فردا عباس کیارستمی 77 ساله می‌شد

امروز اولین تولد عباس کیارستمی است، بدون حضور او. یعنی دنیای هنر ایران، تولد فیلمساز، عکاس، نقاش و ادیب طراز اول خود را بعد از 76 سال بدون حضور او جشن خواهد گرفت. و همان حکایت همیشگی. قصه ما انسان های معاصر، قصه ماندن نیست، قصه رفت و آمد است، که خاصیت زمانه است.
سال گذشته حوالی همین روزها، تازه خبر مهاجرتش به پاریس برای پیگیری درمان در خبرگزاری‌ها منتشر شده بود که بار دیگر تیتر اول روزنامه‌ها شد. خبر کوتاه بود. عباس کیارستمی بعد از تحمل یک دوره درمان درگذشت.
بدون شک کیارستمی یکی از سرشناس ترین فیلمسازان ایرانی در جهان است. او خیلی سال پیش جایزه معتبر نخل طلای کن را دریافت کرده بود و سال گذشته از طرف مدیران آکادمی اسکار به عنوان داور دعوت شده بود اما دعوت حق را پیش از آن لبیک گفت.
هنرمند فقید کشورمان و کارگران «خانه دوست کجاست» علاوه بر فیلمسازی که توفیقات بسیاری در آن داشت، در شئون دیگر هنر از جمله عکاسی و نقاشی نیز تبحر خاصی کسب کرده بود، تا آنجا که برخی عکس‌های او همواره به عنوان مرجعِ نوعی تکنیک در عکاسی مورد بحث بسیاری از بزرگان عرصه عکس قرار گرفته است.
اما این نوشتار اختصاص به تبحر این فیلمساز فقید سینما درباره عکاسی ندارد. بلکه می‌خواهیم به ارتباط کیارستمی با ادبیات خاصه حضرت حافظ بپردازیم.
شأنی که همواره تحت تاثیر قدرت فیلمسازی او قرار گرفت و کمتر برای علاقه مندان ادبیات و هنر هفتم کنکاش شد.
به گزارش ایرنا، البته قلم فرسایی و کار ذوقی کیارستمی بر دیوان حافظ به سال‌های پیش باز می‌گردد و زمانی که شرح بر حافظ تحت عنوان «حافظ به روایت کیارستمی» منتشر شد، جنجالی به پا کرد و اهالی فرهنگ وهنر هر کدام موضعی خاص درباره این اقدام گرفتند.
نکته جالب این اتفاق حمایت بهاءالدین خرمشاهی از او بود. خرمشاهی یکی از حافظ شناسان متبحری است که به قول خود روی حافظ غیرت دارد.
وی در مقدمه ای برای کتاب کیارستمی نوشت: «بنده دست کم 200 بار حافظ را خوانده ام ولی این بار جداسازی، فاصله گذاری و قاب گیری و برجسته سازی شما بر عادت و انس 50 ساله من با شعار حافظ، غلبه کرد.»
البته منتقدان نه تنها با مقدمه این حافظ پژوه کهنه کار قانع نشدند بلکه تیغ انتقادات خود را به سمت خرمشاهی بردند و گفتند که او در برابر شهرت کیارستمی مرعوب شده که چنین مقدمه تحسین برانگیزی برای وی نوشته است.
اما داستان روایت کیارستمی بر حافظ به این جا هم ختم نشد و در میان اظهارنظرهای موافق و مخالف، این بار آیدین آغداشلو بود که به حمایت از فیلمساز برجسته کشورش پرداخت و گفت: «عباس کیارستمی دیوان حافظ شیراز ی را ورق شده و هر مصراعی را که دوست داشته تقطیع کرده و در یک صفحه آورده است - و همین. الباقی هم پیله کردن به اوست و تعصب ورزیدن.»
با این حال جدای از هر اعتقاد و شیوه دیدی که کیارستمی درباره حافظ داشته شرح او به نابغه غزل ایران یک پیام بسیار مهم داشت و آن اینکه فیلمسازان برجسته دنیا همواره ارتباط تنگناتنگی با ادبیات کشور خود و حتی ادبیات جهان داشته اند.
تیر ماه را باید ماه عباس کیارستمی دانست. ماهی که آغاز و پایان این فیلمساز فقید در آن رقم خورده است. فردا یکم تیر ماه تولد اوست. او که برخلاف برنامه ریزی‌های انسانی تسلیم قضای سرنوشت شده بود و از دیار غربت به دیار باقی شتافت.

34