نخستین جانوران کیسه‌ دار تغییرژن داده شد

استفاده از روش کریسپر همیشه جنجال‌ برانگیزتر بوده است

اما تاکنون به‌رغم تلاش‌های دانشمندان در ۲۵ سال گذشته و تا پیش از آزمایش‌های پژوهشگران ژاپنی موسسه «رایکن»، این نتایج هرگز روی حیوانات کیسه‌دارِ خانواده پستانداران شامل اپاسوم‌ها، کانگوروها و خرس‌های کوالا تکرار نشده بود زیرا آن‌ها در شرایط آزمایشگاهی دارای بیولوژی خاص و نسبتا نادری هستند.

جان وَندِبرگ، متخصص ژنتیک در دانشگاه تگزاس در ریوگرانده، به نشریه فناوری دانشگاه «ام‌آی‌تی» گفت: «این دستاوردی است که فکر نمی‌کردم در مدت‌زمان زندگی من رخ دهد.»

این پژوهش جدید می‌تواند به دانشمندان کمک کند درک بهتری از بیولوژی کیسه‌داران از جمله کیسه‌هایی که برخی از آن‌ها بچه‌‌هایشان را در آن حمل می‌‌کنند و نیز بینش بیشتری در مورد سلامت انسان به دست آورند. اپاسوم‌ها می‌توانند به بیماری‌های انسان مثل ملانوما دچار شوند و نسبت به انسان دارای انواع بیشتری سلول‌های ایمنی‌اند که جای پژوهش بیشتری دارد.

دستیابی به این نتیجه اما آسان نبود

پژوهشگران در قرار دادن ژن کریسپر داخل سلول‌های اپاسوم بدون آنکه به جنین‌‌های آن‌ها لطمه بزنند و نیز همگام‌سازی دقیق این روند با دشواری‌های بسیاری رو‌به‌رو بودند. نهایتا متوجه شدند می‌توانند با کنترل نور در داخل آزمایشگاه بهترین برنامه زمانی را برای تولید مثل اپاسوم‌ها فراهم کنند. آن‌‌ها همچنین برای عبور از غشای سلولی از ابزاری مته‌مانند موسوم به «پیزوالکتریک» با بار الکتریکی استفاده کردند.

کریسپر که مخفف «کلاستِرد رگولِیتوُری اینتر اِسپِیسد شورت پالیندروُمیک ریپیت» است، فناوری قیچی مانندی است که از پروتئین‌های قابل دستکاری استفاده می‌‌کند. دانشمندان می‌‌توانند این پروتئین‌ها را به شکلی برنامه‌‌ریزی کنند که به بخش خاصی از «دی‌‌ان‌ای» سلول چسبیده و آن را قطع کند. این حرکت اغلب پس از التیام «دی‌ان‌ای» موجب جهش‌هایی می‌‌شود که ژن مورد نظر را از کار می‌اندازد.

در این مورد، کارشناسان توانستند ثابت کنند آزمایش‌هایشان با فلج کردن ژن حاوی کد تولید رنگدانه‌های پوستی و تولید بچه‌‌اپاسوم‌هایی که در بینشان یک زال (آلبینو) هم وجود داشت، موفق بوده است.

هرچند بیولوژیست‌ها آزمایش دانشمندان ژاپنی را تحسین کردند اما دیگر موارد استفاده از روش کریسپر به مراتب جنجال‌برانگیزتر بوده است. در همین ارتباط، «هی جیانکویی» دانشمند چینی، به دلیل استفاده از این فناوری برای تغییر جنین انسان به سه سال حبس محکوم شد.

منبع: تابناک باتو

68