کشف ابر مدار مغزی که التهاب را مدیریت می‌کند

پژوهشگران دریافته‌اند که نورون‌های ساقه مغز مانند تنظیم کننده التهاب عمل می‌کنند. این نورون‌ها می‌توانند در پاسخ به سیگنال‌های ارسال شده توسط عصب واگ که مجموعه‌ای از هزاران رشته عصبی است که مغز و اندام‌های داخلی بدن را به هم پیوند می‌دهند، التهاب را افزایش یا کاهش دهند.

به نقل از آی‌ای، یک مطالعه جدید روی موش‌ها نشان داد که یک تحریک ایمنی محیطی به طور قدرتمندی محور بدن-مغز را برای تنظیم پاسخ‌های ایمنی فعال می‌کند. سیتوکین‌های(cytokines) پیش و ضد التهابی با جمعیت‌های مشخصی از نورون‌های واگ ارتباط برقرار می‌کنند تا مغز را از یک پاسخ التهابی در حال ظهور مطلع کنند. مغز نیز به نوبه خود به شدت این روند پاسخ ایمنی محیطی را تعدیل می‌کند.

سیتوکین‌ها دسته‌ای از مولکول‌های پروتئینی محلول در آب هستند که از یاخته‌های گوناگون و بیشتر در پاسخ به یک تحریک ترشح می‌شوند و وظیفه انتقال پیام میان یاخته‌ها را برعهده دارند. پیامد حضور سیتوکین، تغییر در رفتار سلول‌های دارای گیرنده سیتوکین ترشح شده از جمله رشد، تغییر یا مرگ یاخته است. کنش و اثر سیتوکین تولید شده از یک سلول بیشتر بر سلول‌های پیرامون همان سلول را شامل می‌گردد ولی می‌تواند کنش ‌سیستمی و اثر بر تمامی ارگانیزم را به دنبال داشته باشد.

سیتوکین دارای اثر تغییر در خود سلول ترشح‌کننده و تغییر در دیگر سلول‌هاست و می‌تواند مانند یک هورمون اثراتی بر سلول‌های بسیار دورتر از خود نیز داشته باشد.

عصب واگ(vagus nerve) نیز طولانی‌ترین عصب مغزی و دهمین زوج اعصاب مغزی از ۱۲ جفت عصب مغز است که در بلعیدن غذا، صحبت کردن، فعالیت‌های پاراسمپاتیک و گوارش نقش دارد. بخش حرکتی این عصب از نوع سوماتیک است و به نواحی حنجره و کام نرم و حلق عصب‌دهی می‌کند. این عصب بلندترین عصب مغزی است و مانند بیشتر اعصاب مغزی از ساقه مغز آغاز می‌شود و به شاخه‌های متعددی تقسیم می‌شود که عصب‌دهی اغلب عضلات حلق و حنجره، مری، معده و پاراسمپاتیک قلب، ریه، کبد، طحال و غیره را انجام می‌دهد.

کشف محور عصبی-ایمنی

براساس این مطالعه، پژوهشگران از توالی RNA تک سلولی، همراه با تصویربرداری عملکردی برای شناسایی اجزای مدار این محور عصبی-ایمنی استفاده کردند و نشان دادند که دستکاری انتخابی آن می‌تواند به طور موثری پاسخ پیش‌التهابی را سرکوب کند و در عین حال حالت ضد التهابی را تقویت کند.

دکتر هائو جین که این مطالعه را به عنوان یک پژوهشگر فوق دکترا در آزمایشگاه دکتر زوکر آغاز کرد، گفت: این مدار مغزی جدید مانند ترموستات، به افزایش یا کاهش پاسخ‌های التهابی کمک می‌کند تا بدن به شیوه‌ای سالم پاسخ دهد.

پژوهشگران می‌گویند با نگاهی به تحقیقات گذشته، منطقی است که یک تنظیم کننده اصلی این پاسخ حیاتی را کنترل کند. بسیاری از اثرات روان‌تنی در واقع می‌توانند با مدارهای مغزی مرتبط باشند که به بدن شما چیزی می‌گویند.

آنها بر این باورند که استفاده از این مدار جدید مغزی می‌تواند به درمان‌های جدیدی برای بسیاری از اختلالات ایمنی منجر شود.

پتانسیل درمانی امیدوار کننده

دگرگونی برانگیخته مغز در مسیر یک پاسخ ایمنی، امکانات جدیدی را در تعدیل طیف گسترده‌ای از اختلالات ایمنی، از بیماری‌های خودایمنی گرفته تا شوک سیتوکینی ارائه می‌دهد.

چارلز زوکر نویسنده ارشد این مطالعه گفت: این کشف جدید می‌تواند یک حوزه درمانی هیجان انگیز برای کنترل التهاب و ایمنی ایجاد کند.

پژوهشگران بر این باورند که کنترل این مدار مغزی تازه کشف شده می‌تواند منجر به درمان‌های جدیدی برای بیماری‌های خودایمنی رایج شامل آرتریت روماتوئید، دیابت نوع ۱، ام‌اس، لوپوس و بیماری التهابی روده شود.

این عامل کنترلی جدید همچنین می‌تواند به درمان سایر بیماری‌ها مانند سندرم کووید طولانی، رد پیوند عضو و طوفان‌های سیتوکینی ناشی از کووید-۱۹ کمک کند.

به گفته پژوهشگران، مهار فعالیت این مدار می‌تواند در طیف وسیعی از شرایطی که بر سیستم ایمنی اثر می‌گذارند، تفاوت ایجاد کند و به درمان حالت‌های التهابی نامنظم در افرادی که از بیماری‌ها و اختلالات ایمنی رنج می‌برند، کمک کند.

این مطالعه در مجله Nature منتشر شده است.