راز عادت های ماهانه نامنظم و راهکار های پیش رو
نظم در دوران قاعدگی مقولهای است که به جرات میتوان گفت در سلامت جنسی بویژه در دوران باروری نقش بسیار مهمی دارد.
منظور از نظم، نداشتن خونریزی غیرطبیعی است البته خونریزی غیرطبیعی در هر سنی ممکن است دیده شود.
با این وجود این نوع خونریزیها در زمانهای خاصی از زندگی زنان بویژه در سالهای اول شروع پریود، حوالی 35 سالگی که پریودها کوتاهتر میشوند و نیز با نزدیکشدن به سنین یائسگی، شیوع بیشتری دارند. همچنین گاهی پریود اصلا اتفاق نمیافتد یا خونریزی خفیفتر یا شدیدتر میشود.
خونریزی غیرطبیعی رحم به خونریزیهایی گفته میشود که از حالت نرمال سیکل قاعدگی خارج شوند. چرخه طبیعی قاعدگی در افراد مختلف متفاوت است و میتواند فواصل نرمال یعنی بین 24 تا 35 روزه داشته باشد. به علاوه حجم خونریزی دوران قاعدگی نیز بین 10 تا 80 سیسی متغیر است.
مدت خونریزی قاعدگی طبیعی هم در افراد مختلف بین 4 تا 8 روز متفاوت است و اگر به هر دلیل سیکل قاعدگی فردی خارج از قواعد فوق باشد خونریزی غیر طبیعی رحمی اطلاق میشود.
به هم ریختن سیکل طبیعی قاعدگی
سیکل قاعدگی به صورت طبیعی در دو سر طیف یعنی در سالهای شروع اولین سیکلهای قاعدگی و در سنین نزدیک یائسگی ممکن است در محدوده طبیعی نباشد.
در یک سال اول شروع قاعدگی و سنین بلوغ به علت تخمکگذاری نامنظم،احتمال سیکلهای با فواصل نامنظم و خونریزی نامنظم بیشتر است و در سنین قبل از یائسگی نیز همین طور میتواند باشد.
تشخیص موارد طبیعی و غیرطبیعی خونریزی قاعدگی در تمام سنین بسیار با اهمیت است و نمیتوان صرف مرتبط کردن آن به وضعیت بلوغ یا یائسگی بیمار را بدون بررسی رها کرد.
عادت ماهانه غیر طبیعی به چه چیز اطلاق می شود؟
فاصله بین دو پریود تغییر کند
حجم خونریزی تغییر کند؛ کم یا زیاد شود
طول مدت زمان پریود مرتب تغییر کند
چرا خونریزی غیرطبیعی؟
خونریزیهای غیرطبیعی سنین بارداری هم زیاد اتفاق میافتد. در سنین باروری علل متعددی از جمله خونریزیهای مرتبط با بارداری، مصرف داروهای هورمونی از جمله قرصهای جلوگیری از بارداری و قرصهای اورژانسی میتواند منجر به خونریزیهای غیرطبیعی شود .استفاده از دستگاه جلوگیری از بارداری -IUD- هم چنین عواقبی دارد.
علل هورمونی مانند به هم خوردگی تعادل استروژن و پروژسترون، هورمونهای مردانه، هورمون پرولاکتین، اختلالات تخمکگذاری، فیبرومها، پولیپ اندومتر، زخم دهانه رحم، اختلالات انعقادی، بیماریهای عفونی و تغییرات پیش بدخیمی یا بدخیمی، ورزش بیش از اندازه، سندرم تخمدان پلی کیستیک، بارداری یا شیر دهی، استرس، کم کاری تیروئدی یا پرکاری تیروئید، ضخامت یا پولیپ رحم هم میتواند با علایم خونریزی غیرطبیعی و نامنظم رحمی همراه باشد. علت نادر تر خونریزی غیر طبیعی می تواند زخم شدن غشای داخلی رحم یا «سندرم آشرمن» باشد. ناگفته نماند لکهبینی یا ترشحات قهوهای رنگ در فواصل قاعدگی و خونریزی یا لکهبینی بعد از نزدیکی از جمله علایمی است که نیاز به بررسی دقیق دارد.
خونریزی غیرطبیعی دوران نوجوانی
طی دو سال اول بعد از شروع خونریزی قاعدگی، بیشتر دورهها بدون تخمکگذاری است که در محدوده 21 تا 24 روز رخ میدهد. در واقع، انتقال از سیکلهای فاقد تخمکگذاری به سیکلهای همراه با تخمکگذاری طی چند سال پس از شروع قاعدگی اتفاق میافتد. از آنجا که روند تکاملی باید کامل شود شخص ممکن است بعد از خونریزی اول چند ماه قاعدگی نداشته باشد و سپس دوباره خونریزی قاعدگی از سر گرفته شود.
در مورد خونریزیهای غیرطبیعی دوران نوجوانی باید علاوه بر شرح حال دقیق معاینه فیزیکی دقیق از نظر نشانههای بلوغ و اختلالات هورمونی صورت گیرد. اختلالات هورمونی از جمله اختلالات تیروییدی، اختلالات انعقادی، ناهنجاریهای سیستم تناسلی، تودههای لگنی، کیستها، اختلالات تخمکگذاری، حاملگی، بعضی از عفونتهای سیستم تناسلی و... میتوانند از علل خونریزی غیرطبیعی رحمی باشند.
خونریزی غیرطبیعی ناشی از فیبرومهای رحمی
انواع کیست های تخمدانی اعم از خوشخیم یا بدخیم و اندومترویوز میتواند باعث اختلال در سیکل قاعدگی شود. همچنین یکی از علل شایع خونریزی غیرطبیعی در زنان فیبرومها یا میومها هستند.
فیبروم شایعترین تومور خوشخیم رحمی و معمولا بدون علامت است. فیبروم با توجه به محل رشد آن روی رحم، داخل عضله رحم یا در داخل حفره اندومتر نامهای مختلفی دارد البته محل و سایز فیبروم و علایم آن در تعیین نوع درمان متفاوت است.
اغلب فیبرومها به جراحی یا اقدام خاصی نیاز ندارد و مشکلی هم ایجاد نمیکند؛ ولی اگر فیبروم باعث خونریزی غیرطبیعی رحمی، نازایی یا اثر فشار روی ارگانهای مجاور شود، ممکن است عمل جراحی لازم باشد که بسته به نوع فیبروم جراحی باز، لاپاروسکوپی یا هیستروسکوپی انجام میشود.
ترس از خونریزی دوران یائسگی
خونریزی در دوران پس از یائسگی بسیار حایز اهمیت است و باید به دقت تحت بررسی قرار گیرد. مصرف هورمون، خشکی دستگاه تناسلی، سرطان اندومتر، پولیپ و ضایعات دهانه رحم میتواند از علل خونریزی در این دوران باشد که باید هر کدام به دقت بررسی شود. البته خونریزی غیرطبیعی رحمی در تمام سنین حایز اهمیت و نیازمند بررسیهای کامل معاینه، سونوگرافی و بررسی آزمایشگاهی است .
همچنین در صورت لزوم باید نمونهبرداری صورت گیرد. یکی از روشهای تشخیصی و درمانی استفاده از هیستروسکوپی -هیستروسکوپی روشی است که در آن دوربین وارد حفره رحمی شده و با بزرگنمایی و با دقت حفره بررسی و در صورت مشاهده ضایعات داخل رحمی میتوان اقدامات درمانی را انجام داد- و نمونهبرداری است که در موارد خاصی از این روش هم استفاده میشود.
تستهای تشخیص خونریزی غیرطبیعی
سونوگرافی: با استفاده از امواج صوتی، از اعضای داخل لگن تصویربرداری انجام میشود.
بیوپسی -تکهبرداری- از آندومتر: با وسیله خاصی از دیواره رحم -آندومتر- تکهبرداری شده و زیرمیکروسکوپ بررسی میشود.
سونوهیستروگرافی: به کمک یک لوله باریک مایعی داخل رحم ریخته و همزمان به کمک اولتراسوند از رحم تصویربرداری انجام میشود.
هیستروسالپینژوگرافی: یک ماده رنگی داخل رحم و لولههای فالوپ تزریق و سپس با اشعه ایکس عکسبرداری انجام میشود.
کورتاژ: دهانه رحم باز و سپس بافت دیواره رحم به آرامی تراشیده شده و با میکروسکوپ بررسی میشود.
لاپاروسکوپی: یک وسیله باریک شبیه تلسکوپ از طریق ایجاد برشی درست در زیر یا روی ناف وارد بدن شده و به کمک آن داخل شکم مشاهده میشود.
درمان
خون ریزی غیر عادی مگر در مواردی که مزاحم باشد یا علت زمینه ای داشته باشد نیاز به درمان ندارد.
دو علت شایع خونریزی غیر عادی ماهانه سندرم تخمدان پلی کیستیک و کم کاری تیرویید است. اگر مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک باشید پزشک برای درمان از قرص های ضد بارداری یا دارو های هورمونی دیگر استفاده می کند. در صورت ابتلا به کم کاری تیرویید دارو های هورمونی تیرویید تجویز خواهد کرد.
درمان های احتمالی دیگر
تعویض دارو های ضد بارداری: اگر پس از سه ماه مصرف دارو های هورمونی ضد بارداری بهبودی حاصل نشد احتمالا پزشک دارو های شما را تغییر می دهد. در بعضی از زنان استفاده از نکس پلانون، دپوپروورا یا آی یو دی باعث خونریزی غیر طبیعی می شود.
تغییر سبک زندگی: برخی از زنان به علت ورزش زیاد دچار تغییراتی در خون ریزی می شوند. این گونه افراد می بایست شدت فعالیت های ورزشی یا تعداد دفعات آن را کاهش دهند. اگر مشکل استرس است می بایست روش های کنترل آن را فرا بگیرند.
تغییرات فاحش وزنی هم روی عادت ماهانه اثر می گذارد. اضافه وزن تخمک گذاری را مشکل می کند، بنا بر این می بایست وزن را کاهش داد؛ اما کاهش وزن شدید و ناگهانی خود دلیلی بر تغییر عادت ماهانه است.
هورمون درمانی: غیر عادی بودن عادت ماهانه معمولا به دلیل عدم تعادل هورمون هاست. معمولا پزشکان از دارو های ضد بارداری که حاوی استروژن وپروژسترون هستند استفاده می کنند. دارویی به نام «پروژستین» به پریود شدن زنانی که عادت ماهانه نمی شوند کمک می کنند.
منبع: بهداشت نیوز
1261