خبرفوری در قاب آنی
پدرام پاک آیین / نماینده مدیران مسئول در هیات نظارت بر مطبوعات
گروه رسانه ای «خبر فوری» همزمان با تأسیس در سال ۱۳۹۴ چشم انداز (vision) خود را در حوزه استراتژی محتوا (content strategy) تأکید بر انتشار اخبار سودمند برای مردم و پیگیری مطالبات عمومی از همه دستگاه ها با نگاه مسأله محور ترسیم کرد و خیلی زود مخاطبان نیز پذیرفتند که خبر فوری، سیاست زده و تریبون اغراض و اهداف جناحی نیست.
خبر فوری میدانست که استراتژی در محیط معنا مییابد. بنابراین با اتکا به مزیتهای خود (competitive advantage) در فضای رقابتی حضور یافت. استراتژی خبر فوری از ابتدای تأسیس افزایش سهم بازار (market share) بود. برای دستیابی به بازدید بالا، خبر فوری پس از شناسایی محیط (PESTEL)، به رهبری متفاوت بودن (differentiation leadership) روی آورد و گام هایی به شرح ذیل برداشت:
۱. با تولید محتوای اختصاصی و حداکثر بهرهبرداری از نظریه وابستگی منابع (resource dependence theory) ضمن حرکت به سمت الگوی چند رسانه ای کوشید وابستگی خود را به منابع خبری رسمی از جمله خبرگزاری های بخش عمومی کاهش و در مقابل، وابستگی آنها را به خود افزایش دهد.
۲. «جامع –گزیده نویسی» و مناسب سازی تیتر و متن برای انتشار بر بستر شبکه های اجتماعی از جلوههای رقابتی این رسانه بود که در زمان تأسیس تا حدودی جنبه انحصاری (monopoly) داشت و توانست نسبت به دیگر رقبا، ساز و کار جداسازی (isolation) را تحقق بخشد؛ به نحوی که دست کم در کوتاه مدت مانع تقلید قابلیتهای خود از سوی رقیب شود.
۳. در فضای سیاسی ناامید کننده و انفعالی دولت یازدهم که در نگاه نخست، شاید نخستین نیاز رسانهای، رویکرد انتقادی به سیاست داخلی قلمداد میشد، خبر فوری از نقطه نیاز مخاطب آغاز نکرد، بلکه به جای نوآوری (innovation) در وضع موجود و مثلاً انتشار محتواهایی با رویکرد سیاسی اما سبک و قالب نو، یک گام جلوتر از مخاطب قدم نهاد و کوشید رسانه ای مطالبه گر و عینیگرا، جوان پسند، خانوادگی و تا حدی شهرستانی باشد؛ به این ترتیب به تعبیر مولف کتاب «گنجینه هنر رزم» توانست بیآنکه بجنگد، پیروز شود و به جای پا گذاشتن بر ارزشهای اساسی (core values) رقبا و از میدان به در کردن آنها با ارائه راهکار نو و ورود به بازاری نسبتا دست نخورده (untouched) رقابت با رسانه های رادیکال سیاسی هر دو جناح را بیمورد سازد.
۴. خبر فوری از نخستین رسانه هایی بود که با هدف رویکرد تعاملی (interactive) سامانههای همگرایی اتاق خبر (newsroom convergence) را از طریق تجمیع و تعامل خبرنگاران و روزنامهنگاران آزاد ایجاد کرد و در کنار آن از طریق جمع آوری و ساماندهی دادههای شهروندان شامل عکسها، نظرات و گزارشها توانست باشگاهی از مخاطبان خود ایجاد و از رهگذر آن کادرسازی کند.
۵. خبر فوری در ابتدای تأسیس، زنجیره ارزش خود (chain value) را شامل فرایندهایی که در تولید محتوا، بازاریابی و تبلیغات هدفمند نقش داشتند، تعریف کرد. این رسانه اولاً کوشید تنها بر یک کسب و کار متمرکز نشود تا در صورت افت و خیزهای احتمالی بازار، ضربه پذیری خود را کاهش و قدرت مانورش را افزایش دهد. وجود چند کسب و کار در کنار یکدیگر در هر دو حوزه ارزش بالادستی (upstream value) و ارزش پایین دستی با تکیه بر محصول مخاطب محور (downstream value) مشروط به منطق ارتباطی و امکان مدیریت میتوانست همافزایی (سینرژی) به دنبال داشته باشد. بخشی از این کسب و کارها در حوزه (primary activity) و بخشی در حوزه (supportive activity) تعریف میشد. این گونه فعالیتها موجب شد تا خبر فوری در سالهای تأسیس به عنوان سازمانی با گرایش کارآفرینانه (orientation) و به سه صفت رفتار نوآورانه (innovation) تمایل به پیشبینی و اقدام (proactiveness) به جای رویکرد انفعالی و تمایل به کنشهای جسورانه (risk taking) شناخته شود. مدل زنجیره (chain value) خبر فوری مجموعهای از نیازهای مرتبط را ارائه می کرد، ضمن آنکه به تور انداختن مخاطب در یکی از تورها به طور خودکار، او را به بقیه زنجیره رهنمون مینمود.
ناگفته نماند که زنجیره ارزش در هر مرحله از فعالیت نیازمند مداخلاتی است که به پویایی و خلق ارزش بیشتر کمک کند. از جمله این مداخلات، جز جز کردن (fragmentation) محتوا با گامهای پیوسته و منبسط (extension) است که به کمک خبرهای ارسالی از سوی انبوه خبرنگاران و نویسندگان عضو تحریری مرکزی صورت میگیرد. تجربه روزنامه چند میلیونی آساهی در ژاپن که گفته میشود از همکاری دهها هزار خبرنگار آموزش دیده و سازمان یافته مدد میگیرد، مؤید این ادعاست.خبر فوری با اتکا به این ظرفیت و تلاش برای همگرایی اتاق خبر (newsroom convergence)، محیطی را با حضور خبرنگاران و روزنامه نگاران جوان شهرستانی تشکیل داد تا این افراد درباره موضوعات مختلف بحث کرده و نقشهای گوناگونی را در تولید محتوا و برنامهریزی برای برودکستها ایفا کنند.
امید است «خبر فوری» در آستانه بلوغ، گامهایی بلند تر در عرصه در هم تنیدگی رسانه و فناوری، آمایش سرزمینی پیام و عدالت رسانه ای بردارد و به میانمایگی و استبداد مخاطب که آفت امروز شبکه های اجتماعی است، دچار نشود.