تفاوت کلید فیوز، کلید کامپکت و کلید مینیاتوری
برای جلوگیری از خطراتی که در موقع تعویض فیوزها در شبکه فشار ضعیف پیش می آید، بهتر و مناسب تر است که به جای کلید و فیوز از کلید فیوز استفاده کنید
- کلید فیوز
بسیاری از حوادثی که در شبکۀ فشار ضعیف منجر به برق گرفتگی می شود مربوط به قوس الکتریکی است که در موقع تعویض فیوز یعنی در هنگام درآوردن فیوز زیر بار و یا جا انداختن آن در زیر جریان اتصال کوتاه به وجود می آید. لذا برای جلوگیری از خطراتی که در موقع تعویض فیوزها در شبکه فشار ضعیف پیش می آید، بهتر و مناسب تر است که به جای کلید و فیوز از کلید فیوز استفاده کنید. در کلید فیوزها، فیوزها بر روی در کلید سوار شده و با باز کردن در کلید، فیوزها از شبکه جدا می شوند که می توان با بیرون آوردن در کلید، نسبت به تعویض فیوزها اقدام کرد. پس از تعویض فیوزها نیز، در کلید در داخل مجموعه جا زده شده و با بستن آن، فیوزها در شبکه قرار می گیرند. در مواقعی که جریان اتصال کوتاه شبکه یا مصرف کننده پشت فیوز خیلی زیاد باشد، اجباراً به خاطر قدرت قطع مناسب باید از کلید فیوزها استفاده شود. کلید فیوز نسبت به کلیدهای خودکار ارزان تر و از لحاظ جایگیری و ابعاد کوچک تر است. بنابراین راحت بودن تعویض فیوزها و عدم باز کردن در تابلو، در موقع تعویض فیوزها از مزایای مهم کلید فیوز به شمار می رود.
برای مطالعه بیشتر به مطلب کلید کامپکت اشنایدر مراجعه کنید.
این کلید نوعی کلید به همراه فیوز است و در زمان اتصال کوتاه مدار، کلید قطع می شود و برای وصل مجدد آن باید اهرم آن را به سمت بالا بزنیم. این کلید به صورت تکی، دوتایی، سه تایی و چهارتایی در بازار یافت می شود. در کلید هوایی اشنایدر دوتایی، سه تایی و یا چهارتایی، در زمان اتصال کوتاه در مسیر یکی از کلیدها، تمامی کلیدها با هم قطع خواهند شد. از این کلیدها اغلب در تابلوهای برق خانگی و یا در جاهایی که مصرف پایین است استفاده می شود در ساختمان داخلی این نوع از کلید، یک رله وجود دارد که جریان مصرف کننده به طور مستقیم از پیچ این رله عبور می کند در صورتی که جریان از مقدار مشخصی بیش تر شد، رله جذب کرده و اهرم نگه دارنده کلید اصلی را رها می کند و به کمک فنر کنتاکت های کلید اصلی قطع می شوند و بدین وسیله کلید قطع می شود.
- کلید مینیاتوری
کلید مینیاتوری یکی از ابزارهای حفاظتی است که می تواند جریان ۲ تا ۶۳ آمپر را در مصارف خانگی و صنعتی و تجاری حفاظت کند. این کلید دارای سه مشخصه زیر است:
- حفاظت در برابر اضافه جریان (Over Load)
- حفاظت در برابر اتصال کوتاه (Short Circuit)
- محدود کنندگی جریان
- عملکرد داخلی کلید مینیاتوری
یک فیوز از این دو نوع مکانیزم برای عملکرد خود استفاده می کند.
- عملکرد بی متالی برای حفاظت اضافه بار
- عملکرد مغناطیسی جهت حفاظت از اتصال کوتاه
- جریان اتصال کوتاه به وسیلۀ سیم پیچ که دارای تعداد دور کم و قطر زیاد است به صورت مغناطیسی تشخیص داده شده و فیوز مینیاتوری عمل می کند.
- تشخیص جریان اضافه بار به عهده یک فلز (بی متال) است که به وسیلۀ عبور جریان مدت دار بیش از جریان نامی، گرم شده و بر اثر خم شدن باعث عمل کنتاکت فیوز شده و مدار را قطع می کند.
از کلیدهای مینیاتوری تند کار جهت مدارهای روشنایی (غیر موتوری) و از کلیدهای مینیاتوری کند کار جهت مدارهای موتوری استفاده می شود. مزیت فیوزهای مینیاتوری در این است که فضای کم تری می گیرند و می توان آنها را کنار هم به صورت ردیفی چید. از این کلیدها می توان در منازل استفاده کرد و قسمت های مختلف ساختمان را از مسیر آنها تغذیه کرد تا چنان چه اشکالی در قسمتی از ساختمان به وجود آمد، باعث قطع کامل جریان نشود. کلید مینیاتوری مورد استفاده در منازل، در تابلوهای کوچک قرار می گیرند. امروزه در ساختمان ها از فیوز مینیاتوری پارس فانال استفاده می شود. فیوزهای مینیاتوری در داخل جعبه تقسیمی که در هر واحد آپارتمانی تعبیه شده اند قرار می گیرند.
ویژگی های کلید مینیاتوری
- کلید مینیاتوری باید از نوع حرارتی – مغناطیسی بوده و بدنه آن استقامت حرارتی و مکانیکی کافی برای تحمل مداوم جریان نامی قید شده آن را داشته باشد.
- بدنۀ کلیدهای مینیاتوری باید بتواند توانایی جریان اضافه بار و اتصال کوتاه را تحمل کند؛ جریان هایی که کلید، عامل حفاظتی آن بوده و در شرایط کاری قید شده است.
- درجه حفاظت کلید باید با درجه حفاظت تابلو همخوانی داشته و از درجه حفاظت تابلو نکاهد.
- محفظۀ در برگیرنده جزء عمل کننده حفاظتی، باید به منظور جلوگیری از تماس شخص با مکانیزم مزبور کاملاً مهر و موم شده باشد.
- اجزای فلزی مکانیزم عمل کننده کلید باید از جنس مقاوم بوده تا در شرایط آب و هوایی نامساعد فرسوده نشود.
- ترمینال های کلید باید به گونه ای انتخاب شود که از پراکنده شدن سیم و کابل متصل به آن جلوگیری شود.
- رزوه های پیچ ترمینال ها باید در فلز محکم شود. انتهای آچارخور پیچ ها باید گرد بوده تا از صدمه رساندن به سیم ها جلوگیری نماید.
تفاوت فیوز و کلید مینیاتوری
در این قسمت به تفاوت فیوز و کلید مینیاتوری می پردازیم. اولین تفاوت فیوز و کلید مینیاتوری در این است که کلید مینیاتوری به طور خودکار هنگام بروز شرایط غیر طبیعی مدار شامل اضافه بار و اتصال کوتاه، مدار را قطع می کند. MCB ها از نظر حفاظت نسبت به فیوزها دقت عمل بیشتری دارند و از این نظر است که می گویند فیوز حساسیت کمتری نسبت به کلید مینیاتوری دارد. مزیت دیگر MCB این است که هنگام بروز مشکل در مدار، تریپ کرده و قطع می شود و مشخص می شود کدام ناحیه از مدار الکتریکی خطا رخ داده و دارای مشکل است. اما در مورد فیوز در همین شرایط باید سیم فیوز کنترل شود و یا کل فیوز قطع شده و مدار به طور کلی بررسی شود. از موارد دیگری که در مورد تفاوت فیوز و کلید مینیاتوری می توان اشاره کرد در این است که MCB ها یا همان کلیدهای مینیاتوری پس از قطع آسیب نمی بیند و می توان پس از رفع خطا، به سرعت مدار را مجدد و بدون هزینه وصل کرد. این در حالی است که تعمیر فیوز امکان پذیر نیست و نیاز به باز شدن فیوز و جایگزینی یک فیوز جدید دیگر در مدار است. کلید مینیاتوری دو عمل کنترل و حفاظت را هم زمان با هم انجام می‌دهد و از این نظر مشابه یک کلید به انضمام یک فیوز عمل می کند.
