توسعه علوم پزشکی، مرگ و میر انسانها را به‌شدت کاهش داده اما توسعه فرهنگی چه؟

سیلی کرونا بر گونه جهان برای آگاهی از پیامدهای افزایش جمعیت

اکنون که ویروس کرونا، بیش از پیش شکنندگی وضعیت بهداشتی و به طبع آن اقتصادی جهان را آشکار کرده است، تعمق در مساله افزایش جمعیت، موضوعی است در خور توجه بیشتر.

سیلی کرونا بر گونه جهان برای آگاهی از پیامدهای افزایش جمعیت

به گزارش خبر فوری ، اگر تاریخچه فامیلی خودتان از سه نسل پیش (پدران، پدربزرگ‌ها و پدران آنها) را به لحاظ جمعیتی در بازه سال‌های دهه 1300 تا 1360 محاسبه کنید شاید میزان افزایش جمعیت خانوادگی‌تان از بچه و نوه بگیرید تا نبیره و ندیده، را بتوانید تخمین بزنید و احتمالا با نگارنده هم‌نظر شوید که تعداد افرادی که در هر خانواده زنده می‌ماندند (نه همه بچه‌هایی که به دنیا می‌آمدند و قبل از سن باروری می‌مردند) به شدت رشد کرده است. این محاسبه فردی، که برای درگیری ذهنی خواننده و تجربه شخصی‌اش با مفهوم افزایش جمعیت آورده شد، البته مابه‌ازای آماری و تاریخی دقیقی هم دارد.

در یکی از این آمار*، جمعیت ایران در اوایل قرن بیستم میلادی (فاصله سال‌های 1280 - 1285 خورشیدی) 12 میلیون نفر بود، و در انتهای این قرن (1380 خورشیدی) جمعیت ایران به حدود 70 میلیون نفر رسید. در همین بازه زمانی، نرخ مرگ‌ومیر نوزادان به ازای هر 1000 نفر، از 500 مورد در ابتدای قرن به 30 نفر در انتهای قرن رسید. در نگاهی کلی به همین آمار، شاخص «امید به زندگی» یا متوسط طول عمر که نشان می‌دهد اعضای یک جامعه به طور میانگین چقدر عمر می‌کنند، از 30 سال به 70 سال رسید.

معنای واضح همه این آمار یک چیز است، بهبود سطح بهداشت و سلامت در جامعه. اما سوال اصلی اینجاست؛ آیا با رشد حدودا شش برابری جمعیت، منابع طبیعیِ در دسترس نیز به همان میزان رشد کرده است؟ البته این نوع سوالات از دست‌کم قرن 19 میلادی مطرح بوده تا جایی که یکی از مشهورترین نظریه‌ها درباره نسبت رشد جمعیت و منابع غذایی توسط دانشمند انگلیسی، توماس مالتوس، در سال 1798 مطرح شد. با این حال، با وجود شناخت کلیات مساله، در عمل راه‌حل‌ها به بار ننشسته‌اند.

البته در دیدی کلان‌تر، افزایش جمعیت در فرآیندهای اجتماعیِ گسترده‌تری همچون انقلاب‌ها، جنبش‌ها و اعتراضات شهری نیز نمود می‌یابد که برخی، از دلایل وقوع انقلاب اسلامی و همچنین اعتراضات گاه‌وبیگاه مردمیِ پس از آن را به رشد بالای جمعیت و نیز تغییر ترکیب جمعیتی آن نسبت می‌دهند. که طبق همان آمار، درصد جمعیت شهری از 20درصد در اوایل قرن به 66درصد در انتهای قرن رسید که علاوه بر موضوع افزایش کمّی جمعیت، ترکیبات جمعیتی نیز تغییر یافت و همین موضوع بر نحوه خواسته‌ها و مطالبات تاثیری شگرف گذاشت.

با این حال اکنون که ویروس کرونا، بیش از پیش شکنندگی وضعیت بهداشتی و به طبع آن اقتصادی جهان را آشکار کرده است، تعمق در مساله افزایش جمعیت، موضوعی است در خور توجه بیشتر. منشاء ظهور کرونا از چین بوده است، جایی که مردمانش به خوردن موجودات گوناگون وحشی شهره هستند که علاوه بر نوع خاص فرهنگ غذایی‌شان، به انبوه جمعیت زیادشان و عدم کفایت منابع غذایی کافی و البته سوءمدیریت حاکمان نیز مربوط است.

اما، اگر که جمعیت زمین اینچنین رشد یافته، آیا همزمان فرهنگ انسانی نیز رشد داشته است؟ اینکه هر چقدر تعداد انسان‌ها زیاد می‌شود علاوه بر موضوع کمبود منابع، فرهنگ رواداری و با مسالمت‌ در کنار هم زیستن نیز بهبود می‌یابد؟ در گذشته بخشی از کمبود منابع و عدم تحمل انسان‌ها نسبت به یکدیگر، در فرآیندی طبیعی از مرگ‌ومیر، به نقطه‌ای از تعادل می‌رسید اما با افزایش سطح بهداشت باید به صورتی آگاهانه و دستکاری شده، هم منابع افزایش یابد هم سطح فرهنگ. البته در خصوص افزایش منابع نیز، محدودیت‌های بسیاری هست و به همین دلیل بایستی مقوله تخصیص منصفانه منابع در دستورکار باشد که این خود، وابسته است به همان سطح فرهنگ. فرهنگی که بار اصلی آن بر دوش برخوردارها در جوامع مختلف و نیز حکومت‌های برخوردارتر در سطح جهان است.

کوتاه سخن آنکه، افزایش جمعیت، واقعیت سده اخیر دنیاست و حتی با روش‌های دستوری نمی‌توان این روند را متوقف کرد و طبق پیش‌بینی‌های صندوق بین الملی پول، سال 2037 جمعیت جهان به 9 میلیارد خواهد رسید. بنابر این باید با این واقعیت کنار آمد و نگاهی عمیق‌تر به مساله مصرف، از این کیک امکانات جهانی، بیاندازیم و متناسب با این جمعیت مدام افزاینده، امیال مصرف‌گرایانه را کنترل کنیم و با خِرد انسانیِ دیگرخواهانه، در برابر منابع طبیعی محدودِ در اختیارمان، امیال نامحدودمان را لگام زنیم. این‌چنین است که سطح فرهنگ به کمک می‌آید و کمبود منابع را جبران می‌کند و جهان را جای بهتری برای زیستن انسان‌های بیشتری می‌کند.

نویسنده: امین پاکزاد

*. «تاریخ ایران مدرن»، یرواند آبراهامیان، نشر نی، ص 25.

منبع: خبرفوری

66

شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 12
  • منطق
    0

    تا زمانیکه چند همسری تبلیغ میشه و برآوردهای بسیار بسیار مخرب و غیر کارشناسی در مورد جمعیت میشه که یک نمونه اش رسیدن به جمعیت ۱۲۰/۰۰۰/۰۰۰نفری است ،مشکل فقر و عدالت و توسعه اجتماعی مطلقٱ در افق دید هم نخواهد بود ، فقط و فقط با کنترل شدید جمعیتی میتوان به راه حل نزدیک شد،نویسندهٔ محترم ،آقای امین پاکزاد بدرستی در این مقاله اشاره کردند که باید بیاموزیم که به امیال نامحدود خود لگام بزنیم، یعنی که کنترل بر هوای نفس!! فراموش تکیم که آدم و حوا بخاطر همین وابستگی به نفسانیات و شهوات از بهشت اخراج شدند ، پس دیگر بیش از پیش ایران را بجهنم تبدیل نکنیم .

  • حاج کاطم
    0

    ببین عزیزم شاید چاپ نکنی .ولی ایران اگه درست مدیریت شه درست مدیریت شه تا چهارصد میلیون براحتی میتونند زندگی کنند و کل دنیا با علم امردز چهل میلیارد راحت زندگی کنند .کاهش جمعیت طرح صهیونیستاس برای کنترل دنیا حالا با کرونا یا واکسن کرونا.الانم بگو ببینم چقد گرفتی این حرفو بزنی اگه ما جمعیتمون بیشتر شه امنیت ملیمون بیشتر میشه .یکم رو خودت بیشتر کار کن.برای کاهش جمعیت میتونی از خودت شروع کنی

    نظرات شما -
    • تارزان
      0

      حاجی‌معلومه وضع مالیت توپ توپه!تو هم برای افزایش جمعیت از خودت و خانواده ات استارت بزن ،علی برکة الله ! پیش بسوی چهار صد میلیون ، خیلی آتیشت تنده! بپا نسوزی پلوون!

    • الف
      0

      حرف اصلی در اینجا افزایش سطح فرهنگیه. بحثی راجع به کاهش و افزایش و توصیه ای نشده. پیشنهاد شما برای خودکشی دیگران، نشان میده عامل سطح فرهنگ به شدت مورد نیاز شماست.

    • مشهدی کاظم
      0

      حاجی گفتی درست مدیریت بشه ولی کو مدیر کو مدیریت ؟ملت هشتشون گرو نهشونه عمو افزایش جمعیت بدون منابع لازم کار غلطیه این حرف که کار صهیونیست و امریکاست که دیگه از اون حرفاست دهه شصتی ها رو ببین با چه بدبختی عمر سپری کردن ؟نتیجه گیری: از معده مبارکت افاضه نکرده و حرف مفت نزن

    • شهرام
      0

      کاملا صحیح است،این آقا دانسته یا ندانسته،لاطائلات صهیونیستها در مورد جمعیت جهان بویژه جمعیت کشورهای اسلامی و بالاخص ایران را مطرح کرده است.در حال که کشورهای اروپایی کمتر برخوردار از منابع و مزیت های سرزمینی،به نسبت، جمعیت بیشتری از کشورهای سایر قاره ها دارند.

    • حمید
      0

      حاج کاظم این را به شوخی گفتی یا پیامدهای روانی قرنطینه است حاجی؟

  • علی
    0

    ولی روند تاریخ عکس اینو نشون داده. با افزایش جمعیت میزان مصرف گرایی بشرم بیشتر شده و مشکلی هم پیش نیومده. به نظرم نیازهای انسان وارد فاز جدیدی شده. بشر وارد فاز دیجیتالی شده. نصفی از امیالش از طریق نرم افزارها حل میشه و بیشتر تو خودش فرو میره. اتفاقا با افزایش جمعیت درگیری بشر با همدیگه کمتر میشه.

    نظرات شما -
    • الف
      0

      فقط در سوریه و در ده سال گذشته و در دنیای دیجیتال شده امروز، حدود 400000 کشته و 5 میلیون آواره شدند. کشور داغونی هم نبود. اولش بر سر آب و خشکسالی بوده بعضیها میگن. خلاصه، دنیای دیجیتال سرگرمت میکنه، اما اگر شکمت گشنه باشه، سرت هم گرم نمیشه.

  • حمید
    0

    بسیار بجا و درست

  • جانباز
    0

    اول اینکه خداوند متعال روزی دهنده‌ی عالم هستی هست دوم اینکه خداوند متعال بنده هایش در را دوست دارد و بخاطر اینکه فساد در دنیا زیاد شده این ویروس کرونا آمد که انسانها بفهمند و دیگر گناه نکنند این یک طلنگری بود از طرف خداوند که انسانها بخودشان بیایند وازکناه دست بردارند

    نظرات شما -
    • ناشناس
      0

      پس خوشحال باشیم ویروس اومده؟ اگر خدای نکرده شما هم عزیزتون رو از دست میدادید همینطور قضاوت میکردید؟

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها