المانیتور گزارش داد؛
امیدواری فرانسه به ایفای نقشی مهم‌تر در «مناقشات مربوط به ایران و خاورمیانه»
المانیتور نوشت: در سفر چند روز پیش مکرون به چین علاوه بر تلاش‌های فرانسه برای ایجاد یک رابطه سالم اقتصادی با غول چینی، این موضوع نیز به وضوح مشخص شد که پاریس می‌خواهد در مورد مذاکرات مربوط به برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران همکاری پکن را نیز به دست آورد.
هفته گذشته در بیانیه مشترک امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه و همتای چینی‌اش شی جین‌پینگ، ضمن اشاره به همکاری‌های این دو کشور در زمینه‌های مختلف، به تلاش‌های مشترک فرانسه و چین در زمینه احیای توافق هسته‌ای ایران موسوم به برجام- که در سال 2015 امضا و در سال 2018 بعد از خروج آمریکا از این توافق متوقف شد- نیز اشاراتی شده بود.
در این بیانیه ضمن اشاره به «تعهد این دو کشور برای یافتن راه‌حل‌های سیاسی و دیپلماتیک برای مسایل مربوط به موضوع هسته‌ای ایران» تاکید شده بود که «فرانسه و چین متعهد می‌شوند برای حفظ رژیم بین‌المللی منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای و قطعنامه‌های مربوطه شورای امنیت سازمان ملل متحد همکاری متقابل داشته باشند».
هم‌زمان با این دیدار؛ کاترین کولونا وزیر امور خارجه فرانسه نیز- که مکرون را در سفر به چین همراهی می‌کرد- با همتای ایرانی خود در پکن یکی از معدود دیدارهای رودررو را به انجام رساندند.
در بیانیه‌ای که وزارت خارجه فرانسه درباره این دیدار صادر کرده، علاوه بر اشاره به درخواست فرانسه برای آزادی فوری شش تبعه بازداشت‌شده فرانسوی گفته شده که در این دیدار به مسایلی چون وضعیت ایران، مسائل منطقه‌ای و برنامه هسته‌ای ایران پرداخته شده است. وزارت امور خارجه فرانسه در پاسخ به سوال المانیتور از ارائه هر گونه جزئیاتی درباره این دیدار خودداری کرد و پاسخی به این پرسش نداد که آیا در آینده نزدیک دیدارهای دیگری نیز بین دیپلمات‌های فرانسوی و ایرانی انجام خواهد شد یا نه.
سفر مکرون به چین در راستای تلاش‌های اخیر فرانسه و اروپا بود که می‌خواهند از توانایی و نفوذ چین برای پایان دادن به جنگ اوکراین استفاده کنند. حضور روزافزون پکن در عرصه دیپلماتیک بین‌المللی و روابط این کشور با مسکو باعث شده قدرت نرم چین تبدیل به بازیگری مهم با نفوذی کتمان‌نشدنی در خاورمیانه و اروپا شده باشد. علاوه بر این، سفر مکرون حکایت از این می‌کند که فرانسه- چه ایالات متحده با این امر موافق باشد و چه مخالف- خواهان توجه جدی‌تر چین به ایفای نقش مهم‌تر این کشور در مورد ایران و سایر پرونده‌های خاورمیانه است.
توافق ماه گذشته ایران و عربستان سعودی که با میانجیگری چین صورت گرفت؛ باعث شوکه شدن آمریکا و اروپا شد. مکرون در زمان حضورش در چین به نشریه پولیتیکو گفت که اروپا باید از میزان وابستگی خود به ایالات متحده کاسته و در مقابل فشارهایی که برای تبدیل اروپا به پیروان آمریکا وجود دارد، مقاومت کند. رئیس‌جمهور فرانسه البته این موضوع را در رابطه با مناقشه تایوان مطرح کرد، ولی به گفته بسیاری از کارشناسان این منطق می‌تواند در مورد موضوعات و درگیری‌های دیگر نیز مصداق داشته باشد. در واقع گفتگوی مکرون با پولیتیکو نشان داد که فرانسه از این به بعد آماده است دیپلماسی مستقل‌تری در مناسبات جهانی پیش بگیرد.
فرانسه در این راستا اولین گام‌ها را در دو کنفرانسی برداشت که در اوت ۲۰۲۱ و دسامبر ۲۰۲۲ در بغداد توسط مکرون کلید زد. این دو کنفرانس که با هدف ایجاد ثبات در عراق قبل از انتخابات برگزار شد، در واقع به معنای ورود فرانسه در شرایطی بود که خلاء دیپلماتیک عدم حضور واشینگتن به وضوح احساس می‌شد، و خیلی زود فرانسه را در جایگاه یکی از بازیگران کلیدی و بانفوذ در داخل عراق قرار داد. مذاکرات طولانی‌مدت فرانسه و عراق با تاکید بر قرارداد ۲۷میلیارد دلاری توتال انرژی در همین راستا بود که پیش رفت. هم‌چنین روابط و پیوندهای قوی فرانسه با کشورهای حوزه خلیج فارس از جمله عربستان سعودی، امارات متحده عربی و قطر باعث شده فرانسه فضای دیپلماتیک بیشتری برای کار بر روی پرونده تهران و نیز برقراری روابط نزدیک‌تر بین ایران و دیگر کشورهای خلیج فارس داشته باشد.
توجه فزاینده فرانسه به ایران در شرایطی روی می‌دهد که پاریس و تهران در ماه‌های اخیر بر سر مسایل اجتماعی روی‌داده در ایران روابط دشوار دوجانبه‌ای را تجربه کرده‌اند.
در این بازه زمانی پاریس به دلیل ادعای نقض حقوق بشر انتقادات تندی از تهران به عمل آورده و نقش مهمی هم در تصویب تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه اشخاص و نهادهای ایرانی داشته است. در این میان این رابطه بحرانی تحت تاثیر دستگیری چند تبعه فرانسوی تشدید شده و بحرانی‌تر شده است.
همان‌طور که پیش‌تر نیز گفته شده، پاریس که در ماه‌های اخیر خواهان گفتگو با تهران برای حصول به یک توافق جدید در مورد برنامه هسته‌ای این کشور بوده؛ هم‌چنان این موضع را حفظ کرده است. مکرون که سپتامبر گذشته در نیویورک با ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور ایران دیدار کرده بود، هم‌چنان سعی کرده کانال‌های دیپلماتیک بین دو کشور را باز نگه دارد. با این حال بسیاری بر این باورند که برای فرانسه که امیدوار است ایران را برای بازگشت به توافق مجاب کند، همکاری پکن اهمیت فراوانی دارد و به عبارتی پکن قطعه گمشده این پازل است. در واقع فرانسه خواستار ایفای نقش پکن در وارد آوردن فشار بر ایران برای بازگشت به توافق است.
