لطف رسانهای: مظلومنمایی جلاد، سکوی پرتاب روایت ایران
سید محمدمهدی امیرواقفی / فعال رسانهای

در جنگ روایتها، تصویر گویاتر از هر گلولهای حرف میزند. طی دو سال گذشته، رسانههای جهان دهها هزار قاب از ویرانیهای غزه را بهنمایش گذاشتهاند؛ طبق گزارشهای مستقل، زیرساختها و منازل مسکونی بسیاری نابود شده و میلیونها نفر آواره گشتهاند. اما ما اینجا سراغ آمار و تحلیلهای سیاسی نمیرویم؛ به قوت پیام تصویری میپردازیم.
مارشال مکلوهان میگوید «رسانه همان پیام است.» یعنی هر قابِ حزنانگیز از خرابهها خودِ روایت را میسازد. از این رو، طی این دو سال، حتی کسانی که کمترین علاقهای به خاورمیانه داشتهاند، در برابر ویرانی غزه تسلیم احساس شدند. هیچ تحلیلی نمیتواند کشتار کودکان و غیرنظامیان را پنهان کند؛ چنانکه نورمن چامسکی میگوید: «تبلیغات، خلاصهی مدرنِ خشونتِ تنبیهی است.»
اما حالا همان میزبان رسانهای، در رویارویی تازه با ایران، تلاش میکند نقش مظلوم بپوشد. تصویری از خراشهای نمادین و شکنندگی بهدست خودش ساخته تا روایت «حمله بیرحمانه ایران» را برجسته کند. ادوارد برنیز مینویسد: «دستکاری هوشمندانه افکار عمومی، هنر مدیریت آگاهانهی افکار است.»
هانا آرنت هشدار داده است: «وقتی حقیقت تبدیل به کالایی کمیاب میشود، دروغ بزرگترین سلاح است.» والتر لیپمن نیز تأکید میکند: «رسانهها نهتنها خبر را پوشش میدهند، بلکه خود خبر را خلق و افکار عمومی را جهت میدهند.»
اینجاست که «لطف خدا» آشکار میشود: جلادی که دو سال ظلم کرده، نمیتواند با مظلومنمایی دروغین برچسب «بیگناهی» به خود بچسباند. این خودبهخودی به نفع ایران تمام میشود و نشان میدهد بازی روایت را هیچکس بهتر از کشوری که حریف را وادار به عکسالعمل میکند، نمیداند.
اکنون وقت آن است که از این فرصت خدادادی بهره ببریم:
1. روایت همدلانه با مردم مظلوم غزه را پررنگتر کنیم و نشان دهیم حامی واقعی حقوق بشر کجاست.
2. با انتشار محتواهای تصویری مستند و باکیفیت، نقطه مقابل مظلومنمایی ساختگی را رقم بزنیم.
3. سفیران رسانهای در شبکههای جهانی بسازیم که صدای منصفانه و متعهد ایران را به گوش افکار عمومی برسانند.
لطف رسانهای یعنی بدل کردن واژۀ مظلومیت در دهان ظالم به سکوی پرتاب روایت اصیل ایران. حالا زمان گامبرداشتن بر موج این فرصت طلایی است.