کبوتر خانه‌های دیدنی اصفهان!

در قرون ۱۶ و ۱۷ به خصوص در دوران سلطنت صفوی، مردم ایران کبوترخانه‌های زیادی می‌ساختند. کود کبوتر بهترین کود برای محصولاتی مثل طالبی بود که صفویان علاقه زیادی به آن داشتند. برج‌های کبوترخانه با هدف جذب کبوتر‌ها ساخته می‌شد تا بتوانند در آن‌ها لانه بسازند و کودشان برداشت شود.

این برج‌ها با آجر ساخته می‌شدند و با گچ و آهک روی هم قرار می‌گرفتند و جزء بهترین کبوترخانه‌هایی بودند که در سراسر جهان ساخته می‌شدند. در نقطه اوج کبوترخانه‌ها، اصفهان حدود ۳۰۰۰ برج کبوترخانه داشت. امروزه حدود ۳۰۰ کبوترخانه در حومه شهر باقی مانده که نیاز به تعمیر دارند. کود‌ها و موادشیمیایی مدرن باعث شده این ساختمان‌های باشکوه بلااستفاده شوند و بدون نگهداری رو به ویرانی روند.

کبوترخانه‌ها معمولا استوانه‌ای شکل هستند و از آجرهای خشتی خام، گچ و آهک ساخته می‌شوند. قطر آن‌ها از ۱۰ تا ۲۲ متر متغیر است و ارتفاعشان به ۱۸ متر یا بیشتر می‌رسد و می‌توانند تا ۱۴۰۰۰ کبوتر را در خود جای دهند.

از آنجا که بسیاری از حیوانات کبوتر‌ها را شکار می‌کنند، این برج‌ها به شکل یک قلعه غیرقابل نفوذ ساخته می‌شدند که کبوتر‌ها را از شکارچیان حفظ می‌کردند. اندازه کوچک ورودی‌ها مانع ورود پرندگان بزرگی مثل شاهین، جغد، کلاغ و ... به داخل کبوترخانه می‌شد.

فضای داخلی طرح شطرنجی دارد که به شکل یکنواخت تمام دیوار‌ها را پوشانده و کبوتران می‌توانند در آن‌ها لانه بسازند. لانه‌ها تقریبا ۲۰ در ۲۰ در ۲۸ سانتیمتر هستند. دیوار‌ها به سمت داخل شیب دارند که اجازه می‌دهد فضولات کبوتر‌ها مستقیما در گودال جمع آوری مرکزی بیفتد که کف کبوترخانه قرار دارد. درهای برج هم سالی یکبار باز شده و کود‌ها برداشت می‌شدند.

1980