چرا ساخت واکسن و دارو برای ویروس‌ها سخت‌تر است؟

دبیر انجمن ویروس‌شناسی ایران گفت: ویروس‌ها کوچکترین میکرو ارگانیسم‌های پاتوژنِ شناخته شده هستند. ما با میکرو ارگانیسم‌هایی مواجه هستیم که سالیان سال در بحث زنده بودن آنها تردیدهایی وجود داشته است یعنی نمی‌دانستیم که آنها واقعا زنده هستند یا ذرات غیرفعال هستند.

وی افزود: گذشت زمان به ما ثابت کرد که ویروس‌ها علی‌رغم اینکه خیلی از ویژگی‌های حیاتی موجوداتی مثل باکتری‌ها، انگل‌ها و قارچ‌ها را ندارند به واسطه انتخاب طبیعی‌یی که می‌توانند کسب کنند و امروز هم شاهد آن هستیم با موجوداتی طرف هستیم که میلیون‌ها سال تجربه زندگی دارند و از این تجارب بزرگ زندگی خودشان برای هوشمند کردن خودشان استفاده می‌کنند.

قائمی ادامه داد: شاید بعدا به این نتیجه برسیم که در پشت صحنه ویروس‌هایی مثل کرونا، اچ‌آی‌وی و آنفولانزا یک هوشمندی نهفته است که می‌تواند بشری را که روی زمین فرمانروایی می‌کند به چالش بکشد و امروزه داریم می‌بینیم که قابلیت حیاتی این موجودات بر آن کفه غیر زنده آنها که همیشه مورد چالش بوده غلبه کرده است.

دانشیار انستیتو پاستور ایران در رادیو گفت‌وگو اظهار داشت: ویروس‌ها خیلی ساده هستند. از یک ماده ژنتیکی و پروتئین‌هایی که آن را احاطه کردند تشکیل شدند و حتما این موجودات برای رشد و تکثیر خود نیازمندند که درون سلول‌ها وجود داشته باشند و مانند یک انگل اجباری درون سلولی از سلول‌های ما بهره ببرند.

وی بیان کرد: یکی از مشکلاتی که وجود دارد این است که نقاط اشتراک این موجودات با میزبانانشان بسیار زیاد است. معضلی که باعث می‌شود طراحی واکسن و دارو نسبت به سایر میکروارگانیزم های بیماری‌زایی که می‌شناسیم سخت‌تر باشد.

قائمی معتقد است: ادامه روند عفونت‌زایی ویروس‌ها به این صورت که در جوامع انسانی باقی بمانند باعث تکامل و قوی شدن آنها می‌شود چون میزبانان خود را بیشتر می‌شناسند و به دنبال راه کارهایی هستند که از سیستم ایمنی میزبان خود گریز پیدا کنند. هر چقدر بشر بتواند با ویروس‌ها مقابله به مثل کند ویروس ها می‌توانند راه‌کارهایی برای فرار از آنها پیدا کنند. به طور کلی نقاطی که در ویروس‌ها بتوانیم برای آنها دارو طراحی کنیم خیلی محدود است. لذا بشر اگر واقعا می‌خواهد که در مقابل چنین ویروس‌هایی مقابله به مثل کند باید علم خود را ارتقا دهد.

دبیر انجمن ویروس‌شناسی ایران در پایان یادآور شد: اندازه ویروسی مثل کرونا 100 نانو متر است یعنی از باکتری‌هایی که ما به عنوان موجودات ریز می‌شناسیم صدها مرتبه و از سلول‌های ما هزاران مرتبه کوچکتر است؛ به همین جهت تقریبا می‌توانیم بگوییم که سادگی ویروس‌ها مثال زدنی است.

منبع: رادیو گفت‌وگو

70