آش "لخشک"، میراثی از گناباد

یکی از سبک‌هایی که فراوان دستخوش دگرگونی شده است، سبک تغذیه و عادت غذایی روزانه‌ ما است که این تغیرات حتی در مقایسه با ده سال پیش نیز بسیار قابل درک و لمس است که این مساله در کنار تهدیداتی که ایجاد کرده فرصت‌هایی را نیز با خود به همراه دارد.

حفظ این فرهنگ و روش تهیه غذاهای سنتی می‌تواند منجر به ایجاد جاذبه غذایی در مناطق مختلف کشور از جمله خراسان شود؛ مساله‌ای که یکی از ملاک‌های اصلی افزایش ماندگاری زائر در هر مقصد گردشگری به شمار می‌رود.

از موارد فراموش شده‌ی سبک غذایی اصیل ایرانی، کمرنگ شدن غذاهایی مثل آش در وعده‌های غذایی روزانه است غذایی که با استفاده از مواد غذایی متنوع ارزش غذایی بسیار بالایی دارد و این به خصوصیتی منحصر به فرد برای این غذا مبدل شود.

در طبخ آش از مجموعه‌ کاملی از مواد غذایی استفاده شده است که از جمله‌ی آن می‌توان به گروه نان و غلات، حبوبات و گاهی آب گوشت از گروه گوشت و حبوبات، سبزی‌های گوناگون که بسته به منطقه‌ی طبخ آش با متفاوت است و در نهایت کشک یا ماستی که استفاده شده است غذای کاملی را در برنامه‌ی غذایی فرد به جود می‌آورد.

آش گونه‌های مختلفی دارد که با توجه به شرایط جغرافیایی، روش طبخ آن متفاوت است برای مثال در برخی از نقاط غربی کشور نوع خاصی ازاین غذا وجود دارد که به آش رشته‌ترشی معروف است دراین آش به غیر از کشک و ماست مقادیری از میوه‌های خشک به آن اضافه می‌کنند تا از گروه میوه‌ها نیز در این آش استفاده کنند.

در ادامه‌ی این گزارش به معرفی و طرز تهیه ش لخشک خراسانی می‌پردازیم: لغت‌نامه‌ی دهخدا آش لخشک را این گونه بیان می‌کند «نوعی از آش آردباشد. (برهان ). نوعی از آش است که از خمیر می‌سازند ولی آن را رشته نمی‌کنند بلکه از تکه های درشت خمیر چنان‌که در برابر آش رشته گویند آش لخشک. آش لخشک را عموم خورند ولی آش رشته مخصوص اعیان است.

آش لخشک ریشه در منطقه‌ی گناباد دارد، به طوری‌که این غذا به عنوان نشان گناباد شناخته شده‌است.

آش لخشک نوعی آش رشته به شمار می‌آید با این اختلاف که به جای حبوبات از عدس استفاده می‌کنند و با سبزی آش و رشته بلند و پهن به نام لخشک آن را می‌پزند و چاشنی این غذا کشک و نعنا داغ یا سیر داغ و پیاز داغ است. لخشک نیز از آرد خمیر شده که به شکل ورقه‌های نازک در آمده و به صورت نوارهای نازک بریده شده است.

آش لخشک از جمله غذاهایی است که در میهمانی‌های عمومی و مجالس پر جمیعت محلی طبخ می‌شود و در مراسم خاصی به وسیله آن از میهمانان پذیرایی می‌شود؛ آیینی که زیبایی‌های خاص خود را دارد و می‌تواند به عنوان یک جاذبه غذایی برای منطقه گناباد مطرح شود.

منبع: ایسنا

763