مجازات رانندگی در مستی چیست؟
در این مطلب به بررسی مجازات رانندگی در مستی می‌پردازیم و به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهیم.
برخی جرایم مستقیم با جان و مال مردم سروکار دارند و می‌توانند صدمات و خسارت‌های جبران‌ناپذیری ایجاد کنند. این نوع تخلفات بخشودنی نیستند و مجازات‌های سنگین‌تری در پی دارند.
رانندگی در حالت مستی هم یکی از این تخلفات است و در لیست جرایم ستاره‌دار پلیس قرار می‌گیرد. اما آیا در تصادفات رانندگی، راننده مست مقصر شناخته می‌شود؟ آیا امکان گرفتن تخفیف برای مجازات مستی وجود دارد؟
در تصادف با راننده مست مقصر کیست؟
رانندگی در مستی، حتی اگر منجر به حادثه نشود، از نظر پلیس تخلف محسوب می‌شود و جریمه دارد که با استعلام خلافی خودرو با پلاک می‌توان پرداختی آن را انجام داد. اما اگر تصادف رخ دهد چه؟
در تصادفاتی که یک طرف آن مست بوده، اغلب راننده مست است که مقصر شناخته می‌شود و باید خسارت‌های مالی و جانی طرف مقابل را بپردازد. جدای از اینکه باید با مجازات‌های کیفری آن هم روبه‌رو شود. در مواردی مثل تصادفات زنجیره‌ای یا تصادف با عابر پیاده هم که پلیس کروکی می‌کشد تا مقصر مشخص شود، مستی راننده را به عنوان علت مشدده لحاظ می‌کند.
مجازات رانندگی در مستی چیست؟
رانندگی در حالت مستی یا در حین مصرف مشروبات الکلی، داروهای روان‌گردان و مواد مخدر بسته به شرایط، مجازات‌های مختلفی دارد.
حکم رانندگی در مستی بدون هیچ خسارت مالی و جانی
در حالت عادی اگر خسارت مالی و جانی ایجاد نشده باشد، پلیس راننده را به مبلغ ۱,۵۰۰,۰۰۰ تومان جریمه و ماشین و گواهینامه او را هم توقیف می‌کند. مدت زمان توقیف خودرو در حالت مستی ۲۱ روز و مدت زمان توقیف گواهینامه ۶ ماه است.
البته گواهینامه راننده نمره منفی هم می‌گیرد؛ ۱۰ نمره منفی رانندگی در حالت مستی برای خودروهای سواری و ۲۰ نمره منفی برای وسایل نقلیه سنگین. مجموع این نمرات منفی که زیاد شود ممکن است گواهینامه به طور دائم باطل شود و فرد باید دوره‌های آموزش رانندگی و آزمون آن را دوباره از سر بگذراند.
در کنار همه این‌ها، پلیس راننده متخلف را به مراجع قضایی ارجاع می‌دهد. دادگاه فارغ از نوع حادثه به جرم شرب خمر ۸۰ ضربه شلاق برای فرد در نظر می‌گیرد که باید اجرا شود. سپس شرایط حادثه را مورد بررسی قرار می‌دهد و بسته به خسارت‌های مالی یا جانی آن، احکامی مثل حبس یا انجام خدمات اجتماعی صادر می‌کند.
حکم تصادف منجر به آسیب مالی در حالت مستی
اگر در حادثه پیش‌آمده اموال دیگران خسارت دیده باشد، راننده مقصر باید کل خسارت آن را بپردازد. حال اگر در این بین اموال عمومی یا دولتی مثل چراغ راهنمایی، جدول و تابلوها آسیب ببینند، علاوه بر جبران خسارت، جریمه‌ای هم از سوی همان سازمان دولتی مربوطه (شهرداری، راهداری یا پلیس) برای او اعمال می‌شود.
حکم تصادف منجر به آسیب جانی در حالت مستی
در تصادفات جرحی و فوتی، دادگستری براساس شدت آسیب و همچنین مدارک موجود حکم می‌دهد؛ برای مثال:
حکم تصادف منجر به فوت در حالت مستی، قتل غیرعمد است و راننده علاوه بر اینکه موظف به پرداخت دیه کامل است، به ۲ تا ۵ سال حبس محکوم می‌شود.
درصورتی‌که جراحت سطحی باشد (همه آسیب‌های بدنی به جز نقص‌عضو، ازکارافتادگی و مرگ)، برای راننده ۱ تا ۵ ماه حبس به عنوان مجازات در نظر گرفته می‌شود.
در صورت بروز نقص‌عضو، حکم متخلف ۲ تا ۶ ماه حبس و پرداخت دیه خواهد بود.
در صورت بروز ازکارافتادگی دائمی، تغییر شکل دائمی یکی از اعضای بدن یا صورت شخص و مرگ جنین، حکم ۲ تا ۱۲ ماه حبس و پرداخت دیه صادر می‌شود.
آیا بیمه شخص ثالث خسارت راننده مست را پرداخت می‌کند؟
طبق بند ب ماده ۱۵ قانون بیمه شخص ثالث، حتی اگر راننده در زمان حادثه مست باشد، شرکت بیمه موظف است تمام خسارت آن را طبق تعهدات خود پرداخت کند. اما در پایان می‌تواند به خود راننده برگردد و از او به دلیل مستی شکایت کند؛ در این شرایط راننده مقصر باید مبلغ پرداخت‌شده را به صورت کلی یا اقساط به بیمه‌گر بازگرداند.
آیا می‌توان روی رای دادگاه برای مجازات رانندگی در مستی اثر گذاشت؟
باید بگوییم که بله؛ با گرفتن وکیل، ارائه مدارک و تنظیم لایحه دفاعیه رانندگی در حالت مستی می‌توان بر رای دادگاه و تخفیف مجازات اثر گذاشت. اما این موضوع کاملا بستگی به شرایط و تبعات حادثه دارد.
برای مثال، مجازات مستی یا شرب خمر که ۸۰ ضربه شلاق است طبق قانون غیرقابل تغییر یا تخفیف است و تنها درصورتی می‌توان جلوی اجرای آن را گرفت که اثبات شود راننده الکل مصرف نکرده یا آزمایش مخدوش بوده است.
طبق ماده ۷۱۸ قانون مجازات اسلامی، رانندگی در حالت مستی به‌تنهایی یک جرم مستقل نیست و صرفاً در صورت بروز حادثه، موجب تشدید مجازات راننده می‌شود؛ بنابراین اگر هیچ آسیب جانی یا مالی رخ نداده باشد، وکیل می‌تواند با استناد به این اصل درخواست منع تعقیب یا برائت از اتهام رانندگی در مستی را بدهد. در این حالت تنها جریمه راهنمایی و رانندگی و شرب خمر باقی می‌ماند.
اما اگر آسیب جانی یا مالی رخ داده باشد، لایحه وکیل فقط می‌تواند روی تخفیف یا جایگزینی مجازات تعزیری یعنی حبس، محرومیت از رانندگی یا جریمه اثر بگذارد. ولی کلیت مجازات و همچنین مجازات شرب خمر را نمی‌تواند حذف کند.
مواردی که می‌تواند در حکم دادگاه مؤثر باشد
اولین بار بودن تخلف: مجازات رانندگی در مستی برای اولین بار در مقایسه با مجازات رانندگی در مستی برای دومین بار ممکن است سبک‌تر باشد.
همکاری با پلیس در هنگام دستگیری: گاهی راننده از دریچه انکار وارد می‌شود. این در حالی است که پلیس ابزار تست الکل دارد و حتی اگر راننده زیر بار نرود، او را به آزمایشگاه می‌فرستند.
اثبات میزان پایین الکل در تست: اگر میزان الکل بسیار پایین باشد و خطری برای دیگران ایجاد نکرده باشد، دادگاه می‌تواند تخفیف اعمال کند یا تنها خدمات اجتماعی برای فرد در نظر بگیرد.
شرایط خاص شخصی و خانوادگی: این موضوع باید مورد به مورد بررسی شود، اما برای مثال فرد غیرمسلمان ممکن است مجازات شرب خمر دریافت نکند.
حرف آخر
همان‌طور که دیدیم مجازات رانندگی در مستی سنگین است؛ چون به هر حال یک تخلف ساده نیست و ممکن است صدمات جبران‌ناپذیری به مال و جان دیگران بزند. هرچند در برخی شرایط می‌توان با کمک وکیل متخصص تا حدی بر میزان مجازات اثر گذاشت، اما به هر حال در سوابق کیفری ما ثبت می‌شود و در صورت تکرار عواقب خوبی در انتظارمان نخواهد بود.
همۀ این‌ها را گفتیم که بگوییم پیشگیری بهترین راهکار است؛ از رانندگی در حالت مستی خودداری کنیم تا جان و مال خود و دیگران را به خطر نیندازیم و در امان باشیم.
