت کند، زخم‌ها عمیق‌تر خواهند شد — نه فقط در خاورمیانه، بلکه در خود نظام بین‌المللی. اکنون زمان آن رسیده است که اجماع جهانی به عمل واقعی تبدیل شود: اجرای آتش‌بس دائمی، تضمین دسترسی کامل به کمک‌های بشردوستانه و ازسرگیری گفت‌وگوهای سیاسی واقعی برای تحقق راه‌حل دو کشور.

مجموعه ابتکارات جهانی چین در حوزه توسعه، امنیت، تمدن و حکمرانی، مسیری تازه‌ برای پیشرفت ارائه می‌دهند؛ مسیری که بر پایه گفت‌وگو به‌جای سلطه، همکاری به‌جای تقابل و انصاف به‌جای زور شکل گرفته است.

جهان به کودکان غزه آینده‌ای بدهکار است که در آن صلح نه استثنا، بلکه قاعده باشد؛ آینده‌ای که در پناه چارچوبی عادلانه و فراگیر از امنیت جهانی محافظت شود.