ظهور امام زمان در قرآن(1) / مرور آیاتی که خبر از ظهور حضرت قائم (عج) می‌دهند

قرآن قبل از عقل، سنت و اجماع مهم ترین منبع اجتهادی شیعیان است. سه منبع دیگر هر چند معتبر اند اما هرگز اعتبار قرآن را نداشته و در اکثر مواقع، مبتنی بر آن اند. به همین دلیل، یافتن یک آیه قرآن در تایید یک مطلب یا مساله ، ارزش و اعتبار آن مساله را چند برابر بالاتر می‌برد.

برخی گمان می‌کنند قرآن کریم در مورد مساله مهدویت مسکوت مانده است و نمی‌توان هیچ آیه ای در قرآن، دالّ بر وجود و کیفیت ظهور امام عصر (عج) یافت. این پاسخ تا حد زیادی غلط است. شاید قرآن هیچگاه به طور مصرّح به وجود و ظهور امام زمان (عج) اشاره نکرده باشد اما آیات زیادی در مورد وجود و ظهور امام زمان(عج) وجود دارد که به طور غیر مستقیم و با کمک از تفاسیر معصومین به این مطلب اشاره می‌کند. مرحوم مجلسی(ره) در کتاب بحارالانوار به بیش از چند ده آیه در این مورد اشاره می‌کند

در زیر به برخی از مهم ترین آیات که دلالت بر وجود امام زمان(عج) دارد،اشاره می‌کنیم:

وَلَئِنْ أَخَّرْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ إِلَىٰ أُمَّةٍ مَّعْدُودَةٍ لَّيَقُولُنَّ مَا يَحْبِسُهُ ۗ أَلَا يَوْمَ يَأْتِيهِمْ لَيْسَ مَصْرُوفًا عَنْهُمْ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ(هود/10)

اگر ما عذاب را از آن منکران معاد تا وقت معین (هنگام مرگ) به تعویق اندازیم آنها گویند: چه موجب تأخیر عذاب شده؟ آگه باشند که چون هنگام عذاب برسد هرگز از آنان بازگردانده نشود و آنچه بدان تمسخر می‌کردند سخت آنان را فرا گیرد.

به نقل از علامه مجلسی و نیز علی بن ابراهیم قمی (ره) از امیر المومنین نقل است که مقصود از أُمَّةٍ مَّعْدُودَةٍ ، اصحاب امام زمان(عج) است که تعداد آنها به 313 نفر می‌رسد. مرحوم عیاشی نیز به نقل از امام صادق(ع) نیز نوشته است که مقصود از أُمَّةٍ مَّعْدُودَةٍ همان یاران امام زمان(عج) است.

وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ(انبیا/105)

در زبور(کتاب حضرت داوود) بعد از کتب آسمانی سابق نوشتیم که زمین را بندگان صالح ما به ارث می‌برند

علامه مجلسی چنین تفسیر کند که عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ قائم آل محمد و یارانش هستند.

أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاءَ الْأَرْضِ ۗ أَإِلَٰهٌ مَّعَ اللَّهِ ۚ قَلِيلًا مَّا تَذَكَّرُونَ(نمل/62)

يا بتهايِ بي ارزش بهترند يا كسي كه دعاي مضطر و درمانده را به اجابت مي رساند و گرفتاري و بلا را برطرف مي كند؟ و شما را جانشین و وارث زمین قرار می‌دهد...

از امام صادق(ع) روایت شده است که مضطر حضرت قائم است که در مقام حضرت ابراهیم دو رکعت نماز می‌خواند و خدا را بخواند و پروردگار نیز اجابت کند و او و یارانش را خلیفه خدا در زمین می‌گرداند و بر دشمنان پیروز می‌کند.

هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَىٰ وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ(صف/9)

خدا فرستاده خود را با هدایت و دین حق فرستاد تا بر همه دینها غالب شود، هر چند اگر مشرکان نخواهند.

از ابو بصیر نقل شده است که حضرت امام رضا(ع) زمان غالب شدن دین خدا بر همه ادیان را زمان قائم آل محمد و قیامش می‌داند . نیز در کنز الفوائد آمده است که ربعی از امیر المومنین نقل می کند که این آیه در شان ظهور امام زمان (عج) است و امیر المومنین فرموده است که به خدا قسم در زمان ظهور قریه ای نیست که صبح و شام بانگ اشهد ان لا اله الاّ الله و محمدا رسول الله بلند نشود.

38