تحقیقات دانشمندان علوم اعصاب مشخص کرد؛
وقتی خواب یا کابوس میبینیم چه اتفاقی برای مغز ما میافتد؟
دانشمندان در حال بررسی فرایندی هستند که در جریان خواب دیدن یا کابوس دیدن، در مغز اتفاق میافتد. تیم تحقیق به مدت دو هفته موشهایی را که تحت درمان داروی «مفلوکین» هستند، تحت نظر قرار دادند تا عملکرد مغز و رفتار آنها را بررسی کنند.
دانشمندان علوم اعصاب دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا در ایالات متحده، در چهارچوب یک برنامه تحقیقاتی سه ساله، مغز موشها را با استفاده از تکنیکهای تصویربرداری پیشرفته مطالعه میکنند تا مکانیسمهای عصبی کابوسها و ارتباط آنها با اختلالات سلامت روان مرتبط با اضطراب مانند اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) را درک کنند.
دانشمندان بر این باورند که هر حیوانی خواب میبیند، اما کارشناسان در مورد اینکه چرا این اتفاق میافتد، توافق ندارند.
پاتریک درو، استاد مهندسی، علم و مکانیک در دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا میگوید: «ما نمیدانیم کابوس چیست. ما میدانیم که کابوسها هنگام حرکت سریع چشم در زمان خواب روی میدهند و احتمالاً نوعی مدار ترس مغزی ما را درگیر میکنند. اما هیچ کس واقعاً نمیداند هنگام دیدن یک کابوس چه اتفاقی میافتد.»
دیدن رویاها و کابوسها طبیعی هستند و انسان تنها موجود زندهای نیست که آنها را تجربه میکند. به گفته محققان، افراد به طور معمول یک تا ده کابوس در سال میبینند.
پاتریک درو میگوید: «اگر بدانیم وضعیت بهینه مغز چیست، وضعیت شادی چگونه است، خواب سالم چگونه است، این اطلاعات میتواند به ما کمک کند تا آنچه در جریان اختلالات خواب یا بیماریهای مختلف مانند بیماری آلزایمر روی میدهد را درک کنیم.»
به عنوان بخشی از این تحقیق، موشها به مدت دو هفته تحت درمان دارویی به نام مفلوکین قرار میگیرند و سپس رفتارهای غیرمعمول آنها از نزدیک بررسی میشود.
مفلوکین (Mefloquine) یک داروی مالاریا است که به دلیل عوارض جانبی جدی عصبی، از جمله کابوسهای واضح، دیگر تجویز نمیشود.
محققان در این مدت، تغییرات در اندازه مردمک چشم آنها را بررسی خواهند کرد تا مشخص کنند که موشها در کدام مرحله از خواب هستند، از جمله مراحل حرکت سریع چشم (REM) و مرحله غیر REM.
بیشتر رویاهای واضح در طول خواب در مرحله REM روی میدهند و افراد در صورت بیدار شدن در این مرحله، بیشتر آنها را به یاد میآورند.
برای ثبت حالات چهره موشها، محققان از تکنیکهای تصویربرداری مغزی مانند تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی (fMRI) استفاده میکنند که جریان خون را اندازه گیری میکند تا مشخص شود کدام مناطق از مغز فعال هستند. آنها همچنین از تکنیک ضبط سیگنالدهی کلسیم استفاده میکنند؛ روشی که تغییرات سطح کلسیم درون نورونها را ردیابی میکند.
این ابزارها در کنار هم، به شناسایی انواع خاصی از نورونها که ممکن است در خواب دیدن نقش داشته باشند، کمک خواهند کرد.
آنها همچنین بررسی خواهند کرد که چگونه دو ناحیه کلیدی مغز، یعنی قشر پیشپیشانی (که به کنترل احساسات کمک میکند) و آمیگدال (که ترس را پردازش میکند) در هنگام دیدن کابوس تغییر میکنند.
محققان قصد دارند بر اساس مطالعات روی موشها، مدلی را طراحی کنند تا بتوان بسته به وجود یا عدم وجود کابوس، زمان ایجاد مشکلات سلامت روان مانند اضطراب را پیشبینی کرد.
در صورت موفقیت، یافتههای این تیم میتواند به درمانهای جدیدی برای بیماریهای مبتنی بر خواب، منجر شود.