تنفس، اثر انگشت سلامت جسم و روان شما است
نتایج یک پژوهش جدید بین‌المللی نشان می‌دهد که تنفس هر انسان الگوی خاص خود را دارد؛ الگویی که می‌تواند چیزهایی درباره وضعیت سلامت جسمی و روانی او فاش کند.
نفس کشیدن کاری است که بدون فکر انجامش می‌دهیم، اما پشت این رفتار ساده، دنیایی از اطلاعات پنهان است. تنفس نه‌تنها برای تأمین اکسیژن حیاتی‌ست، بلکه به سیستم‌های دیگر بدن از جمله مغز و وضعیت روحی هم گره خورده است. پژوهشگران مدت‌هاست تلاش می‌کنند تا از الگوهای تنفسی برای درک بهتر وضعیت سلامتی انسان استفاده کنند. تاکنون بیشتر آزمایش‌های تنفسی برای بررسی بیماری‌های ریوی طراحی شده بودند، اما این بررسی‌ها معمولاً محدود به چند دقیقه بودند و تصویری دقیق از الگوی کلی تنفس ارائه نمی‌دادند.
ضرورت انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه از آنجا نشأت می‌گیرد که بدن و مغز انسان در تعامل دائم با یکدیگر هستند. مغز در هنگام استشمام بوها فعال می‌شود، و این فعالیت دقیقاً هم‌زمان با لحظه‌های دم اتفاق می‌افتد. اگر هر مغز، ساختار خاص خود را دارد، پس شاید تنفس هر فرد نیز انعکاسی از آن منحصر به فرد بودن باشد. این احتمال، انگیزه‌ای شد برای بررسی دقیق‌تر الگوهای تنفس و این‌که آیا می‌توان از آن‌ها برای شناسایی افراد یا تحلیل وضعیت روانی‌شان استفاده کرد یا نه.
در همین راستا، تیمی از پژوهشگران بین‌الملل، تحقیقی را انجام داده‌اند تا بررسی کنند آیا الگوی تنفس از طریق بینی می‌تواند به عنوان نوعی «اثر انگشت تنفسی» عمل کند. آن‌ها از دستگاهی پوشیدنی و سبک استفاده کردند که قادر است جریان هوای بینی را به‌طور مداوم و در طول ۲۴ ساعت ثبت کند؛ روشی متفاوت از آزمایش‌های کوتاه‌مدت قبلی.
برای انجام پژوهش، دستگاه فوق روی ۱۰۰ فرد جوان و سالم نصب شد تا در جریان فعالیت‌های روزمره‌شان، تنفس آن‌ها ضبط شود.
داده‌ها نشان دادند که تنها بر اساس الگوی تنفسی، می‌توان افراد را با دقت ۹۶.۸ درصد شناسایی کرد. حتی با گذشت دو سال و تکرار آزمایش، دقت شناسایی همچنان بالا باقی ماند. این نتایج به‌خوبی نشان می‌دهد که تنفس هر فرد، ویژگی‌هایی یکتا و پایدار دارد.
در کنار شناسایی افراد، نتایج پژوهش به نکات مهم‌تری نیز اشاره داشت: الگوی تنفسی با شاخص توده بدنی، چرخه خواب و بیداری، و حتی میزان اضطراب یا افسردگی فرد همبستگی دارد. مثلاً کسانی که نمره بالاتری در آزمون اضطراب داشتند، دم‌های کوتاه‌تری داشتند و در هنگام خواب، مکث‌های بین نفس‌هایشان بیشتر متغیر بود.
این یافته‌ها که در نشریه علمی Current Biology از نشریات معتبر وابسته به مجموعه Cell Press منتشر شده‌اند، نشان می‌دهند که تنفس فقط بازتابی از وضعیت روانی نیست؛ بلکه شاید برعکس، نوع تنفس بتواند روی حال روحی افراد تأثیر بگذارد. اگر این فرضیه درست باشد، می‌توان از طریق آموزش یا اصلاح الگوی تنفس، به بهبود وضعیت روانی کمک کرد.
پژوهشگران معتقدند استفاده بلندمدت از این دستگاه می‌تواند به شناسایی زودهنگام اختلالات کمک کند. البته فعلاً چالش‌هایی هم وجود دارد؛ از جمله ظاهر نه‌چندان جذاب لوله‌هایی که زیر بینی قرار می‌گیرند و دشواری استفاده در خواب. تیم پژوهشی در تلاش است تا نسخه‌ای ساده‌تر و قابل‌استفاده‌تر از این دستگاه تولید کند.
