ویروس ها می‌شنوند و می‌بینند

پژوهش‌های جدید گواه این است که ویروس‌ها با استفاده از اطلاعات محیط خود تصمیم می‌گیرند که چه زمانی در میزبان خود محکم بنشینند و چه زمانی تکثیر و منفجر شوند و سلول میزبان را بکُشند. این ویژگی تأثیر زیادی بر ساخت دارو‌های ضدویروس دارد.

این پژوهش به سرپرستی دانشگاه مریلند در آمریکا انجام و حاصل آن به تازگی به صورت مقاله‌ای در مجله مرز‌های میکروب‌شناسی (Frontiers in Microbiology) چاپ شد.

بنا بر اعلام وبگاه سای‌تِک‌دِیلی (SciTechDaily)، به گفته دانشمندان این تیم پژوهشی، توانایی ویروس در حس کردن محیط، از جمله عناصر تولیدشده توسط میزبان، لایه دیگری از پیچیدگی را به تعامل ویروس و میزبان می‌افزاید. در حال حاضر، ویروس‌ها از این توانایی به نفع خود استفاده می‌کنند، اما دانشمندان معتقدند که در آینده از این توانایی به ضرر ویروس‌ها استفاده خواهند کرد.

به گفته دانشمندان، این پژوهش نشان می‌دهد که «فاژها» به آنچه در سلول می‌گذرد گوش می‌دهند. باکتریوفاژ‌ها (باکتری‌خوارها) یا به اختصار فاژها، ویروس‌هایی هستند که به باکتری‌ها حمله می‌کنند و آن‌ها را از بین می‌برند.

دانشمندان معتقدند نکته مهم این پژوهش این است که «ویروس از هوش سلولی برای تصمیم‌گیری استفاده می‌کند و وقتی این اتفاق در باکتری‌ها رخ دهد، می‌توان یقین داشت که در گیاهان و حیوانات نیز اتفاق می‌افتد؛ زیرا اگر این یک استراتژی تکاملی باشد، تکامل آن را کشف خواهد کرد و از آن بهره خواهد برد.»

مثلاً یک ویروس حیوانی ممکن است بخواهد بداند که در چه نوع بافتی قرار دارد یا پاسخ ایمنی میزبان به عفونت آن چقدر قوی است تا بهترین استراتژی خود را برای بقا و تکثیر اتخاذ کند. فکر کردن درباره همه اطلاعاتی که ویروس‌ها می‌توانند جمع‌آوری و احتمالاً از آن‌ها برای بیمارترکردن ما استفاده کنند، آزاردهنده است؛ اما این اکتشافات فرصت‌هایی را برای درمان‌های جدید پیش روی ما قرار می‌دهد.

آن‌ها می‌گویند: اگر در حال تولید داروی ضدویروس باشیم و بدانیم که ویروس به سیگنال خاصی گوش می‌دهد، شاید بتوانیم آن را فریب دهیم. با این حال، ما تا رسیدن به این مرحله فاصله داریم؛ زیرا به‌تازگی شروع به درک این موضوع کرده‌ایم که ویروس‌ها چقدر فعالانه ما را زیر نظر دارند و بر آنچه در اطرافشان می‌گذرد نظارت می‌کنند و بر اساس آن تصمیم می‌گیرند. این شگفت‌انگیز است.