توصیههای یک جامعهشناس به کاندیداها برای مناظرههای انتخاباتی/ اعتماد مردم را به بازی نگیرید
مناظرههای انتخاباتی چند دورهای است که باب و با استقبال خوب مردم هم مواجهه شدهاند. به همین بهانه با یک جامعهشناس به گفتوگو نشستیم و از تاثیرات این مناظرهها روی اذهان عمومی جویا شدیم.
به گزارش خبرفوری ، هر کاندیدا شش دقیقه فرصت دارد که به سوال مجری پاسخ دهد، بعد از آن دو دقیقه به دیگر کاندیدا فرصت داده میشود تا پاسخ را نقد کنند. پس از نقد دیگر کاندیدا، فردی که در ابتدا از او سوال پرسیده شده بود در مدت زمان پنج دقیقه باید از اظهاراتش دفاع کند. این خلاصه اتفاقی است که در دوران مناظرههای این دوره رخ میدهد. بعضی معتقدند که مدت زمان پاسخگویی استاندارد نیست، بعضی از لحن کاندیدا شکایت میکنند و بعضی دیگر معتقدند که سوالات مطرح شده نمیتواند نظر افراد را به کاندیدایی معطوف کند. دکتر حمیدرضا ایمانی اما معتقد است که این مناظرهها تاثیر عمیقتری در روحیه جامعه دارد.
از دروغ تا واقعیت وعدهها
کاندیداها این روزها رقابت عظیمی با یکدیگر دارند تا از قافله وعده دادن به مردم عقب نمانند. این اتفاق اگر چه جنبه تبلیغاتی دارد اما تاثیرات فراوانی در جامعه دارد، به گفته حمیدرضا ایمانی، مهمترین رکنی که باید در مناظرهها به آن توجه شود بحث اعتماد است. «مهمترین سرمایه اجتماعی در عصر امروز مبحث اعتماد است. کاندیداها باید توجه کنند که در برنامههای مناظره تا حد ممکن وعدهای ندهند یا حرفی نزنند که نتوانند به آن عمل کنند و به همین واسطه اعتماد مردم را هم از دست بدهند، از طرف دیگر این از بین بردن رفتن اعتماد، رفته رفته در باقی ساختارهای جامعه هم نفوذ میکند و آنها را نسبت به سایر مسائل هم بیاعتماد نگه میدارد. باید توجه کنیم که اگر اعتماد جامعه به بزرگان مملکت از بین برود تبعاتی دارد که هرگز نمیتوان آن را جبران کرد؛ تبعاتی نظیر بیاعتنایی به شیوه اداره کشور و زیرساختهای جامعه که این خود اتفاق جبران ناپذیری است.»
ادبیات شفاهی در بحث انتخابات همیشه جلوتر است
عضو انجمن جامعه شناسان ایران با اشره اینکه ادبیات شفاهی در جامعه ما جلوتر از ادبیات مکتوب است ادامه داد: «افراد به برنامهها و مطالباتی که میشنوند اهمیت زیادی میدهند، ما کمتر میبینیم که فردی برنامه خودش را به صورت مدون و مکتوب ارائه کند و همین باعث میشود که برنامههایی نظیر مناظرههای تلویزیونی دارای مخاطبان زیادی باشد.»
شیوه صحیح تفکر انتقادی باید به لحن نامزدها منتقل شود
این جامعهشناس درباره نوع لحن و بیان کاندیدا توضیح میدهد: «وقتی صحبت به مقولهای مانند انتخابات کشیده میشود، احتمال اختلاف نظر بین نامزدها هم زیاد میشود. در استفاده از لفظ و بین انتقادی باید ساختارهای جامعه را در نظر بگیریم. اخلاق در جامعه ما اهمیت زیادی دارد، ادب، نزاکت، پاکیزه صحبت کردن، آیین جوانمردی همه و همه از زیرمجموعههای اخلاق عمومی در جامعه ما هستند. قطعا نامزدی که به او تریبون داده میشود باید باتوجه به همین زیرمجموعهها انتقاد کند و با استفاده از همین شیوه دست به انتقاد بزند.» وی با اشاره به الگو بودن این کاندیدا اشاره کرد؛ « 6 نفر برگزیده مردم و مسئولین هستند، عالیترین مقام کشور هستند، این افراد باید توجه کنند که رفتارشان زیر ذره بین عامه مردم است و اگر با بیان ناشایستی دست به انتقاد از یکدیگر بزنند باعث ایجاد ناهنجاری در طبقات پایین جامعه میشود این درست نیست که هر فرد با ادبیات خودش، رقیبش را مورد مواخذه قرار دهد و با تندی او را نقد کند».
الگوهای جامعه پای میز مناظره
وی همچنین روش درست انتقاد را طمانینه، الفاظ پسندیده، دوری از هیجان زدگی و پرخاشگری دانست و اشاره کرد؛ انتقاد روش خودش را دارد و باید به آن توجه داشت. روش درست انتقاد در مناظره میتواند به دیگر ساختارهای جامعه هم وارد شود و الگویی برای سایر اقشار جامعه هم باشد.
از کلی گویی بپرهیزند
دکتر حمیدرضا ایمانی همچنین درباره نحوه پاسخ دادن نامزدهای انتخاباتی توضیح داد: کلی گویی راه به جایی نمی برد، باید تعدد موضوعات سوالات مطرح شده زیاد باشند و هر نامزد با جزییات از برنامههای خودش یاد کند.
18