دستاورد محقق جهاددانشگاهی خوزستان در تثبیت طبیعی خاک

عضو گروه پژوهشی شیمی پژوهشکده تکنولوژی تولید جهاد دانشگاهی خوزستان موفق به ثبت یک اختراع با عنوان "رزین زیستی تثبیت‌کننده خاک بر پایه صمغ میوه درخت سه‌پستان" شد.

محمدمهدی سراجی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، درباره این اختراع اظهار کرد: برای آنکه بتوانیم از فرسایش بادی خاک در فضاهای شهری مانند بلوارها و اراضی بدون پوشش گیاهی جلوگیری و خاک را تثبیت کنیم، ترکیبی از میوه درخت سه‌پستان استخراج کردیم که با اضافه‌کردن این ترکیب به خاک ضمن تثبیت آن، به‌عنوان یک کود طبیعی عمل کرده و هیچ‌گونه ضرری نیز ندارد.

وی با بیان اینکه این ترکیب مانع از رشد و پرورش گیاه در خاک نمی‌شود، تصریح کرد: خاک تثبیت‌ شده با این رزین زیستی، نفوذپذیری مطلوبی در برابر آب را دارد و به‌خوبی ریشه گیاه را حفظ می‌کند؛ همچنین ماندگاری بالا، مقاومت در برابر نور خورشید و تجزیه باکتریایی از دیگر ویژگی‌های آن است که موجب کارایی بیشتر آن خواهد شد.

این پژوهشگر درباره نحوه عملکرد این رزین در بافت خاک، گفت: این فرآورده با چسبندگی ذرات خاک به یکدیگر لایه‌ای شبکه‌ای و به‌هم پیوسته ایجاد می‌کند به‌طوری‌که در صورت وزش باد شدید نیز سطح خاک هیچ‌گونه تغییری نخواهد داشت از سوی دیگر به‌دلیل ترکیبات پلی‌ساکاریدی پایه‌ شیمیایی این رزین، پس از تجزیه به کود و مواد آلی مفید تبدیل می‌شوند.

سراجی خاطرنشان کرد: درخت سه‌پستان به‌عنوان یکی از گونه‌های بومی استان ترکیبات صمغ‌گونه و چسبناکی دارد که پلی‌ساکاریدی هستند این ترکیبات درصورت اضافه‌شدن به خاک توسط باکتری‌ها تجزیه می‌شوند اما با افزودن ترکیبات دیگر مانند کپک‌ها ماندگاری آن بسته به نوع خاک حداکثر تا چهار ماه افزایش می‌یابد و پس از آن نیز با تجزیه به کود تبدیل می‌شود و برخلاف پلیمرهای مصنوعی هیچ‌گونه سمی به خاک یا گیاه وارد نمی‌شود.

وی با بیان اینکه این طرح از ایده تا اجرا حدود یک‌سال زمان برده است، گفت: این فرآورده به شماره ۸۹۸۲۱ نزد اداره ثبت اختراعات به ثبت رسیده اما هنوز تجاری‌سازی نشده است؛ کاربرد این رزین به‌صورت محلول در آب برای تثبیت خاک فضاهای سبز شهری و خانگی، بلوارها، میدان‌ها و پارک‌های محله‌ای در حال احداث و دیگر موارد مشابه است اما برای اراضی اطراف شهرها به‌دلیل پایه طبیعی آن و افزایش هزینه‌ها نمی‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

منبع: ایسنا

10