نکوداشت نویسنده مشهوری که به ایران سفر کرد

سفارت ایتالیا در تهران سلسله رویدادهایی را به ایتالو کالوینو، پایه‌ ادبیات ایتالیایی قرن بیستم، به مناسبت صدمین سال تولد او ترتیب داده است که روز پنجشنبه یازدهم آبان با نمایشگاه عکس اختصاص داده‌شده به سفر کالوینو به ایران در سال ۱۹۷۵ آغاز شد.

ایتالو کالوینو که سرشناس‌ترین نویسنده مدرن ایتالیایی در جهان است، سال ۱۳۵۴ به ایران سفر کرد. در آن زمان قرار بود تلویزیون ایتالیا طی یک تفاهم‌نامه همکاری با تلویزیون ایران، یک فیلم مستند درباره ایران باستان تولید کند. برای این منظور، ایتالو کالوینو که نویسنده‌ای اهل سفر بود و درباره سفرهایش هم می‌نوشت، انتخاب شد تا همراه با منتقد و روشنفکر مطرح ایتالیایی، پیترو چیتاتی، به ایران سفر کند.

آنان در سفری دوماهه به ایران، علاوه بر تهران، به شهرهای شیراز، اصفهان و یزد نیز به صورت زمینی سفر و از ویژگی‌های تاریخی و اجتماعی آن‌ها دیدن کردند. این پروژه به دلایلی به سرانجام نرسید اما کالوینو روایتی از سفرش به ایران را در یکی از کتاب‌هایش نوشت.

حال سفارت ایتالیا در تهران از آلبرت نگرین، عکاسی که در آن سفر همراه کالوینو و چیتاتی بود، خواست که مجموعه‌ای از عکس‌های آن سفر را از آرشیوش خارج کند تا زیر عنوان «مجموعه‌ای از نگاه‌ها» در تهران به نمایش بگذارند.

عکاس این عکس‌ها نیز در پیامی ویدیویی به مناسبت نمایش عکس‌هایش در تهران، خوشحالی و هیجان خود را از این اتفاق ابراز کرد؛ چراکه معتقد بود چنان گرد فراموشی بر این تصاویر نشسته که حتی خود او نیز آن‌ها را تقریبا از یاد برده بود.

در ادامه مجموعه رویداد نکوداشت صدسالگی ایتالو کالوینو در تهران، جوزپه پرونه - سفیر ایتالیا در ایران - در سخنانی اظهار کرد: نویسندگان در نزدیک‌تر کردن خوانندگان دیگر فرهنگ‌ها به زبان و فرهنگ ایتالیایی نقش مهمی داشته‌اند. تعداد بسیار بالای آثار او که تقریباً همگی توسط مؤسسات انتشاراتی ایران به فارسی ترجمه و چاپ شده‌اند، گواه این موضوع است. 

او افزود: کالوینو فقط یک نویسنده نبود، بلکه همچنین یک روشنفکر بزرگ بود؛ روشنفکری دارای تفکرات اجتماعی و سیاسی که در کنار پارتیزان‌ها علیه نازی‌ها جنگید.

پرونه گفت: کالوینو بر این گمان بود که ادبیات نقش و کارکرد سیاسی و اجتماعی دارد. او همچنین بر این اعتقاد بود که باید با نگاه کردن به واقعیت‌های جهان، درک دقیق و عمیقی از جهان به دست بیاورید. او نویسنده کنجکاوی بود که به آشنایی با فرهنگ‌های دیگر خیلی علاقه داشت، به همین دلیل در سال ۱۹۷۵ به ایران سفر کرد. او پس از بازدید از شهرهای خاصی در  ایران، از جذابیت‌های تمدن پارسی خیلی تحسین کرده است. بر این اساس می‌توان گفت، تصادفی نیست که خیلی از آثار کالوینو در ایران به زبان فارسی ترجمه شده است.

مجموعه رویداد نکوداشت کالوینو در تهران در ادامه، با نمایش مستندی با عنوان «شکل زمان» به کارگردانی مسعود میر و محمد مقدم و تهیه‌کنندگی سفارت ایتالیا ادامه یافت. نام این مستند برگرفته از بخشی‌ از کتاب «کلکسیون شن» است که کالوینو در آن، بخش‌هایی از گزارش سفر خود به ایران را ثبت کرده است.

در پایان‌ جشن گرامیداشت صدسالگی ایتالو کالوینو در تهران، میزگردی درباره اشاعه آثار کالوینو در ایران با حضور چند مترجم و ناشر آثار کالوینو در ایران برگزار شد. 

بنا بر این گزارش، جشن‌های هفته زبان ایتالیایی در ایران، با برنامه‌هایی چون نمایش فیلم «شوالیه ناموجود» از پینو زک بر اساس کتابی به همین نام اثر کالوینو و برگزاری سمینار ترجمه آثار کالوینو به فارسی در روزهای آتی ادامه می‌یابد.