«مدرسه تابستانه چین»؛ ابتکار ایرانی برای تقویت "چین شناسی"

چین، کشوری با سیاست ها و مواضع روشن در خصوص تحولات جهانی مبنی بر تلاش برای استقرار صلح جهانی و پایان درگیری ها از طریق گفتگو و راه حل های سیاسی و اعتقاد عمیق آن بر مناسبات عادلانه، توسعه و پیشرفت مشترک برای همه جوامع و سرنوشت مشترک برای همه بشریت، و کشوری که با عملگرایی و بنا بر شواهد عینی به پیشرفت هایی خیره کننده در حوزه های توسعه فناوری ، صنعتی، اقتصادی، علمی و ... دست یافته است، امروز به یک الگو و مسیری روشن، توجه بسیاری از ملت های جهان به خود جلب کرده است.

در کنار توجه دولت های کشورهای مختلف به چین و تلاش آنها برای گسترش مناسبات همه جانبه با این کشور، نهادهای مختلف غیردولتی کشورها اعم از علمی، پژوهشی، دانشگاهی، فرهنگی و مدنی نیز پا به پای دولت ها فعال شده و تلاش می کنند تا با معرفی ظرفیت ها و چهره واقعی چین به مردمان خود و ارائه تصویری واضح و شفاف از حقایق این کشور، راه برای برای گسترش و تعمیق هر بیشتر و سریع تر مناسبات همه جانبه با چین هموارتر کنند.

در بین این کشورها، شاید بتوان ایران را یکی از کشورهای پیش تاز در حوزه فعالیت نهادهای غیردولتی این کشور برای کمک به توسعه مناسبات و تقویت پل های دوستی با چین دانست. علی محمد سابقی رایزن فرهنگی پیشین ایران در چین و برنده جایزه بین المللی “سفیر دوستی ۲۰۲۵” پکن و دریافت لوح تقدیر و “تندیس ارکیده” به عنوان نماد سفیر دوستی، معتقد است مردم ایران و چین که در طول تاریخ و روابط دیرینه خود، همواره همکاری نزدیک و شناخت خوبی نسبت به یکدیگر داشتند، اما این شناخت در یکی دو قرن اخیر و به دلیل مداخله غربی های برای ایجاد فضای چین هراسی در ایران و شاید هم ایجاد فضای ایران هراسی در چین، کاهش یافته و تا زمانی که مردم دو کشور دوباره به سطح مطلوب شناخت و درک واقعی از یکدیگر نرسند، نمی توان انتظار جهش در مناسبات طرفین داشت.

سابقی بر این باور است که فعال شدن نهادهای غیردولتی برای ترمیم و جبران کاستی های ایجاد شده در شناخت مردم دو کشور نسبت به یکدیگر، می تواند یکی از موثرترین کارها برای اعتماد سازی متقابل و احیای مناسبات تاریخی و تمدنی بین دو ملت ایران و چین باشد و هر چه شناخت متقابل بین دو ملت تقویت شود، کار دولت های برای گسترش مناسبات همه جانبه به مراتب آسان تر خواهد شد. این چهره فرهنگی ایران و کارشناس حوزه چین همچنین خواستار حمایت دولت های دو کشور از این گونه ابتکارهای غیردولتی شد.

به همین منظور، از دو سال پیش، ابتکاری کاربردی و جالب به نام "مدرسه تابستانه چین" به عنوان یک کارگاه آموزشی با امکان حضور علاقمندان هم به صورت حضوری و هم مجازی (آنلاین) در ایران آغاز شد و دوره سوم این "مدرسه تابستانه"، از 25 مرداد تا 5 شهریور امسال  و البته با سطح بسیار بالاتر و با محتوایی به مراتب غنی تر از دو سال گذشته درحال برگزاری است و امسال نزدیک به یک هزار نفر از علاقمندان برای شرکت در کارگاه ثبت نام کرده اند.

حضور بزرگان حوزه دیپلماسی، فرهنگ و دانشگاه به عنوان استاتید و سخنرانان سومین دوره این مدرسه تابستانه، حکایت از موفقیت و استقبال از این رویداد دارد؛ رویدادی که به ابتکار اندیشکده مطالعات راهبردی ایران و چین  و با همکاری نهادهای پژوهشی، مدنی، علمی و آکادمیک برگزار می شود و شخصیت هایی چون  وزاری سابق، سفرا و روسای پیشین نمایندگی های مختلف ایران در چین، اساتید صاحب نام  دانشگاهی، تجار بخش خصوصی و کارشناسان حوزه چین در این مدرسه تابستانه پای کار آمده اند تا موجی تازه از چین شناسی واقعی در ایران و به ویژه در میان قشر جوان و دانشگاهی کشور ایجاد کنند.

حضور چهرهای شاخص و محبوب نظیر محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه پیشین و معاون سابق رئیس جمهوری ایران، علاءالدین بروجردی رئیس انجمن دوستی ایران و چین، فریدون وردی نژاد سفیر پیشین ایران در چین و دبیرکل اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی تهران، علی محمد سابقی رایزن فرهنگی پیشین ایران در چین، دکتر حامد وفایی رئیس گروه زبان چینی دانشگاه تهران، دکتر حسین قاهری رئیس اندیشکده مطالعات راهبردی ایران و چین، یحیی آل اسحاق وزیر پیشین بازرگانی ایران و ... حکایت از وزن، اعتبار و جایگاه بالای این مدرسه تابستانه دارد و مقبولیت و محبوبیت این افراد در میان اقشار مختلف مردم ایران، می تواند نقش بسزایی در تقویت اعتماد عمومی جامعه ایران به چین و در نتیجه سهم مهمی در تقویت مناسبات دوستانه و راهبردی دو کشور داشته باشد.

ابتکار تاسیس "مدرسه تابستانه چین" در ایران، یک پیام مهم دارد: نوع نگاه مردم ایران به چین، درحال تحول است و مردم امروز به درک و شناخت بهتر و عمیق تری نسبت به چین دست یافته اند و نهادهایی مثل انجمن دوستی ایران و چین و مدرسه تابستانه چین از ظرفیت های خوبی برای پیشبرد این روند برخوردارند.

به گفته دکتر حسین قاهری رئیس اندیشکده مطالعات راهبردی ایران و چین، مدرسه تابستانه چین، صرفاً یک برنامه آموزشی نیست؛ بلکه گامی در جهت ساختن آینده‌ای است که در آن، ایران و چین به‌عنوان شرکای راهبردی، در کنار یکدیگر به خلق فرصت‌های جدید برای توسعه، امنیت، و پیشرفت منطقه‌ای و جهانی کمک کنند. این رویداد، بستری برای هم‌افزایی میان نخبگان، سیاست‌گذاران و فعالان حوزه‌های مختلف است تا با شناخت دقیق‌تر از ظرفیت‌های دو کشور، مسیر پروژه‌های مشترک را هموار کنند.

دکتر قاهری ضمن تاکید بر نقش چین در شکل‌گیری نظم نوین جهانی، بر این باور است که «چین با اقتصاد پویا، پیشرفت‌های فناورانه و ابتکاراتی مانند پروژه "کمربند و راه"، نه‌تنها شریک استراتژیک ایران است، بلکه الگویی ارزشمند برای مطالعه در عرصه‌های مختلف محسوب می‌شود. با این حال در برخی مقاطع، ظرفیت‌های همکاری با چین به اندازه‌ای که شایسته جایگاه دو کشور است، مورد توجه قرار نگرفته است.»

ریحانه منافی دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد رشته "مطالعات چین" در دانشگاه مطالعات خارجی پکن نیز معتقد است که برگزاری این کارگاه آموزشی در ایران، ابتکار و اقدامی ارزشمند است که نیاز به حمایت بیشتر هم از سوی دولت های ایران و چین دارد و ادامه و استمرار این گونه فعالیت ها می تواند غبار چین هراسی را که در طول سالیان و دهه های گذشته توسط تبلیغات غیرواقعی دولت ها و رسانه های غربی و چین ستیز در بخش هایی از جامعه ایران نشسته است، از بین ببرد و دو ملت را بار دیگر به اوج همکارهای های تمدنی و تاریخی خود بازگرداند.

ریحانه پیشنهاد داد که اندیشکده ها و نهادهای غیردولتی چین نیز شاید بتوانند با برداشتن گام های مشابه در چارجوب قوانین و مقررات این کشور، ابتکار طرف ایرانی برای تقویت پل های دوستی را تکمیل کنند و دو طرف با برداشتن گام های هم راستا و مکمل، قطار دوستی راهبردی و اعتماد و درک متقابل مردم دو تمدن بزرگ را روی ریل پر سرعت سوار کنند.