جشن نوسره چیست و چه آدابی دارد؟
از دیرباز ایرانیان باستان به خدای احد و واحد معتقد بوده و باور داشتند که در دل خدا، دو عنصر متضاد همچون تاریکی و روشنایی، سیاهی و سپیدی، شک و یقین و… وجود دارد. به همین خاطر برای دفع اهریمن، عناصر طبیعی را ستایش می کردند. آریایی ها جشن های متعددی برگزار می کردند و در این جشن ها به نوعی مقام و موقعیت عناصر طبیعی را پاس می داشتند. چون خاستگاه آن ها مناطق سردسیر بوده، از سرما و تاریکی هراسناک بوده و سعی در این داشتند تا با برگزاری جشن و افروختن آتش، نور را جایگزین سرما و تاریکی کنند. جشن نوسره نیز یکی از این جشن ها بوده است.
جشن نوسره در سی و پنجمین روز زمستان و پنج روز قبل از جشن سده برگزار می شده و ایرانیان با برگزاری این جشن خود را برای برگزاری هرچه باشکوه تر جشن سده آماده می کردند.
در آیین باستان پارسی، روز پنجم هر ماه به سپندارمذ نسبت داده شده که به مناسبت سبز شدن زمین و به منظور ستایش و قدردادی از زنان، این روز را در هر ماه به گرامیداشت زنان اختصاص می داده اند.
با نگاهی به جشن های ایرانی و زمان برگزاری آن ها ۵ ویژگی مشترک را در همه آن ها می یابیم: یک این که تقریباً همه ی آن ها با پدیده های طبیعی، اقلیمی و کیهانی پیوند دارند و در نتیجه زمان برگزاری شان منطبق با تقویم طبیعی است. دوم این که تقریباً هیچ یک از جشن های ایرانی برگرفته از دستورهای دینی نیستند. سومین ویژگی این جشن ها این است که با سرور و شادی همراه هستند و اشک و غم جایی در آن ها ندارد. نکته چهارم جشن ها، احترام شان نسبت به مظاهر طبیعت است؛ در هیچ یک از آن ها بدرفتاری نسبت به گیاهان و جانوران دیده نمی شود. و پنجمین ویژگی نیز گستردگی و فراگیری مراسم است به طوری که تفاوت های قومی، زبانی و دینی عامل بازدارندگی این فراگیری و همبستگی و همزیستی نبوده است.
در مورد جشن نوسره نیز چنین است. برپایی آتش و خواندن دعا و نیایش به درگاه حق از آداب برگزاری جشن نوسره است. در روایت ها چنین آمده که مسئولان و بزرگان دینی و مذهبی با برگزاری جشن نوسره، به برنامه ریزی و تدارک برای جشن بزرگ سده می پرداختند و گویی این مراسم مقدمه ای بوده برای جشن سده.
