گردهمایی سالانه رهبران یهودی اروپا در جمهوری آذربایجان

صدها خاخام اروپایی از سراسر قاره اروپا پاییز امسال در شهر باکو جمهوری آذربایجان گرد هم می‌آیند تا در اولین کنوانسیون از این نوع در یک کشور مسلمان، در مورد گسترش پیمان موسوم به "ابراهیم" (عادی سازی روابط کشورهای عربی و مسلمان با اسرائیل) بحث کنند.

به گزارش وبگاه " JNS" ( سندیکای خبری یهود)، این گردهمایی فوق‌العاده در این کشور شیعه سکولار، در بحبوحه روابط رو به رشد بین اسرائیل و جمهوری آذربایجان برگزار می‌شود که در حال تبدیل به یک شراکت راهبردی تمام عیار بین باکو و تل آویو است.

کنفرانس دوسالانه خاخام‌های اروپایی قرار است بین 4 تا 6 نوامبر امسال ( 13 تا 15 آبان 1404) به دعوت دولت آذربایجان، که میزبان افتخاری آن خواهد بود، در شهر باکو برگزار شود و انتظار می‌رود بیش از 500 خاخام در این رویداد شرکت کنند.

در این هفتادمین کنفرانس سالانه این سازمان در باکو، چالش‌ها و فرصت‌های کلیدی معاصر، از جمله گسترش توافق‌نامه‌ "ابراهیم" - که 5 سال پیش منجر به دستیابی اسرائیل به توافق‌نامه‌های صلح با 4 کشور عربی در دولت اول ترامپ شد - به آذربایجان و همچنین ترویج آزادی مذهب و مبارزه با افزایش یهودستیزی در اروپا را مورد بررسی قرار خواهد داد.

انتظار می‌رود الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان، در این گردهمایی 3 روزه سخنرانی کند.

کنفرانس قبلی این گروه که قرار بود 2 سال پیش در پایتخت جمهوری آذربایجان برگزار شود، به دلیل حمله 7 اکتبر حماس در سال 2023 لغو شد.

این نهاد که تجمعی از خاخام‌های ارتدکس (شرقی) در اروپاست، بیش از 700 رهبر مذهبی یهودی از جوامع سراسر اروپا را متحد می‌کند. این سازمان که در سال 1956 تاسیس شد، برای دفاع از حقوق یهودیان در اروپا فعالیت می‌کند و انتظار می‌رود آزادی مذهب و امور مربوط به جوامع یهودی در مرکز و محور این کنفرانس باشد.

خاخام "پینچاس گلداشمیت" رئیس کنفرانس خاخام‌های اروپا به وبگاه خبری JNS  گفت: "زندگی یهودیان در آذربایجان تاریخی، قابل مشاهده و پر جنب و جوش است و به تبعید بابلی‌ها و امپراتوری پارس برمی‌گردد. سفر ما فرصتی بی‌نظیر برای دیدار با جامعه آذری و گفتگو با دولت آنجا خواهد بود که به دلیل ماهیت سکولار، بردبار و فراگیر خود به طور گسترده شناخته شده است."

گلداشمیت، متولد زوریخ سوئیس، که نزدیک به 3 دهه به عنوان خاخام ارشد مسکو خدمت می‌کرد، پس از حمله به اوکراین در3 سال پیش، روسیه را ترک کرد و سپس از سمت خود استعفا کرد. انتقاد عمومی بعدی او از جنگ باعث شد که روسیه او را به عنوان "عامل خارجی" معرفی کند.

انتخاب آذربایجانِ مسلمانِ شیعه و سکولار به عنوان محل برگزاری کنفرانس بسیار نمادین است، زیرا اعتقاد بر این است که یهودیان بومی پس از تخریب معبد اول اورشلیم توسط بابلی‌ها در سال 586 پیش از میلاد به منطقه آذربایجان ایران رسیدند.

"رومن گورویچ" متولد باکو و فرستاده افتخاری آژانس شبه دولتی یهود برای اسرائیل در آذربایجان، گفت: " آذربایجان یک کشور مسلمان سکولار است که هرگز یهودستیزی در آن وجود نداشته است. این کشور نمونه‌ای درخشان برای جهان است که نشان می‌دهد چگونه مردم می‌توانند در هماهنگی، حسن همجواری و احترام متقابل با هم زندگی کنند."

وی خاطرنشان کرد که قرن‌ها سنت‌های پرورش‌یافته برادری، دوستی و احترام نسبت به جامعه یهودی خود و سپس اسرائیل، آن را به "مناسب‌ترین و محترم‌ترین مکان" برای میزبانی کنفرانس بین‌المللی خاخام‌ها تبدیل می‌کند.

برای اسرائیل، روابط با آذربایجان - که مرز مشترک 428 مایلی با ایران دارد، از اهمیت استراتژیک برخوردار است، هم به عنوان مجرایی برای شناسایی و هم به این دلیل که آذربایجان تقریبا نیمی از نفت دولت تل آویو را تامین می‌کند.