نحوه پیگیری اخبار روز جامعه توسط شهروندان: حذف روزنامه‌ها، شکست صداوسیما / فضای مجازی به رشد صعودی ادامه می‌دهد

جهت بررسی نحوه پیگیری اخبار روز جامعه توسط پاسخگویان در سوالی پرسیده شد «شما اخبار روز جامعه را بیشتر از چه طریقی پیگیری می کنید؟» پاسخگویان فقط می توانستند یک گزینه را انتخاب کنند.

۴۲.۱ درصد پاسخگویان در پاسخ به این سوال صداوسیما، ۴۱.۴ درصد فضای مجازی (رسانه‌های اجتماعی و سایت‌‌های خبری)، ۵.۱ درصد شبکه‌های ماهواره‌ای، ۲ درصد دوستان و آشنایان، ۰.۲ درصد روزنامه‌ها و ۶.۹ درصد سایر موارد را انتخاب کرده‌اند. ۲.۳ درصد نیز به این سوال پاسخ ندادند. مقایسه این نتایج با یافته‌های پیشین ایسپا نشان می‌دهد پیگیری اخبار روز از طریق صداوسیما در شهریورماه ۱۴۰۰ نسبت به اسفند ۱۳۹۷، ۱۵.۶ درصد کاهش یافته است. در مقابل استفاده از فضای مجازی به عنوان منبع کسب خبر در این بازه زمانی بیش از ۱۵ درصد افزایش یافته است.

نظرسنجی توسط ایسپا در روزهای ۲۱ تا ۲۵ شهریور ۱۴۰۰ در سطح ملی اجرا شده است. اطلاعات این نظرسنجی با رعایت اصول علمی و با در نظرگرفتن جمعیت بالای ۱۸ سال کل کشور (مناطق شهری و روستایی) با تعداد نمونه ۱۵۸۱ نفر به شیوه مصاحبه تلفنی گردآوری شده است.

براساس نتایج این نظرسنجی، روزنامه‌ها تقریبا به‌طور کامل از گردونه اثرگذاری رسانه‌ای حذف شده‌اند و این درحالیست که وزارت ارشاد هنوز با یارانه‌ها، از بقای آنها حمایت می‌کند.

به عقیده منتقدان، رانت ناشی از توزیع یارانه‌های مطبوعاتی اگر به استارتاپهای نوین رسانه‌ای تعلق گیرد، تحولی جدی در مسیر اطلاع‌رسانی رقم‌خواهد خورد.

همچنین براساس نتایج این پژوهش، در سه سال اخیر، صداوسیما با ریزش شدید مخاطب روبرو بوده است. کیفیت پایین برنامه‌ها، جهت‌گیری‌های سیاسی غیرحرفه‌ای و هزینه‌های سرسام‌آور تولید محتوا در رسانه ملی، عرصه اثرگذاری رادیویی و تلویزیونی را در اختیار شبکه‌های ماهواره‌ای و بسترهای اینترنتی تولید و توزیع محتوای ویدئویی قرار داده است.

این نظرسنجی نشان می‌دهد، زنان (۴۸.۴ درصد) ‌بیشتر از مردان (۳۷.۸ درصد) از صداوسیما و مردان (۴۷.۲ درصد) بیشتر از زنان (۳۷.۳ درصد) از فضای مجازی به عنوان منبع کسب خبر استفاده می‌کنند.

بر اساس نتایج این نظرسنجی تفاوت بارزی در نحوه پیگیری اخبار در میان گروه‌های سنی مشاهده می‌شود. ۷۰.۱ درصد افراد ۵۰ سال به بالا گفته‌اند اخبار روز را بیشتر از طریق صداوسیما دنبال می‌کنند. این میزان در گروه سنی ۳۰ تا ۴۹ سال ۳۸.۵ درصد و در گروه سنی ۱۸ تا ۲۹ سال تنها ۲۳.۹ درصد است. در مقابل ۶۴.۸ درصد شهروندانِ گروه سنی ۱۸ تا ۲۹ سال گفته‌اند فضای مجازی مهم‌ترین منبع آن‌ها برای کسب اخبار است. این میزان در گروه سنی ۳۰ تا ۴۹ سال ۴۶.۵ درصد و در گروه سنی ۵۰ سال به بالا تنها ۱۳.۲ درصد است.

۴۷.۵ درصد افراد متأهل و ۲۴.۹ درصد افراد مجرد صداوسیما را به عنوان مهم‌ترین منبع کسب خبر خود اعلام کرده‌اند.

۶۱.۸ درصد کسانی که تحصیلات زیر دیپلم دارند اخبار را بیشتر از طریق صداوسیما دنبال می‌کنند. این میزان در بین افراد دارای تحصیلات دیپلم ۴۲.۲ درصد و در بین افراد با تحصیلات دانشگاهی ۲۸.۳ درصد است. در مقابل ۶۰.۵ درصد افراد دارای تحصیلات دانشگاهی، ۴۲.۵ درصد از افراد دارای دیپلم و ۲۰.۳ درصد افراد با تحصیلات زیردیپلم برای کسب اخبار روز بیشتر به فضای مجازی مراجعه می‌کنند.

یافته‌های این نظرسنجی نشان می‌دهد مرجعیت صداوسیما به عنوان مهم‌ترین منبع کسب اخبار با افزایش هزینه سرانه خانوار کاهش می‌یابد. در حالی که ۵۵.۶ درصد از کسانی که گفته‌اند سرانه هزینه خانوار آن‌ها کمتر از یک میلیون تومان است، گزینه صداوسیما را انتخاب کرده‌اند، این میزان در بین اعضای خانوارهای با سرانه هزینه سه میلیون تومان و بیشتر ۳۱.۳ درصد است. در عوض مراجعه به فضای مجازی به عنوان مهم‌ترین منبع کسب اخبار با افزایش سرانه هزینه خانوار بیشتر می‌شود. ۵۱.۵ درصد اعضای خانوارهای با سرانه هزینه ۳ میلیون تومان یا بیشتر و تنها ۲۹.۶ درصد اعضای خانوارهای با سرانه هزینه کمتر از یک میلیون تومان گزینه فضای مجازی را انتخاب کرده‌اند.

۵۸.۷ درصد ساکنان روستاها گفته‌اند برای آگاهی از اخبار روز بیشتر به صداوسیما مراجعه می‌کنند. این میزان در شهرهای مرکز استان ۳۷.۹ درصد و در سایر شهرها ۳۷.۴ درصد است. مراجعه به فضای مجازی به عنوان منبع کسب اخبار روز در روستاها ۲۶.۴ درصد، در شهرهای مرکز استان ۴۷.۵ درصد و در سایر شهرها ۴۸.۲ درصد بوده است.

این نظرسنجی ۲۱ تا ۲۵ شهریور ۱۴۰۰ در سطح ملی اجرا شده است. اطلاعات نظرسنجی با در نظرگرفتن جمعیت بالای ۱۸ سال کشور با نمونه ۱۵۸۱ نفر به شیوه تلفنی گردآوری شده است.

شما از چه طریقی از خبرهای روز مطلع می‌شوید؟ در ادامه کامنت بگذارید.

66