فضاپیمای مِیوِن ناسا در مدار مریخ دچار اختلال شد
فضاپیمای مِیوِن آژانس فضایی آمریکا (ناسا) که نقش حیاتی در مطالعه جَو مریخ و برقراری ارتباط با مریخنوردهای کنجکاوی و استقامت دارد، از ابتدای دسامبر سکوت کرده است. دادههای اولیه نشان میدهند ممکن است مدار و وضعیت چرخش آن بهطور غیرمنتظرهای تغییر کرده باشد. ناسا برای حفظ ارتباط با سطح مریخ، از سایر مدارگردهای فعال کمک گرفته است.
وبگاه اسپِیس در گزارشی آورده است: اوضاع برای یکی از مدارگردهای مریخی ناسا چندان خوب به نظر نمیرسد. ناسا روز دوشنبه (۱۵ دسامبر) اعلام کرد که فضاپیمای مِیوِن (MAVEN) از تاریخ ۴ دسامبر (۱۳ آذر) تاکنون هیچ پاسخی به سیگنالهای ارسالی نداده و در مقابل تلاشهای مکرر برای برقراری ارتباط، کاملاً سکوت کرده است.
MAVEN مخفف عبارت انگلیسی Mars Atmosphere and Volatile Evolution و به معنای تکامل جَو و مواد فرار مریخ است.
در همین حال، تنها ارتباط جزئی و ضعیفی که در ۶ دسامبر (۱۵ آذر) به شکل بخشی از دادههای فنی رهگیری (مربوط به موقعیت و وضعیت فضاپیما) بازیابی شد، خبر ناخوشایند دیگری به همراه داشت.
مقامات ناسا در این بیانیه نوشتند: تحلیل آن سیگنال نشان میدهد که فضاپیما هنگام خروج از پشت مریخ، به شکلی غیرمنتظره در حال چرخش بوده است. علاوه بر این، فرکانس سیگنال رهگیری حاکی از آن است که ممکن است مدار فضاپیما تغییر کرده باشد.
مأموریت مِیوِن در نوامبر ۲۰۱۳ میلادی آغاز شد و ۱۰ ماه بعد به مدار مریخ رسید. وظیفه اصلی آن، مطالعه جَو مریخ و تعامل آن با باد خورشیدی (جریان ذرات باردار خورشید) بود.
مأموریت اصلی این فضاپیما یک سال زمینی طول کشید و مِیوِن در این مدت بهخوبی عمل کرد. دادههای آن به دانشمندان کمک کرد تا بفهمند سیاره سرخ چگونه و چه زمانی جَو غلیظ اولیه خود را از دست داده است؛ جَوی که میلیاردها سال پیش اجازه جریانیافتن آب مایع بر سطح مریخ را میداد.
پس از پایان مأموریت اولیه، این مدارگرد به کار خود ادامه داد و حجم انبوهی از اطلاعات را درباره مریخ، از جمله درباره طوفانهای گردوغبار، بادها و شفقهای قطبی آن، جمعآوری کرد.
مِیوِن همچنین بهعنوان پل ارتباطی بین کنترل مأموریت در زمین و رباتهای ناسا روی سطح مریخ، در حال حاضر مریخنوردهای کنجکاوی و استقامت، عمل میکند.
البته مِیوِن تنها مدارگردی نیست که این نقش را ایفا میکند. مدارگرد شناسایی مریخ و اودیسه مریخ ناسا، همراه با کاوشگر مارساکسپرس و مدارگرد ردیاب گاز اگزومارس متعلق به آژانس فضایی اروپا نیز همین کار را انجام میدهند. این چهار فضاپیمای دیگر همچنان به طور عادی و بدون مشکل در حال فعالیت هستند.
مقامات ناسا در بیانیه خود افزودند: برای دو هفته آینده از عملیات برنامهریزیشده سطحی، ناسا در حال تنظیم ارتباطهای اضافی از طریق مدارگردهای باقیمانده است و گروههای پشتیبانی مریخنوردهای استقامت و کنجکاوی نیز فعالیتهای برنامهریزی روزانه خود را برای تداوم مأموریتهای علمیشان تنظیم کردهاند.
